"Boeren op Peil" gaat voor beter waterbeheer in Oud-Turnhout en Arendonk

De Vlaamse overheid maakt 500.000 euro vrij voor "Boeren op Peil in Oud-Turnhout en Arendonk" (BOPOTA).

De provincie Antwerpen wil met dit initiatief de toenemende waterschaarste en droogte door de klimaatverandering in deze gemeenten aanpakken, samen met de lokale besturen en andere partners.

Zowel de landbouwbedrijven als de natuurgebieden in de regio zijn daarbij gebaat. Het is een van de zestien Water-Land-Schap 2.0-projecten rond droogterobuuste gebiedsinrichting waar minister voor Leefmilieu Zuhal Demir Blue Deal-subsidies voor inzet.

Landbouw, natuur en water tekenen het open landschap van Oud-Turnhout en Arendonk. Er zijn veel land- en tuinbouwers actief, die hun velden vaak irrigeren met water uit de Wamp en de Rode Loop. De voorbij zomers was dat wegens aanhoudende droogte meer dan eens niet mogelijk door captatieverboden, uitgerekend in het groeiseizoen.

"Boeren Op Peil in Oud-Turnhout en Arendonk" helpt land- en tuinbouwers om preventieve oplossingen te realiseren. Dat kan onder meer door water beter op te slaan in natte periodes om het in drogere tijden te gebruiken.

De focus van het project ligt op het afstroomgebied van de Wamp en de Rode Loop, maar de initiatiefnemers zien ook nog heel wat mogelijkheden elders in de regio.

Land- en tuinbouw als belangrijke partner

Initiatiefnemer is de provincie Antwerpen, die in andere Kempense regio's al ervaring heeft opgedaan met gelijkaardige projecten, met goede resultaten.

Samen met de lokale besturen en andere partners werkt de provincie voor Oud-Turnhout en Arendonk nu een gebiedsprogramma uit. Het project begint met een grondige studiefase.

Vanaf 2023 wordt er werk gemaakt van effectieve maatregelen op het terrein om wateroverlast en droogte tegen te gaan. Op vrijwillige basis kunnen land- en tuinbouwers dan concrete initiatieven nemen voor hun eigen gronden.

Er zal onder meer geïnvesteerd worden in stuwtjes en peilgestuurde drainage. Door water lokaal langer vast te houden, sijpelt het langzaam in de bodem en kan de grondwatervoorraad weer toenemen. Ook andere klimaatrobuuste maatregelen zijn mogelijk, bijvoorbeeld houtsnippers in de bodem verwerken.  Kathleen Helsen, gedeputeerde voor Landbouw en bevoegd voor de gebiedsgerichte werking ARO (Arendonk/Ravels/Oud-Turnhout):

"We zetten sterk in op het informeren en begeleiden van onder meer land- en tuinbouwers, zodat zij die maatregelen kunnen nemen die voor hun bedrijfsvoering het meest geschikt zijn.

Er komen bedrijfsbezoeken met inspirerende praktijkvoorbeelden, demodagen en infosessies, tot en met persoonlijke begeleiding en advies op maat. De lokale besturen, Boerennatuur Vlaanderen en Boerenbond zijn hierbij belangrijke schakels."

Het landbouwgebied Corsendonk in Oud-Turnhout tijdens zomerse droogte © Pretty Pictures

Ook goed voor de natuur

Naast de landbouwgronden ligt er in Oud-Turnhout en Arendonk ook heel wat natuurgebied. Ook voor hen is water belangrijk. Wanneer landbouwers het watermanagement op hun percelen verbeteren heeft ook het omliggende landschap daar baat bij.

Er is dus een grote verwevenheid. Een goed overkoepelend waterbeheer, waaraan elke partner zijn steentje bijdraagt, kan de droogtestress in het hele gebied verminderen.

"Boeren Op Peil in Oud-Turnhout en Arendonk" is een van in totaal zestien Water-Land-Schap 2.0-projecten waar Vlaams minister voor Leefmilieu Demir Blue Deal-middelen tegen waterschaarste en droogte voor inzet. Het werd geselecteerd uit 45 inzendingen.

De 500.000 euro die voorzien is voor dit Kempense initiatief wordt verspreid over vijf jaar.

Kristof Hendrickx, burgemeester van Arendonk, is opgetogen over de ondersteuning die beide gemeenten en hun inwoners nu krijgen: "Ook de Arendonkse landbouwers zien af met de periodes van droogte en plotse wateroverlast. Dankzij Water-Land-Schap 2.0. kunnen we nu samen met hen heel doelgericht op het terrein actie ondernemen om onze landbouw meer klimaatrobuust te maken."

Schepen voor Landbouw Gwen Verbeeck uit Oud-Turnhout ziet eveneens een win-winsituatie: "We koesteren onze mooie open ruimte, waar landbouw en natuur elkaar afwisselen. Met maatregelen rond onder meer slim waterbeheer en verbeterde water- en bodemkwaliteit creëren we een duurzaam en positief effect voor het héle landschap." Pretty Images/prov.