Cultuur & Erfgoed de Merode schiet uit de startblokken

De organisatie "Cultuur & Erfgoed de Merode" schiet uit de startblokken en stelt zich graag aan u voor. Reeds deze zomer kan u genieten van de vruchten van deze intergemeentelijke netwerkorganisatie met een expo rond norbertijnen in de Merode en een Belpop Bonanza Toer in uw gemeente.

Cultuur & Erfgoed de Merode

De gemeenten Tessenderlo, Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem, Diest, Westerlo, Laakdal, Hulshout en Herselt slaan de handen in elkaar om te werken aan een bovenlokaal cultuur- en erfgoedbeleid.

Reeds sinds 2017 werkten deze gemeenten samen rond onroerend erfgoed, in de herfst van 2020 kwam daar een samenwerking rond cultuur bij en nu ook rond cultureel erfgoed.

De drie deelwerkingen krijgen subsidies van de Vlaamse overheid om hun plannen waar te maken. Ze zijn binnenkort te vinden in hun kantoren in het hart van het Merodegebied: de Markt van Zichem.

Onroerend Erfgoed (IOED)

DE IOED de Merode werd door het Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen erkend als een intergemeentelijk samenwerkingsverband voor onroerend erfgoed tussen Aarschot, Scherpenheuvel-Zichem, Tessenderlo, Westerlo, Herselt, Hulshout en Laakdal.

De IOED de Merode wil private en publieke eigenaars en beheerders van landschappelijk, bouwkundig en archeologisch erfgoed ondersteunen in het behoud en beheer van hun onroerend erfgoed.

Zo verleent de IOED allerhande advies met betrekking tot beschermd en niet beschermd erfgoed.

Eigenaars en beheerders kunnen bij de IOED terecht voor:

- infovragen over onderhoud aan, behoud en beheer van hun onroerend goed;

- vragen over subsidiemogelijkheden m.b.t restauratiewerken (erfgoedpremies), herbestemmingstrajecten en onderzoek ;

- inhoudelijke vragen over hun onroerend erfgoed en begeleiding in het opstellen van onderzoeksdocumenten zoals beheersplannen of vooronderzoek in het kader van restauratiedossiers;

- juridische vragen verbonden aan het statuut van hun onroerend erfgoed;

- vragen omtrent archeologie zoals: melden van toevalvondsten, metaaldetectie, archeologiedagen, opstellen van archeologienota's, archeologisch vooronderzoek ed.

Daarnaast biedt de IOED ondersteuning in lokale en bovenlokale initiatieven met het oog op ontsluiting van erfgoedgebouwen, erfgoedlandschappen en archeologie.

Hiermee wil de IOED voornamelijk van betekenis zijn voor vrijwilligers en lokale erfgoedactoren, die zich engageren voor het lokaal onroerend erfgoed.

Ten slotte werkt de IOED de Merode intensief aan het in kaart brengen en het onderzoeken van het aanwezige onroerend erfgoed in de Merode. In nauwe samenwerking met de lokale besturen wordt er samengewerkt aan een gedragen onroerend erfgoedbeleid, ten einde het onroerend erfgoed in de Merode te kunnen bewaren voor toekomstige generaties.

Bovenlokaal Cultuurbeleid

Vijf gemeenten engageerden zich om samen gedeelde culturele uitdagingen aan te pakken: Westerlo, Hulshout, Scherpenheuvel-Zichem, Diest en Tessenderlo.

De bovenlokale culturele samenwerking wil organisatoren en cultuurdiensten in het Merodegebied samenbrengen, ondersteunen alsook motiveren om over het muurtje te kijken naar andere sectoren en regio's. Vanuit dat netwerk kunnen dan oplossingen groeien voor gedeelde plannen en vraagstukken.

Zo staat cultuurparticipatie hoog op de agenda van deze intergemeentelijke culturele samenwerking. Hoe kunnen meer mensen de weg vinden naar cultuur?

Waarom participeren mensen in kansarmoede of mensen met een andere culturele achtergrond nu weinig aan het culturele vrijetijdsleven? Hoe werken we deze drempels weg? Welk aanbod ontbreekt in onze regio en wat kunnen we daar samen aan doen?

Maar even goed kijkt deze samenwerking naar wat er al is en hoe dat nog versterkt kan worden.

Creatievelingen met plannen die hun eigen gemeente overstijgen, kunnen terecht bij coördinator, Falke Lambrechts om te klankborden, te kijken of ze in aanmerking komen voor eventuele subsidies en deel uit te maken van een groeiend lerend netwerk voor culturele partners in het gebied.

Tot slot willen we zeker ook kijken naar de kunsten en talenten: Kunnen we door de krachten te bundelen een aanbod realiseren waar de Merodenaar anders voor naar de grote steden zou moeten gaan? En hoe kunnen we lokale talenten een groter platform bieden?

Nog veel vragen en de meeste plannen zijn nog in opmaak of opstart, bijvoorbeeld rond kunst in de open ruimte maar de coördinator nam ook meteen de koe bij de horens door samen met haar collega van onroerend erfgoed de expo rond norbertijnen in de Merode (zie onder) te organiseren en vanuit het netwerk van cultuurcentra een coronaproof alternatief uit te werken voor deze zomer: Belpop Bonanza in de Merode.

