Wanneer het patent van een geneesmiddel vervalt, kunnen goedkopere varianten op de markt worden gebracht – de zogenaamde generieken of witte producten. Dankzij de inspanningen van overheid, artsen, apothekers en de farma werd op 5 jaar tijd ruim 100 miljoen euro bespaard in de uitgaven voor medicatie.
In 2010 ging nog 2,7 miljard op aan de terugbetaling van geneesmiddelen bij de apotheek. In 2014 is dat gezakt naar 2,6 miljard euro. "Met de patent cliff zal de prijs na octrooiverval sneller dalen. Daardoor zal de besparing nog toenemen, en dat is nodig om te kunnen blijven investeren in innovatieve geneesmiddelen", stelt N-VA-Kamerlid Yoleen Van Camp.
In vijf jaar tijd steeg het aandeel 'witte producten' dat over de toonbank van de apotheek ging van 32% naar 40% (van de totale uitgaven). De 'witte producten' die het meest over de toonbank gaan zijn immunosuppresiva (277 miljoen euro in 2014). Deze middelen worden voorgeschreven bij (chronische) ontstekingsaandoeningen, zoals reuma of de ziekte van Crohn en bij allergie en na transplantatie (tegen afstoting).
Op nummer 2 staan de middelen om cholesterol op peil te houden (157 miljoen). Waar jarenlang antidepressiva de top 3 afsloten, zijn dat sinds 2013 de bloedverdunners (153 miljoen). Bij de geneesmiddelen onder octrooi souperen de insulines het grootste budget op (82 miljoen), gevolgd door de vitamines K (57 miljoen) en de immunostimulantia (onder andere vaccins en bij chronische infecties, zoals reuma en hepatitis) (55 miljoen).
De besparing van 100 miljoen euro bij de openbare apotheek komt goed van pas om de meeruitgaven in de ziekenhuizen te compenseren. Die stegen namelijk van 1,3 naar 1,4 miljard euro. Grootste verantwoordelijken zijn daar de cytostatica (chemotherapie), die een hap van 307 miljoen euro uit het budget nemen.
Dat is bijna 100 miljoen euro meer dan vijf jaar geleden. Ook immunosuppresiva (216) en immunoglobulines (antilichamen) (66 miljoen) nemen een grote hap uit het budget. In het ziekenhuismilieu steeg het aandeel 'witte producten' nauwelijks (van 11% naar 11,5% in vijf jaar).
Alles samen bleven de totale uitgaven aan geneesmiddelen stabiel op een duizelingwekkende 4 miljard euro. Dat is 17% van het totale budget van 23,6 miljard euro.
Met de vele innovaties in geneeskunde – bijvoorbeeld de immuno-onco middelen (middelen die de weerstand boosten om kankercellen aan te vallen) – zal het kwestie zijn van de nodige budgetten daarvoor vrij te maken.
"De patent cliff, waardoor geneesmiddelen waarvan het patent vervalt sneller goedkoper worden, bracht in 2016 al 40 miljoen euro in het laatje en dat zou nog moeten oplopen tot 60 miljoen tegen het einde van dit jaar", aldus Van Camp.
Foto medicatie Photo News / archief NNieuws.
