Een wekelijkse markt, nieuw dienstencentrum of petanqueveld, zo houd je senioren langer gezond thuis

Provincie ontwikkelt ondersteuningspakket voor gemeenten en lespakket voor zorgprofessionals en rondt Empowercare-project af. 
De provincie Antwerpen zocht gedurende drie jaar lang uit hoe lokale gemeenschappen kunnen helpen om ouderen langer gezond en gelukkig thuis te laten wonen. Twaalf Europese partners uit Nederland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk deden hetzelfde.

Provincie Antwerpen ontwikkelde een pakket waarmee lokale besturen een analyse van hun dorp als zorgzaam dorp kunnen maken. Herentals en Lille gingen er al mee aan de slag en dat zorgde voor een nieuw dienstencentrum, een wekelijkse markt en een ontmoetingsplaats met petanqueveld.

Tegen 2040 zal 27,6% van de Europese bevolking 65 jaar of ouder zijn. In de provincie Antwerpen gaat het eveneens om een kwart van de bevolking (24,4%). Er liggen dus uitdagingen op het vlak van langer gezond thuis wonen voor ouderen én het tegengaan van vereenzaming. De juiste ondersteuning in de buurt aanbieden kan een deel van de oplossing zijn.

De provincie Antwerpen startte daarom op 1 januari 2020 met 12 Europese partners aan het Empowercare-project. Met dit project willen alle partners veerkrachtige gemeenschappen ontwikkelen en kwetsbaarheid en eenzaamheid verminderen. Het project eindigt eind maart 2023.

Drie jaar lang werd in kaart gebracht hoe personen met een zorg- en ondersteuningsnood nauwer geïntegreerd kunnen worden in de buurt waar ze wonen, zodat ze zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen verblijven. Drie jaar lang werd onderzocht welk aanbod in de buurt van mensen met een zorg- en ondersteuningsnood ervoor kan zorgen dat zij zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen verblijven.

Een nieuw dienstencentrum en een markt

De provincie Antwerpen ontwikkelde een pakket waarmee lokale besturen een analyse kunnen maken van hun dorpen, buurten en wijken.

Uit zo’n analyse kunnen ze initiatieven putten om “zorgzame dorpen” vorm te geven. En dat is exact wat Lille en Herentals deden als test binnen het project Empowercare. Zij werden door de provincie en Thomas More begeleid om acties uit te denken na hun analyse.

In Herentals werd zo een nieuw dienstencentrum gerealiseerd in Morkhoven. Het gebrek aan winkels in de buurt deed dan weer een markt ontstaan op initiatief van de gemeente. Lille ging voor meer ontmoeting over de generaties heen en richtte een ontmoetingsplaats in Gierle op voor senioren én jonge gezinnen waar activiteiten worden georganiseerd. In de buitenlucht kwam er een nieuw petanqueveld met een speeltuin bij.  

Charlotte Dewin, coördinator Dienstencentrum Herentals over hun deelname aan het project: “Voor ons zit echt de meerwaarde in het feit dat we een hele goede basis hebben om nu mee te nemen naar de toekomst.”

Een lespakket voor zorgprofessionals

Meer buurtgericht gaan werken betekent ook een andere aanpak én manier van denken voor de zorgprofessional en buurtorganisaties. Voor studenten en leerkrachten ontwikkelden we een lespakket dat wordt aangeboden in Kwartier Z, het levensecht skillslab voor zorgprofessionals van het Gouverneur Kinsbergencentrum. In 8 buurten (Bornem, Herselt, Hoogstraten, Rumst, Antwerpen-Zuid en –Noord) werd er een leertraject uitgetest door zorgprofessionals, in samenwerking met UCLL.

Empowercare project loopt af
Het drie jaar durend project loopt nu op zijn einde. De provincie Antwerpen hield een slotevent ‘Samen voor zorgzame dorpen en buurten’ op 9 februari 2023 en inspireerde zo 150 professionelen uit de zorgsector en lokale besturen. De internationale slotconferentie werd gehouden op 25 januari 2023. Het einde van dit project betekent niet het einde van “zorgzame dorpen”. Provincie Antwerpen gaat verder aan de slag om gemeentebesturen en de zorgsector te ondersteunen met het uitwerken van zorg in de buurt.

PRAKTISCHE INFO

Empowercare werd gesubsidieerd door het Interreg 2 Zeeën-programma 2014-2020 en gecofinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Het project werd goedgekeurd voor een totaal van 7,2 miljoen euro, waarvan 4,3 miljoen Europese middelen zijn en 2,9 miljoen door de projectpartners zelf werd geïnvesteerd.

Partners

13 organisaties uit Vlaanderen, het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Frankrijk: Provincie Antwerpen, Solidarity University, Conseil Départemental du Nord, University of Brighton, Canterbury Christ Church University, VZW Wieltjesgracht, Familiehulp VZW, BOONE N.V., samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio, VITO, Zorggroep Heilig Hart, Kent County Council en Solidarity University.

Meer info

Empowercare project op website provincie Antwerpen  -  presentaties slotevent ‘Samen voor zorgzame dorpen en buurten’