AZ Herentals, H. Hartziekenhuis Mol en AZ Turnhout starten met telemonitoring van patiënten met hartfalen

Telkens wanneer een patiënt met hartfalen in het ziekenhuis wordt opgenomen, neemt zijn levenskwaliteit af. 

Of een actieve opvolging van patiënten in de thuissituatie nieuwe opnames in het ziekenhuis kan vermijden, dat wil een studie van het RIZIV onderzoeken.

Patiënten met hartfalen worden daarom voortaan via telemonitoring nauwgezet opgevolgd in AZ Herentals, H. Hartziekenhuis Mol en AZ Turnhout. 

Steeds meer patiënten krijgen de diagnose van hartfalen.

Deze ziekte veroorzaakt vermoeidheid, kortademigheid en vaak ook opstapeling van vocht in het lichaam. De prognose van patiënten met hartfalen is niet goed: iemand die een nieuwe diagnose krijgt, heeft meer dan 40% kans om binnen de 5 jaar te overlijden.

Daarnaast is de levenskwaliteit van hartfalenpatiënten vaak verminderd en lopen zij veel risico om in het ziekenhuis te worden (her)opgenomen. Hartfalen kent verschillende oorzaken en kan op verschillende manieren tot uiting komen. Enerzijds zijn er patiënten met een verminderde pompfunctie van het hart, bij wie het hartdebiet daalt en er onvoldoende bloed naar de organen wordt gestuurd. 

Anderzijds zijn er patiënten bij wie de pompfunctie van het hart goed bewaard blijft, maar waar het hart ‘stijver’ wordt en er dus verhoogde druk in het hart optreedt. Daardoor vloeit het bloed moeilijker naar het hart en blijft er vocht in het lichaam achter. Zo krijgen mensen bijvoorbeeld gezwollen voeten en benen, of vocht op de longen. 

Door de vergrijzing, maar ook doordat meer patiënten overleven na bijvoorbeeld een hartinfarct, neemt het aantal patiënten met hartfalen toe. Ook zien we meer hartfalen na behandelingen in de oncologie (chemo- en immuuntherapie). 

Hartfalen zal in de toekomst dus een steeds groter wordende uitdaging worden. Hartfalen is meestal een chronische ziekte.

Het ziekteverloop wordt gekenmerkt door periodes met een stabiele klinische toestand of chronisch hartfalen. Tal van uitlokkende factoren kunnen dit evenwicht verstoren. 

Daardoor stijgt de druk in het hart en/of wordt er vocht opgehouden, met dus een episode van acuut hartfalen (en soms dus een ziekenhuisopname) tot gevolg. Hospitalisaties door hartfalen zijn vaak langdurig (gemiddeld 8 tot 10 dagen) en veroorzaken de grootste maatschappelijke kost binnen het totale budget van de hartfalenzorg. 

Via app worden patiënten van thuis uit opgevolgd Belangrijke indicatoren om een terugval te voorspellen zijn de bloeddruk, de pols en het gewicht van een patiënt. Voortaan organiseren AZ Herentals, H. Hartziekenhuis Mol en AZ Turnhout het opvolgen van deze parameters via telemonitoring.

De patiënt vult dagelijks in een applicatie op de smartphone zijn parameters in. Deze gegevens worden elke werkdag door de hartfalenteams in de 3 ziekenhuizen gecontroleerd. Zijn er geen parameters ingegeven of worden er alarmerende afwijkingen opgemerkt, dan neemt het hartfalenteam contact op met de patiënt. Zijn er aanwijzingen dat de patiënt het inderdaad minder goed stelt, dan komt die versneld op controle. 

Voor patiënten die niet over een smartphone beschikken, wordt een systeem uitgewerkt waarbij externe ondersteunende partners worden ingeschakeld om de mensen dagelijks te bellen en de parameters en symptomen te bevragen. 

Hartfalenpatiënten zullen in de toekomst ook snel na ontslag al een gespecialiseerde verpleegkundige thuis op bezoek krijgen. 

Bij dat bezoek wordt de medicatie grondig overlopen om fouten te vermijden en worden alle praktische richtlijnen voor de noodzakelijke aanpassingen in levensstijl overlopen.

‘Nu we kunnen samenwerken met externe partners is het voor de diensten cardiologie van de ziekenhuizen mogelijk geworden om deze telemonitoring op te starten’, aldus dr. Harry Striekwold, cardioloog van H. Hartziekenhuis Mol.

‘Vroeger moesten patiënten deze parameters in een boekje noteren en ons zelf contacteren wanneer ze afwijkingen vaststelden. Maar het is voor patiënten moeilijk in te schatten wanneer een afwijkend getal het begin is van een terugval of wanneer een schommeling slechts een schommeling is.’ 

Het project rond telemonitoring bij hartfalen wordt sinds dit jaar gedeeltelijk ondersteund door het RIZIV. Voor patiënten is een deelname aan de monitoring gratis, alleen hun engagement wordt gevraagd. De drie ziekenhuizen hopen dan ook stelselmatig alle patiënten met hartfalen in dit traject te kunnen opnemen.

‘Dit is duidelijk een win-winsituatie voor alle partijen’, zegt hoofdarts dr. Goedele Beckers van AZ Turnhout. 

‘Elke ziekenhuisopname die voorkomen wordt, betekent een winst in levenskwaliteit voor de patiënt en een daling van de zorgbelasting in de ziekenhuizen.’