De actieve voedingsdriehoek bestaat 20 jaar. Op die verjaardag lanceert het Vlaams Instituut Gezond Leven (het vroegere VIGeZ) de herziene versie van het Vlaamse voorlichtingsmodel voor voeding, beweging en lang stilzitten. Als eerste grote verandering worden voeding en beweging van elkaar losgekoppeld in de voedings- en bewegingsdriehoek.

In het nieuwe voedingsmodel ligt de focus op plantaardige en weinig of niet bewerkte voeding zoals groenten, fruit, peulvruchten en noten. Daarnaast wordt 'lang stilzitten' als volwaardig thema uitgewerkt in de bewegingsdriehoek.

Van gezondheidsprofessionals naar brede publiek

Hij moet zo ongeveer de bekendste driehoek van Vlaanderen zijn. Leerkrachten, diëtisten, artsen en vormingswerkers maken sinds het ontstaan in 1997 dankbaar gebruik van de actieve voedingsdriehoek om vragen over gezonde voeding, beweging en lang stilzitten te beantwoorden.

Maar met de nieuwe voedings- en bewegingsdriehoek gaat het Vlaams Instituut Gezond Leven een stapje verder: voor het eerst ligt de focus op het formuleren van duidelijke en haalbare gezondheidsboodschappen rechtstreeks naar het brede publiek, en dus niet enkel via gezondheidsprofessionals.

Plantaardige voedingsproducten zijn de basis

De nieuwe voedingsdriehoek staat letterlijk op zijn kop. Daarnaast is het nog eens helemaal door elkaar geschud. Zo rangschikt de nieuwe voedingsdriehoek al wat we eten volgens het effect op onze gezondheid en het milieu. En houdt hierbij ook rekening met onze huidige consumptie. De rode bol buiten de driehoek – de restgroep – vermijd je best zoveel mogelijk. Concreet geeft de voedingsdriehoek deze drie boodschappen mee:

- Eet in verhouding meer plantaardige dan dierlijke voeding. Eet dus minder vlees en denk aan alternatieven zoals peulvruchten en vleesvervangers zoals tofu en tempé. Beperk ook melk en kaas. Ze hoeven niet volledig worden geschrapt, maar kleinere porties volstaan.

- Vermijd ultrabewerkte voeding zoveel mogelijk, zoals chips, frisdrank, koekjes, maar ook bewerkte vleeswaren (salami, gerookt spek, ...). Dat zijn vaak producten waaraan suiker, vet en/of zout is toegevoegd. Ze kunnen zowel van dierlijke als plantaardige oorsprong zijn.

- Drink vooral water. Voor variatie mag je af en toe afwisselen met koffie en thee zonder suiker.

Voor het eerst een bewegingsdriehoek: meer bewegen én minder zitten

Terwijl voeding en beweging in het oude model samen een plaats kregen, is er nu een aparte bewegingsdriehoek. Voor het eerst wordt ook 'lang stilzitten' volwaardig uitgewerkt in de figuur. Want ook al beweeg je veel, het is even belangrijk dat je geen urenlang stilzit, en ook niet aan één stuk. De bewegingsdriehoek raadt aan elk halfuur even recht te staan en te stappen, een glas water te halen of een ander bewegingstussendoortje te doen.

Daarnaast zegt de bewegingsdriehoek dat je best licht, matig en hoog intensief beweegt. Bovendien is het belangrijk om wekelijks je spieren te trainen en zo te versterken.

Niet alleen wat, maar vooral ook hoe

Het Vlaams Instituut Gezond Leven wil aan de hand van de voedings- en bewegingsdriehoek niet alleen vertellen wat je best eet en hoeveel je best beweegt om gezond te zijn; maar ook hoe je dat precies kan doen.

"De meerderheid van de Vlamingen weet dat bijvoorbeeld groenten of voldoende bewegen gezond zijn. Maar toch eten we met z'n allen nog veel te ongezond, en bewegen we nog te weinig. Daarom hebben we op onze website www.gezondleven.be ook concrete info en tips voorzien die de Vlaming helpen om gezonder te eten, meer te bewegen, en minder te zitten", zeggen Loes Neven en Ragnar Van Acker van het Vlaams Instituut Gezond Leven.

Eén nacht ijs

Het Vlaams Instituut Gezond Leven ging voor de herziening van de actieve voedingsdriehoek niet over één nacht ijs. Naast een groep experts 'gezonde voeding', 'beweging' en 'sedentair gedrag', heeft het instituut deze keer ook experts gedragsverandering en communicatie geconsulteerd. Bedoeling is immers dat de gezondheidsboodschappen voor iedereen duidelijk zijn. Daarnaast zijn de voedings- en bewegingsdriehoek uitgebreid getest bij een panel van 300 Vlamingen, uniek in de wereld van voedings- en bewegingsmodellen.

Meer weten over de voedings- en bewegingsdriehoek? Neem een kijkje op www.gezondleven.be