In Herentals werken vijf personen (2,7 voltijdse equivalenten) als gemeenschapswachten : een dame en 4 heren. De gemeenschapswachten zijn regelmatig op pad in de straten en pleinen van Herentals, Noorderwijk en Morkhoven.

'Door hun aanwezigheid in het straatbeeld verhogen ze het veiligheidsgevoel bij de inwoners en bezoekers van de stad', zegt schepen Peter Bellens (CD&V).  'De gemeenschapswachten vormen de schakel tussen de burger en de stad en zijn een aanspreekpunt voor de burger.'

Preventief toezicht, informeren, sensibiliseren en rapporteren

'Hun taak concentreert zich rond het uitoefenen van preventief toezicht, informeren, sensibiliseren en rapporteren. Zij vormen een vaste toegevoegde waarde in het straatbeeld.

De gemeenschapswachten zijn een luisterend oor voor de burger. Zij krijgen zo allerhande informatie en melden dit bij de juiste instanties (stad, politie, OCMW...) zodat er naar een oplossing kan gezocht worden.

Zij informeren de burger: zij wijzen de weg, geven informatie over evenementen, wegwerkzaamheden en info over stedelijke diensten. Zij controleren de doorgang aan terrassen en trottoir, informeren en sensibiliseren bestuurders bij hinderlijk of verkeerd parkeren ook op gehandicaptenparkeerplaatsen. Zij zijn een voelspriet voor standsdiensten en beleid.

Schepen van welzijn, zorg en gezondheid Peter Bellens (CD&V) vervolgt : "We willen met deze bestuursploeg uitdrukkelijk investeren in de maatschappelijke rol die gemeenschapswachten door hun zichtbaarheid, aanspreekbaarheid en dienstverlening in het straatbeeld vervullen.

Als stad proberen we de gemeenschapswachten zoveel mogelijk in het straat aanwezig te laten zijn tijdens hun vaste rondes. Zo heeft elke gemeenschapswacht een vaste ronde of wijk. Daardoor zorgen we ervoor dat ze een vast gezicht kunnen zijn, herkenbaar en vlot aanspreekbaar."

Gemeenschapswachten zijn ook vaak te zien op gevaarlijke oversteekplaatsen bij het begin en einde van een schooldag. Dan zorgen ze er voor dat uw kind op een veilige manier de staat kan oversteken.

Zij zijn ook verantwoordelijk voor het fietsgraveren. Ze zijn te vinden bij de fietsgraveeracties in scholen, bij het station of in het verkeerspark. Of ze werken mee aan verkeers- educatieve projecten van de scholen en helpen tijdens de voetgangers- en fietsexamens die leerlingen van de lagere scholen af leggen.

Verder begeleiden ze bezoekers van evenementen zoals Herentals Fietst en Feest of van de wekelijkse markten. Dan maken ze mensen vb. attent op openstaande handtassen of andere situaties die gauwdieven maar al te graag meemaken.

Op het einde van de marktdag zorgen de gemeenschapswachten ervoor dat de Grote Markt autovrij blijft tot deze proper gemaakt is en informeren de bezoekers over een alternatieve route. Dat is soms een moeilijkere opdracht dan gedacht.

Er zijn immers regelmatig automobilisten die vinden dat ze verbodsborden mogen negeren en hiervoor gevaarlijke maneuvers uithalen om toch maar voorbij nadarhekken te rijden.

Op die momenten worden overtreders aangesproken op hun asociaal gedrag. De gemeenschapswachten doen dit op een correcte manier, ondanks het feit dat niet alle overtreders even begripvol reageren.

'Luisterend oor'

Monika een van de gemeenschapswachten: "Ik vind het belangrijk om een luisterend oor te bieden aan de mensen. Je zou ervan schrikken met hoeveel problemen sommige mensen ons aanspreken. Vaak problemen waar we als stad niets aan kunnen doen.

Maar als we even de tijd maken om te luisteren dan zien we hen vaak opgelucht adem halen. Het lijkt wel of er een pak van hun schouders valt. Zo voelen we ons soms als een psycholoog. Die kleine dingen kunnen doen maakt onze dag vaak goed. Regelmatig kunnen we door het luisteren en raad geven ook voorkomen dat kleine problemen escaleren. En zo voelen mensen zich echt geholpen."

De gemeenschapswachten bezoeken tijdens hun ronde ook regelmatig openbare ontmoetingsplaatsen zoals De Cirkel of een buurthuis. Zo willen ze voor iedereen aanspreekbaar zijn. Verder volgen ze samen met de politie het toezicht op van woningen waarvan de bewoners op vakantie zijn.

Zij doen een visuele controle van de woningen en bij onregelmatigheden (bv uitpuilende brievenbus) melden ze dit aan de politie, zodat deze de opgegeven contactpersoon kan verwittigen.

Tijdens hun rondes doen ze ook meldingen van sluikstorten, mankementen aan wegen, straatmeubilair, kapotte straatverlichting, beschadigde of verkeerde verkeersborden/lichten en andere onregelmatigheden aan de stadsdiensten. Zo kunnen deze problemen opgelost worden.

'Zacht waar mogelijk, hard waar nodig'

Schepen Peter Bellens: "Recentelijk werd er ook een gemeenschapswachter gemachtigd om GAS- vaststellingen te noteren. We handelen hier vanuit het motto 'zacht waar mogelijk, hard waar nodig'.

In de eerste plaats gaan we voor aanspreekbare gemeenschapswachten, die sensibiliserend en preventief op een warme manier optreden om maatschappelijke overlast te voorkomen. Maar waar dialoog niet werkt, zal sanctionerend opgetreden worden."

De gemeenschapswacht-vaststeller kan tijdens zijn rondes verschillende overtredingen opvolgen. Dat gaat om netheid van het openbaar domein (zwerfvuil en sluikstorten), wildplassen, geluidsoverlast bij dieren, loslopende dieren, het niet opkuisen van hondenpoep en toezicht in parken, speelpleinen, sportterreinen en het Netepark.

Burgemeester Mien Van Olmen: "De stad beschikt nu over 4 medewerkers die bevoegd zijn om vanuit het dagelijkse werkveld overlast en inbreuken op de GAS-codex vast te stellen, ze volgden hiervoor een opleiding aan de politieschool.

De stad is hierdoor in staat om overtredingen sneller en efficiënter aan te pakken." (pp)