Boosterinjectie voor Vlaams wetenschappelijk onderzoek in 2022

Van de klimaatimpact op het zeeleven tot betere technologieën in de zorg. Vlaams minister van Wetenschapsbeleid, Innovatie en Economie Hilde Crevits maakt van toponderzoek met maatschappelijke impact een politieke topprioriteit.

De coronacrisis heeft het belang van sterk Vlaams onderzoek extra in de verf gezet. De Vlaamse regering sluit 6 convenanten met 6 top-onderzoeksinstellingen om hun kennis verder uit te breiden en hun internationale positie te versterken.

In 2022 gaat het over ruim 33 miljoen euro extra middelen.

"De voorbije 10 jaar hebben aangetoond dat onze volgehouden inspanningen om onderzoek en ontwikkeling sterk te steunen, loont.

Grote bedrijven als Apple komen aankloppen bij het Vlaamse imec voor meer kennis over duurzame chips, ons mariene en biotechnologisch onderzoek staan door het VLIZ en VIB bekend in heel Europa en we voeren met het KMDA nagenoeg als enige onderzoek in onze dierentuinen, ook Orpheus is uniek in haar muziekonderzoek.

Met extra middelen versterken we deze Vlaamse top-onderzoeksinstellingen en zetten we Vlaanderen als kennisregio nog prominenter op de kaart.

Meer baanbrekend onderzoek betekent bovendien meer kennis om bijvoorbeeld onze gezondheidszorg te verbeten of onze impact op het milieu te verkleinen. Het zal ieder van ons op termijn meer welvaart en het welzijn bieden.

Onderzoek dicht bij huis houden zorgt ervoor dat we zelf meer en sneller de vruchten ervan kunnen plukken." - Hilde Crevits

Vlaanderen behoort in Europa tot de beste leerlingen van de klas op het vlak van onderzoek en innovatie. Sinds kort maakt Vlaanderen deel uit van de groep 'innovatieleiders' in de EU.

Vlaamse bedrijven, overheden en onderzoeksinstellingen besteden samen 3,35% van het bbp of meer dan 9,3 miljard euro aan onderzoek en ontwikkeling en ook de kwaliteit van innovatieprojecten en de impact ervan scoren tot de sterkste regio's in Europa.

Vlaams minister van Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid Hilde Crevits wil die positie versterken nu de coronacrisis in februari 2 jaar zal woeden in ons land.

De huidige situatie vraagt een actualisering van het beleid. Het ondersteunen van toponderzoek met een maatschappelijke impact wordt het komende politieke jaar een topprioriteit, dat heeft de minister vrijdag tijdens de laatste regering van het jaar bekend gemaakt.

Extra middelen voor internationaal gerenommeerde Vlaamse onderzoeksinstellingen

6 grote dossiers werden op initiatief van minister Crevits unaniem goedgekeurd. Het gaat over 6 convenanten tussen de Vlaamse regering en imec, VLIZ, VIB, KMDA, Orpheus en ITG.

De overeenkomsten met de top-onderzoeksinstellingen leggen de wetenschappelijke - en valorisatie doelstellingen en ook de middelen voor de komende 5 jaar vast.

Imec

Strategisch Onderzoekscentrum imec is absolute wereldtop in onderzoek naar nano-elektronica en digitale technologie. De voorbije 10 jaar heeft het 5 miljard euro economische toegevoegde waarde in Vlaanderen gecreëerd, elke euro aan steun van de Vlaamse overheid genereerde bijna 8 euro toegevoegde waarde. Imec onderzoekt hoe digitale technologieën onze levenskwaliteit kunnen verbeteren.

Dat gaat van een beter milieu door nieuwe technologieën voor waterstofproductie tot nieuwe toepassingen voor in de gezondheidszorg. Op dit moment werkt het onderzoekscentrum bijvoorbeeld aan een Covid-ademtest.

Ook de unieke kennis rond microchips zal imec verder uitbouwen. Onlangs klopte Apple nog aan voor onderzoek naar meer duurzame chips voor hun toestellen.

Gezien de bevoorradingsproblemen wereldwijd, is de kennis en onderzoeksinfrastructuur van imec van groot belang geworden voor het Europese beleid voor meer autonomie op het vlak van geavanceerde chips.

Minister Crevits verhoogt de dotatie voor imec, die op dit moment ca. 110 miljoen euro bedraagt, naar 129,6 miljoen euro voor 2022.

VLIZ

Het Vlaams Instituut voor de Zee staat internationaal sterk in marien onderzoek. De beschikbare onderzoeksinfrastructuur in Vlaanderen is uniek in Europa: met het onderzoekschip RV Simon Stevin dat uitgerust is met hoogtechnologische technieken, onderzoekt het VLIZ het leefmilieu onder water. Op dit moment wordt een nieuw onderzoeksgebouw gebouwd in Oostende, daar zal VLIZ haar data over onze kust en zeeën binnenkort verder kunnen onderzoeken in samenwerking met het ILVO.

Het nieuwe convenant legt een grotere onderzoeksfocus op de impact van klimaatverandering vast, zodat bedreigingen (zoals zeespiegelstijging of verminderde biodiversiteit) met data tijdig vastgesteld kunnen worden of mogelijke oplossingen aangereikt.

Het VLIZ ontvangt in 2022 10,6 miljoen euro werkings- en investeringsmiddelen. Een groei met 3,5 miljoen euro.

VIB

De Vlaamse biotech-cluster is wereldbekend op het vlak van gezondheidszorg en agro-industrie, daarvan is het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) de stuwende kracht.

VIB is wereldtop door het excellente en baanbrekend strategisch basisonderzoek en de vertaling naar concrete toepassingen in de zorg of landbouw met vele spin-offs. Dit jaar nog zorgden wetenschappers VIB en UGent voor een doorbraak in onderzoek naar bloedvergiftiging en ontwikkelden ze een succesvol COVID-19antistof.

VIB schaart zich ook achter het onderzoeken en ontwikkelen van duurzame alternatieven in de landbouwsector, zoals bijvoorbeeld biologische gewasbeschermingsmiddelen om groenten en fruit te beschermen tegen schimmels.

Minister Crevits heeft beslist om in 2022 een onderzoeksdotatie toe te kennen van 74,4 miljoen euro; een stijging van 12 miljoen euro. Met deze extra middelen zal VIB onder meer het Quantitative Life Sciences Research Center opstarten. Hiermee kiest men resoluut de richting van de artificiële intelligentie en big-data in het levenswetenschappelijk onderzoek zoals bijvoorbeeld gepersonaliseerde geneeskunde.

KMDA en Orpheus

De laatste twee convenanten die werden goedgekeurd gaan respectievelijk over dier- en natuurkunde, en onderzoek in muziek.

De Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen verricht onderzoek in de Antwerpse Zoo en Planckendael en staat hoog aangeschreven in de internationale dierentuinwereld omwille van haar kennis en expertise rond natuurkunde en zoölogie. Orpheus ontvangt extra middelen voor wetenschappelijk artistiek onderzoek in muziek dat uniek is in Europa en internationaal gewaardeerd.

Instituut voor Tropische Geneeskunde

Tot slot keurde de Vlaamse regering vrijdag ook een convenant goed met het Instituut voor Tropische Geneeskunde.

Het onderzoekcentrum voor infectieziekten zal activiteiten op het vlak van epidemiologisch onderzoek versterken, dat van belang is in het kader van de COVID-bestrijding. De onderzoeksdotatie neemt toe met 1 miljoen euro tot ca. 5 miljoen euro per jaar.