Steeds meer mensen betalen contactloos.

Voor kleinere en grote bedragen houden ze hun betaalkaart tegen de terminal in de winkel, geven ze al dan niet hun pincode in en de betaling is gebeurd. Het is makkelijk en supersnel.

Maar is het ook veilig? Sommige mensen lijken daaraan te twijfelen. Onterecht.

'De vorm van oplichting, zoals getoond in het programma Factcheckers (vrt), waarbij iemand via een draadloze betaalterminal mensen kan bestelen door het toestel ongemerkt tegen de broekzak of handtas te houden, werd al vaker beschreven in de pers en op sociale media, maar is in de praktijk zeer onwaarschijnlijk.

De potentiële buit is heel beperkt en de pakkans en de traceerbaarheid van de oplichter is heel groot. Het rendement dat deze vorm van oplichting kan opleveren is in verhouding tot de risico's voor de fraudeur zo klein dat dit amper voorkomt. We hebben ook geen weet van voorvallen in België.

Bovendien ben je als consument goed beschermd wanneer er toch sprake is van fraude via een contactloze betaling, dan zal je bank de verloren som steeds terugbetalen (onder voorbehoud van het onderzoek), tenzij er sprake is van fraude in hoofde van de klant.

Contactloos betalen is en blijft dus een gebruiksvriendelijke én veilige manier van betalen. Dat wordt ook bevestigd door het grote aandeel betalingen dat contactloos gebeurt (57%), en het vertrouwen dat men hierin heeft.'

Identificatie van de fraudeur

Het is niet mogelijk om zomaar een betaalterminal aan te schaffen en daarmee ongezien transacties te verrichten. Hiervoor dient de handelaar een contract af te sluiten met een acquirer.

De acquirer is de financiële instelling die kaartbetalingen verwerkt voor een handelaar en deze hem ook uitbetaalt. Deze acquirer is verplicht om voor elke handelaar een 'Know Your Customer' proces te doorlopen, wat betekent dat hij de identiteit van de klant grondig zal verifiëren.

Na de frauduleus uitgevoerde transactie is het dan ook eenvoudig voor de acquirer (en bij uitstek de politie) om de identiteit van de fraudeur te traceren.

Beperkte buit

De potentiële buit is bovendien zeer beperkt. Zonder persoonlijke pincode van de kaarthouder kan per transactie maximaal een bedrag van 50 euro van de rekening van het slachtoffer gehaald worden.

Dat bedrag is bovendien erg onzeker gezien de fraudeur niet weet wat de rekeningstand of de stand van uitgaven is van het slachtoffer.

Naast de beperking van 50 euro per transactie kennen we immers ook nog de cumulatieve limiet voor opeenvolgende betalingen zonder pincode (100 of 150 euro afhankelijk van uw bank).

Als deze limiet overschreden wordt, wordt de persoonlijke pincode - de noodzakelijke voorwaarde om deze limiet te overschrijden - gevraagd. In dat geval heeft de dief geen buit.

Bovenstaande limieten werden vastgelegd door de tweede Betaalrichtlijn (PSD2) en trachten een evenwicht te bewaren tussen veiligheid en gebruiksgemak.

Beperkte uitvoerbaarheid

Daarnaast bevindt een betaalkaart zich vaak tussen andere kaarten in een portefeuille die ook over een ingebouwde chip met contactloze functie beschikken, wat de connectie tussen de chip van de betrokken contactloze kaart en de frauduleuze terminal bemoeilijkt.

Bovendien moet de kaart bijna tegen de terminal gehouden worden om een contactloze transactie zeker te laten slagen.

Door de beperkte uitvoerbaarheid leidt deze vorm van oplichting dan ook niet vaak tot een geslaagde transactie.

De potentiële buit is dus heel beperkt en de pakkans en de traceerbaarheid van de oplichter is heel groot. Het rendement dat deze vorm van oplichting kan opleveren is in verhouding tot de risico's voor de fraudeur zo klein dat dit amper voorkomt. We hebben ook geen weet van voorvallen in België.

Veel contactloze betalingen, amper meldingen van fraude

Contactloos betalen raakt alsmaar meer ingeburgerd en we stellen in België zo goed als geen meldingen vast van fraude via de contactloze betaalkaart.

Dat is opvallend want de laatste twee jaar is het aandeel contactloze betalingen in ons land fors gestegen: uit onze cijfers blijkt dat in december 2021 57,70% van alle betalingen met de debetkaart in een winkel contactloos is verlopen. Ter vergelijking: in februari 2020 was dat slechts 16%. Dat is dus meer dan een verdrievoudiging op nog geen twee jaar tijd.

Dit frequente gebruik van de contactloze betaalkaart in combinatie met de afwezigheid van fraudemeldingen tonen aan dat dit een heel gebruiksvriendelijke én veilige manier van betalen is. Het vertrouwen van de klant is dus gerechtvaardigd.

Dit maakt het ook een waardig en misschien zelf beter alternatief voor cash. Als je je portefeuille verliest of als deze gestolen wordt, ben je immers de cash kwijt die erin zat.

Met contactloze kaarten verkleint de kans op gestolen fondsen en is er bovendien een limiet op het bedrag dat je mogelijks kan verliezen. Bovendien is er een beschermend kader om dit verlies terug te krijgen.

Contactloos betalen: hoe werkt het?

• Betaal je minder dan of net 50 euro? Je houdt je kaart tegen de terminal om te betalen en binnen een paar seconden heb je betaald.
• Betaal je meer dan 50 euro? Geen probleem! Je houdt je kaart tegen de terminal die je vervolgens zal vragen je pincode in te tikken.
• Doe je enkele opeenvolgende contactloze betalingen van maximum 50 euro (zonder pincode) en overschrijd je daarmee een totaalbedrag van 100 of 150 euro* (bijvoorbeeld 10 euro + 45 euro + 25 euro + 25 euro), dan moet je je pincode intikken. Daarna is het opnieuw mogelijk om contactloos te betalen zonder pincode.

En wat als er toch iets misloopt?

Wanneer er toch geld van je rekening gaat als bijvoorbeeld je kaart wordt gestolen of als je je kaart verliest en iemand met jouw kaart een contactloze betaling (zonder pincode) heeft uitgevoerd, dan zal de bank je de verloren som steeds terugbetalen (onder voorbehoud van het onderzoek), tenzij er sprake is van fraude in hoofde van de klant.

De klant heeft de verantwoordelijkheid om bij verlies of diefstal zijn betaalkaart zo snel mogelijk te laten blokkeren via Card Stop (+32 078 170 170). Zo zullen ook contactloze transacties zonder pincode onmogelijk worden.'