Binnenkort zal er op de terreinen van NIRAS (de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen) in Dessel heel wat bedrijvigheid zijn. Nadat eerder al de werf van de Installatie voor de Productie van Monolieten (IPM) werd opgestart, komt nu ook de bouw van de caissonfabriek, de toegangscluster en het bezoekerscentrum Tabloo dichterbij.

NIRAS kende onlangs de opdracht toe voor de bouw ervan, net als voor de voorbereidende werken op het terrein van de toekomstige bergingsmodules.

De start van de werken is een mijlpaal in het oppervlaktebergingsproject dat NIRAS uitwerkt in co-design met de lokale partnerschappen STORA (Dessel) en MONA (Mol).

Na vele jaren van voorbereiding gaan de werkzaamheden op het terrein nu van start.

Bouwprojecten gegund

De oppervlaktebergingssite zal bestaan uit verschillende onderdelen, en de bouw van elk onderdeel wordt toegewezen via een overheidsopdracht. De werf voor de Installatie voor de Productie van Monolieten (IPM) werd eerder al opgestart. In de IPM zal radioactief afval in betonnen kisten of 'caissons' geplaatst worden en ingekapseld worden in mortel.

Onlangs heeft NIRAS ook de bouw van de caissonfabriek en van de toegangscluster gegund. De caissonfabriek, waar de caissons geproduceerd zullen worden waarin het afval wordt verpakt, zal gebouwd worden door een tijdelijke handelsvennootschap (THV) tussen de firma's Vanhout nv, Smet-Tunnelling nv, Stadsbader nv en Grimbergen Industrial Systems.

Begin 2021 moet de fabriek klaar zijn. Ook voor de toegangscluster, die zal bestaan uit een administratief gebouw en twee technische gebouwen, gaan de werken binnenkort van start.

Het project werd toegewezen aan bouwbedrijf Cordeel nv, dat de gebouwen volgens de huidige planning begin 2020 oplevert.

Ten slotte werd ook de bouw van het bezoekerscentrum Tabloo en het landschapspark gegund aan bouwbedrijf Van Roey. Bruns bv neemt de inrichting van de permanente expo op zich. In de loop van 2021 zullen de aannemers klaar zijn met de werkzaamheden. Na interne testen en opstart van het geheel, zal Tabloo begin 2022 de deuren openen voor publiek.

Voorbereidende werken

De bergingsmodules zelf worden pas in een latere fase gebouwd, wanneer NIRAS daarvoor de nucleaire vergunning heeft gekregen. In afwachting van die vergunning starten dit najaar alvast de voorbereidende werken.

De firma DEC nv – onderdeel van de DEME Group – zal er bomen rooien, grondwerken uitvoeren, nutsvoorzieningen aanleggen en een omheining plaatsen. Midden 2019 zal DEC de terreinvoorbereidingen afronden.

De bomen die op de bergingssite moeten verdwijnen zal NIRAS compenseren op verschillende terreinen van de gemeente Dessel, gelegen aan het natuurgebied Den Diel. De percelen, samen goed voor 12 hectare, moeten op termijn uitgroeien tot een waardevol stukje natuur.

Investering in de regio : 250 miljoen euro

Aan de IPM, de caissonfabriek, de toegangscluster, Tabloo en de voorbereidende werken hangt een prijskaartje van in totaal 87 miljoen euro. Samen met de berging spreken we over een investering van zo'n 250 miljoen euro.

Een belangrijke investering die heel wat werkgelegenheid zal opleveren in de regio. Zo zetten alle bouwprojecten samen meer dan 250 voltijds equivalenten (VTE's) aan het werk op de site. Enkele Kempense aannemingsbedrijven en ook lokale leveranciers zijn bij de bouwprojecten betrokken. Tijdens de exploitatie zal het project ongeveer 60 banen opleveren.

Minder hinder

Bij de werken op de bergingssite komt heel wat transport kijken. Om de hinder te beperken, stimuleert NIRAS haar aannemers om materialen en grondstoffen per schip af en aan te voeren.

Op die manier worden duizenden vrachtwagentransporten vermeden. Het vervoer dat wel via de weg passeert, zal bovendien geweerd worden uit de dorpskernen van Dessel en Mol: tijdens de werken is werfverkeer met vrachtwagens er verboden.

Wat is NIRAS?

NIRAS, de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen, is sinds haar oprichting in 1980 verantwoordelijk voor het beheer van het radioactieve afval in België. De instelling heeft als taak de bevolking en het milieu doeltreffend te beschermen tegen de gevaren van radioactief afval.

Wat is STORA?

De vzw STORA vertolkt de stem van de Desselse bevolking in het oppervlaktebergingsproject. STORA werd van bij de start nauw betrokken bij de verschillende aspecten van het project, zowel de technische als de maatschappelijke, en volgt vandaag op of er rekening wordt gehouden met de voorwaarden van de Desselaars.

Wat is MONA?
Ook MONA vzw is als partnerschap van dichtbij betrokken bij het oppervlaktebergingsproject. MONA vertegenwoordigt de inwoners van Mol bij de uitwerking van de bergingsinstallatie en de meerwaardeprojecten die daaraan verbonden zijn. (pp)