Nieuwe president VS: EP-leden hopen op nieuw begin trans-Atlantische relatie

De leden zien de inauguratie van Biden als een kans om de banden tussen EU en VS aan te halen en om gezamenlijke uitdagingen en bedreigingen voor de democratie aan te pakken.

Op woensdagochtend debatteerden de Europarlementariërs met voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen over de inauguratie van Biden als nieuwe president van de VS en de politieke situatie aldaar.

Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel opende het debat: "Vandaag is een kans om onze trans-Atlantische relatie, die de laatste vier jaar erg geleden heeft, nieuw leven in te blazen. In deze tijd is de wereld een stuk complexer, minder stabiel en minder voorspelbaar geworden.

Meer dan ooit vraagt dit van ons Europeanen om ons eigen lot in handen te nemen, om onze eigen belangen te verdedigen en onze waarden te promoten.

Samen met de VS, moeten we het fundament van de op regels gebaseerde internationale orde zijn, werkend aan vrede, veiligheid, voorspoed, vrijheid, mensenrechten en gendergelijkheid."

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vervolgde: "Europa heeft nu een vriend in het Witte Huis en is klaar voor een nieuwe start met zijn oudste en meest betrouwbare partner.

We moeten aandringen op mondiale verandering gebaseerd op gedeelde waarden", op het gebied van democratie, klimaatverandering, de aanpak van de pandemie en digitalisering. Over online georganiseerde de bestorming van het Capitool, haatzaaiing en desinformatie op social media riep Von der Leyen op tot samenwerking met de VS om de techreuzen te reguleren.

"De ongebreidelde politieke macht van de internetgiganten moet aan banden worden gelegd", hun gedrag moet bepaald worden door wetten in plaats van door "arbitraire beslissingen van een CEO in Silicon Valley", zei zij.

Reguleren van Big Tech, aanpak populisme, gezamenlijke uitdagingen

Manfred Weber (EVP, DE) onderstreepte dat "vandaag een dag van hoop is. Vier jaar van verdeeldheid liggen nu achter ons".

Hij voegde hieraan toe dat we niet in een positie zijn om de VS de les te lezen, omdat wij in Europa dezelfde problemen kennen. "Social media licht de standpunten van extremisten uit. Big Tech heeft heldere regels nodig - dat zij de maatschappij dienen".

Het is ook belangrijk om de zorgen van Trump-stemmers serieus te nemen, zei Weber. "De grenzen beschermen is geen extremisme. Laten we samen onze gedeelde waarden en instituties beschermen", zei hij ter afsluiting.

"De ergste omwentelingen van de aflopen jaren, zoals Brexit en Trumpisme, zijn begonnen door het negeren van de gesel van ongelijkheid", zei Iratxe García Pérez (S&D, ES), opmerkend dat zelfs de sterkste democratieën kwetsbaar zijn.

De verschrikkelijke beelden van de aanval op het Capitool bewijzen dat we "moeten vechten tegen desinformatie". Een andere gezamenlijke uitdaging voor de EU en de VS is het herbouwen van het multilaterale systeem en om te zorgen dat regels en democratische instituties gerespecteerd worden, zei zij.

"De aanval op het Capitool heeft een herkenbaar herkomst", zei Dacian Ciolos (Renew, RO). "Populisme, het nastreven van eigen belang in een openbaar ambt, polarisatie, grote leugens verzonnen en gepropageerd vanuit het hoogste ambt van het land.

Geen enkele democratie is immuun voor deze gevaren", zei hij. Vandaag is "een kans die we niet kunnen missen. We moeten onze mouwen opstropen en ons partnerschap opnieuw vormgeven (...) en een gezamenlijke visie vinden hoe we omgaan met gedeelde uitdagingen", zoals de spanning wegnemen op het gebied van handel, de aanpak van klimaatverandering en de omgang met de digitale reuzen, voegde hij eraan toe.

Jerome Riviere (ID, FR) zei dat de aanval op de tempel van de Amerikaanse democratie onvergeeflijk is. Hij veroordeelde dat bijna alle social media een zittende democratisch gekozen president blokkeerden, waarbij het essentiële democratische principe van vrijheid van meningsuiting werd geschonden.

Hij zei dat het verlies van Donald Trump de politieke agenda van de VS niet zal veranderen, "welke is om mensen wereldwijd te overheersen".

Ska Keller (Groenen/VEA, DE) riep op om de fundamentele vrijheden en de rechtsstaat te waarborgen. De gebeurtenissen op Capitol Hill waren het directe resultaat van de aanmoedigen van Trump en "vier jaar van dagelijkse leugens en minachting van de feiten".

Zij vroeg zich af of Europa veilig is voor populisme en demagogen, voor desinformatie en aanvallen op de rechtsstaat, doelend op de Brexit-campagne "gevuld met leugens en valse beloftes", tegen de "ongelofelijke veronachtzaming voor het bezit van vrouwen over hun eigen lichaam" van Poolse regering en tegen "Viktor Orban's systematische ontmanteling van de Hongaarse rechtsstaat".

Derk Jan Eppink (ECR, NL) waarschuwde tegen het monddood maken van het publieke debat door techreuzen of politici. Hij gaf toe dat "grote techbedrijven hun dominante positie misbruiken. Hun macht moet gebroken worden."

Democraten zijn echter wellicht "getraumatiseerd na vier jaar Trump, [...] de nieuwe gevestigde macht moet afzien van het criminaliseren van afwijkende meningen. Het stellen van ongemakkelijke vragen is de kern van de democratie", voegde hij eraan toe.

Martin Schirdewan (Links, DE) zei dat vier jaar Trump het vertrouwen in de democratie heeft ondermijnd, dit moet worden hersteld en verstevigd. Een nieuwe president van de VS moet ook een nieuwe start voor de trans-Atlantische relatie zijn, voegde het hieraan toe.

Hij stipte aan dat zijn groep heldere eisen stelt: terugkeer naar multilateralisme, een gezamenlijk beleid voor de aanpak van klimaatverandering en samenwerking voor een vreedzame wereld.