Hoogtechnologische analysestraat voor klinisch labo Herentals-Turnhout-Mol : '€5 miljoen investering, net een snelweg'

Er werd het afgelopen jaar flink verbouwd in het ziekenhuislabo van AZ Turnhout. Deze locatie is de belangrijkste spil binnen de labo’s van HETUMO: het samenwerkingsverband tussen de ziekenhuizen van Herentals, Turnhout en Mol.

De uitbreiding en de bouw van een nieuwe, hooggeautomatiseerde analysestraat zorgt voor een snellere, efficiëntere en betrouwbaardere verwerking van bloedbuisjes. Het labo op campus Sint-Elisabeth verwerkt dagelijks zo’n 1.700 stalen. In het klinisch laboratorium voeren klinisch biologen en laboranten onderzoek uit op bloed-, urine of andere lichaamsvloeistoffen om zo ziektes op te sporen, de gezondheid te evalueren en behandeling van patiënten beter op te volgen.

Het labo doet niet alleen onderzoek op stalen van patiënten in het ziekenhuis. Ook heel wat huisartsen in de regio werken samen met de ziekenhuislaboratoria van Herentals, Turnhout en Mol (HETUMO). “Met de nieuwe analysestraat zetten we nog meer in op automatisatie en innovatie”, vertelt dr. Dorien Leenaerts, klinisch bioloog in het labo van HETUMO. 

“Zo komen de resultaten van de analyses op de stalen sneller door en kunnen we de aanvragende artsen nog meer kwaliteit garanderen. Een korte tijd tussen bloedafname en rapportering van het resultaat is vooral belangrijk bij spoedanalyses en kritische testen, zoals bijvoorbeeld een analyse op hartenzymen bij het vermoeden van een hartinfarct. De slimme softwaretoepassingen in onze analysestraat geven bepaalde stalen automatisch voorrang. Stalen die van kritische diensten komen, zoals spoedgevallen of intensieve zorgen, gaan sneller door de analysestraat”, verduidelijkt Leenaerts.

Door meer automatisatie is er bovendien een kleinere kans op fouten. “De machines aan de analysestraat nemen een aantal taken over van de medewerkers in het labo. Hierdoor vermindert de kans op menselijke fouten tijdens het analyseproces. Automatische identificatie en barcodering voorkomt dan weer de verwisseling van stalen. De analysestraat doet bij afwijkende resultaten op een staaltje ook een automatische heranalyse, wat de betrouwbaarheid van resultaten verhoogt.”

De extra automatisatie begint al bij de eerste stap: het plaatsen van de tubes in de analysestraat. Waar vroeger een laborant alle tubes in een rek moest plaatsen, kan die nu de stalen in bulk op de straat aanbieden. 

Het systeem gebruikt barcodescanning om elk bloedbuisje nauwkeurig te identificeren en te koppelen aan de juiste patiëntinformatie en testaanvraag.

Daarna zet een grijparm de stalen op de geautomatiseerde straat. Zeer handig op piekmomenten, zoals in de namiddag wanneer er zo’n 500-tal stalen van huisartsen in het labo toekomen. “Elke tube wordt op een elektrisch oplaadbaar wagentje gezet, dat de snelste route aflegt doorheen de analysestraat.” Een tweede grote verandering is de opbouw en aansturing van de straat.

De vorige analysestraat was een soort éénbaansweg waar alle labobuisjes één voor één achter elkaar door de straat gingen. Op de nieuwe straat wordt elk staaltje op een individueel oplaadbaar elektrisch wagentje gezet, dat zijn eigen traject aflegt doorheen de analysestraat. 

Het wagentje brengt de tubes naar de toestellen die een onderzoek moeten doen op het staal. Een intelligent softwaresysteem berekent de meest optimale weg voor elke tube. Stalen waarbij het belangrijk is dat het resultaat snel gekend is, krijgen voorrang op stalen die minder dringend zijn.

Wanneer een bepaalde test niet in het eigen labo kan gebeuren, brengt het wagentje de tube naar een toestel dat kleine fracties neemt van de originele tube. Het plaatst die kleine fracties in een nieuwe tube, het toestel berekent daarvoor zelf de nodige hoeveelheid. 

De nieuwe tubes krijgen automatisch een label en het toestel verzegelt ze voor het transport naar het juiste labo. Als alle nodige analyses op het staal zijn gedaan, brengt het wagentje de tube naar een koelkast. Door de uitbreiding van het labo kunnen ze op campus Sint-Elisabeth nu meer dan 20.000 stalen bewaren, een verdubbeling ten opzichte van de voorbije jaren. 

Zo kan het labo de stalen tot 10 dagen bewaren voor een eventuele hertesting. Centralisatie van gespecialiseerde testen in labo van Turnhout “De nieuwe analysestraat was het resultaat van meer dan een jaar voorbereidend werk. Door zorgvuldig te plannen en te coördineren, denken we dat bijna geen enkele arts of patiënt gemerkt heeft dat ons labo zo’n grote veranderingen onderging”, vertelt Juul Boes, diensthoofd van het klinisch labo HETUMO. De vernieuwingen in het labo in AZ Turnhout zijn deel van een groter project binnen de labo’s van Herentals, Turnhout en Mol”, gaat Boes verder. “

“Er werd de afgelopen jaren in elk labo geïnvesteerd. Op de sites in Mol en Herentals gebruiken we een vergelijkbare analysestraat. Zo is onze werking optimaal op elkaar afgestemd. Dit leidt tot een vlotte communicatie van de resultaten wanneer een staal van het ene ziekenhuis naar het andere wordt gebracht voor testing. In geval van een panne kunnen we zo ook eenvoudig testen uitwisselen.” 

Totale investering in de labo’s bedroeg €5 miljoen

“De totale investering in de labo’s bedroeg 5 miljoen euro. De helft van dit bedrag ging naar het labo van AZ Turnhout op campus Sint-Elisabeth.” De analyses zijn volledig gelijkgetrokken en de resultaten zijn hierdoor volledig uitwisselbaar. Dit is belangrijk wanneer patiënten overgebracht worden van het ene ziekenhuis naar het andere, wat in de toekomst door de netwerkvorming steeds vaker kan gebeuren.

“De totale investering in de labo’s bedroeg 5 miljoen euro”, vertelt Goedele Beckers, hoofdarts in AZ Turnhout en medisch coördinator van HETUMO. De helft van dit bedrag ging naar het labo van AZ Turnhout, op campus Sint-Elisabeth. 

“We kozen met de partners van HETUMO voor de centralisatie van gespecialiseerde testen, die voornamelijk in het labo in Turnhout gebeuren. De ziekenhuizen zullen de komende jaren blijven investeren in verdere automatisatie in het labonetwerk HETUMO. 

Zo staat de aankoop van een centrale entautomaat voor bacteriologisch onderzoek op de planning.” 

Afsluiten doen dr. Boes en dr. Leenaerts graag met deze boodschap: “Hoewel de nieuwe analysestraat opnieuw een belangrijke stap vooruit is, is de kracht van ons laboratorium niet enkel te vinden in technologische vooruitgang, maar vooral in de kennis en inzet van onze medewerkers. 

Het team heeft vorig jaar een buitengewone inspanning geleverd. Hun engagement en teamwork waren essentieel voor het succes van dit project, en we zijn dan ook enorm trots op de prestaties die we samen hebben bereikt.”   

Foto boven : dr Boes en Leenaerts bij een deel van de teststraat AZ Turnhout / NNieuws.