Voorzitster, Alies Smeets over de culturele samenwerking:
Samen genieten van cultuur is dubbel genieten! Wat we samen doen, doen we beter!

Cultureel Erfgoedcel

Met cultureel erfgoed doelen we op al ons roerend en immaterieel erfgoed: van processies tot tapijten, van oude foto's tot het lokale dialect. Veel erfgoedverenigingen en heemkundigen werken hard om ons verleden niet verloren te laten gaan.

Zij kunnen vanaf nu rekenen op extra ondersteuning van cultureel erfgoedcel de Merode en haar coördinator, Liv Tubeeckx.

Onze regio moest een tijdje wachten maar eind 2020 keurde minister Jambon de opstart dan een cultureel erfgoedcel de Merode goed. Zes gemeenten (Aarschot, Diest, Herselt, Scherpenheuvel-Zichem, Tessenderlo en Westerlo) bepalen samen de accenten, daarbij ook rekening houdend met wat Vlaanderen van de werking verwacht.

Nieuwe publieksactiviteiten zullen voortkomen uit inhoudelijk onderzoek dat mee gedragen zal worden door actieve vrijwilligers. Via een nieuw digitaal platform hoopt de cultureel erfgoedcel tevens nieuwe generaties te betrekken bij de werking en zo meer erfgoed op te sporen, te bewaren en bekend te maken bij het brede publiek.

De grote lijnen zijn bekend, dit jaar worden die vertaald naar concrete projecten en een planning tot 2026. Maar geïnteresseerden met vragen of zin om mee op de kar te springen, mogen zich nu reeds melden.

Voorzitster, Alies Smeets over de cultureel erfgoedcel: Jouw verhaal wordt ons verhaal!

Belpop Bonanza Toer in de Merode

De cultuurcentra en -diensten binnen de Merode wilden graag iets veilig aanbieden in deze tijden van pandemie. De culturele samenwerking kwam uit op een leuke Belpop Bonanza Toer die terug te vinden is in elke gemeente maar er kan ook een heuse fietstocht van gemaakt worden om de hele Belpop-geschiedenis van de Merode te kennen.

Dé vakmannen Jan Delvaux en Jimmy Dewit (DJ Bobby Ewing) verdiepten zich in de muzikale erfenis van de streek en laten u nieuwe plekken en verhalen ontdekken. Muzikale weetjes of anekdotes waardoor sommigen misschien nostalgische momenten zullen herbeleven of nieuwe ontmoetingen ontstaan.

Wist u dat The Offspring ooit optrad in een klein zaaltje in de Merode? Weet u welke klassieke en pophelden groot geworden zijn in de Merode? Of wil u graag de favoriete wandeling van Jente Pironet leren kennen?

Vanaf 1 juni hangen op 33 verschillende locaties in de Merode bordjes van Belpop Bonanza met een QR-code. Achter elke code wacht een mooi verhaal in woord en beeld.

Het routeplan is vanaf 1 juni beschikbaar bij de lokale cultuurdiensten of te downloaden via www.facebook.com/cultuurenerfgoedindemerode/
of www.belpopbonanza.be/fiets-wandelroutes

Expo norbertijnen in de Merode

Dit jaar vieren de norbertijnen feest: hun orde bestaat 900 jaar, ook in de Merode.

Landschapspark de Merode VZW zet deze zomer meerdere fiets- en wandeltochten op doorheen de natuur en tussen de abdijen.
Cultuur & Erfgoed de Merode organiseert een mooie expo die rond gaat in de verschillende gemeenten en waardoor u ook enkele leuke plaatsen binnen kan bezoeken.

De norbertijnen van Averbode en Tongerlo hebben het uitzicht van en het leven in de Merode de voorbije 900 jaar mee bepaald. Zij verleenden zorg en bescherming, creëerden welvaart en bouwden prachtige abdijen, molens en parken. Ook vandaag zijn zij actief en nemen zij een belangrijke rol op in de samenleving.

Een rondreizende tentoonstelling toont het waardevolle verleden van de norbertijnen in de Merode. Deze expo leert over de gebouwen en de architectuur, en duidt de invloed van deze religieuze orde op de eigen streek.

De norbertijnen speelden een grote rol in de ontwikkeling van de lokale landbouw en economie. Zij waren en zijn een toevluchtsoord voor bedevaarders en mensen op zoek naar stilte en rust. Kleine anekdotes maken de geschiedenis tastbaar. Een korte film duidt hun leven, werk en relevantie vandaag.

Het plan was dat de expo zou starten op 1 mei in Ramsel maar de Coronamaatregelen staken daar een stokje voor. De expo zou immers niet in musea plaatsvinden maar op locatie waardoor het als een event werd beschouwd.

Maar er is beterschap in zicht!

Op 11 juni opent de expo voor de eerste keer haar deuren in de Mixx in Herselt. Nadien reist hij verder naar Tongerlo en de andere Merodegemeenten.

Meer informatie over de norbertijnen in de Merode en activiteiten i.k.v. het feestjaar is terug te vinden op www.norbertijnenindemerode.be

Online

Tot nu toe was er nog niet veel te vinden over onze organisatie. De komende maanden werken we aan een website zodat het brede publiek ons beter kan vinden en weet waarvoor zij bij ons terecht kunnen. Voorlopig verwijzen we naar onze facebookpagina:
https://www.facebook.com/cultuurenerfgoedindemerode