Vlaamse jongeren breken met digitale tradities, zo blijkt uit de nieuwe imec.digimeter.  

Imec, 's werelds meest toonaangevende onderzoeks- en innovatiehub op het vlak van nano-elektronica en digitale technologie, presenteert vandaag de veertiende editie van de imec.digimeter.

Daaruit blijkt dat heel wat onlinediensten en -platformen waar we tijdens de coronapandemie massaal onze toevlucht tot namen het uitstekend blijven doen – én zelfs nog aan populariteit winnen.

Onlineshoppen, betalen met de smartphone en persoonlijke data raadplegen via itsme: het zijn stuk voor stuk blijvertjes.

Tegelijk gaan de jongere generaties steeds bewuster om met het (over)aanbod aan digitale toepassingen, en maken daarbij opvallende keuzes. Klassieke tv-abonnementen en platformen zoals Facebook, bijvoorbeeld, bekoren hen steeds minder.

Anderzijds zien we bij jongeren ook een diepere digitale kloof ontstaan: een kwart van hen geeft aan niet (meer) mee te zijn met het digitale jargon, en dreigt daardoor af te haken.

Onder invloed van de coronapandemie werden een aantal onlinediensten versneld door het brede publiek opgepikt. Uit de nieuwste imec.digimeter-peiling blijkt nu dat heel wat van die nieuwe gewoontes ook effectief blijven hangen.

Onlineshoppen is daarvan een mooi voorbeeld: 60 procent van de ondervraagde Vlamingen zegt nog steeds minstens maandelijks online boodschappen te doen. Dat is weliswaar een daling met 5 procentpunt ten opzichte van vorig jaar, maar nog altijd meer dan voor de coronacrisis.

Ook bankapps op de smartphone blijven populair. Ze worden door 57 procent van de Vlamingen minstens maandelijks gebruikt (+3 procentpunt) en door 37 procent zelfs wekelijks (+4 procentpunt).

En authenticatie-apps zoals itsme zitten pas echt in de lift. Het Mobile DNA-onderzoek, dat de mobiele gewoontes van smartphonegebruikers monitort, toont dat 70 procent maandelijks een beroep doet op itsme om persoonlijke data te raadplegen. Vóór de coronapandemie bereikte de authenticatie-app amper 10 procent van de Mobile DNA-gebruikers.

Corona heeft dus een blijvende impact op hoe we ons digitaal gedragen en hoe vaak we onze smartphone gebruiken.

Voor de gemiddelde Vlaming bedraagt die smartphone-schermtijd ondertussen 188 minuten (of meer dan 3 uur) per dag.

Jongeren gooien klassieke tv-abonnementen en Facebook overboord

Platformen voor videostreaming doen het eveneens goed: 55 procent van de Vlamingen heeft toegang tot een betalende videostreamingdienst, een toename van 5 procentpunt ten opzichte van vorig jaar en van 10 procentpunt in vergelijking met 2019.

Netflix is met stip de populairste aanbieder, gevolgd door Disney+, Streamz en Amazon Prime.

De klassieke tv-abonnementen lijken daarvoor het gelag te betalen. De groep Vlamingen zonder digitale tv is gegroeid van 16 procent naar 22 procent. In de categorie 25- tot 34-jarigen heeft zelfs één op de drie geen klassiek tv-abonnement meer. En er valt nog meer disruptie te noteren.

"Ook Facebook zit in de hoek waar de klappen vallen en lijkt niet meer te beantwoorden aan de noden van de jongeren", aldus Lieven De Marez, professor nieuwe communicatietechnologieën bij mict – een imec-onderzoeksgroep aan de UGent.

"Specifiek bij de 16- tot 24-jarigen zien we het maandelijkse Facebook-gebruik terugvallen tot 76 procent – terwijl het platform in die leeftijdscategorie tot twee jaar geleden vlot de drempel van 90 procent haalde."

"In diezelfde periode en binnen datzelfde segment is de populariteit van TikTok dan weer opvallend gestegen: van 11 procent naar 62 procent. Eigenlijk kunnen we stellen dat TikTok een zender is geworden, en een grote concurrent voor klassieke mediabedrijven", duidt hij.

Een kwart van de 16- tot 24-jarigen is niet mee met het digitale jargon
Uit de imec.digimeter blijkt eveneens dat de Vlaming – en opnieuw bij uitbreiding de jongeren – mediawijsheid steeds hoger in het vaandel dragen. Ze cumuleren minder sociale mediaplatformen, leggen zichzelf meer regels op, en zijn vragende partij voor meer controle over hun data.

Lieven De Marez: "Eigenlijk zouden we kunnen stellen dat een groeiend aantal Vlamingen een latrelatie aangaat met technologie. Enerzijds zien zij technologie als iets wat hun leven aangenamer maakt, maar anderzijds onttrekken zij zich bewust aan een aantal trends – en proberen zo hun grenzen te stellen. Tegelijk merken we echter dat de kloof met wie niet (meer) meekan nog verder wordt uitgediept."

"We mogen ons absoluut niet blindstaren op de populariteit van apps om de digitale vaardigheden van de Vlaming in te schatten. Vooral bij jongeren blijkt dat misleidend: zij zijn misschien wel vingervlug met hun smartphone en TikTok, maar toch is 24 procent van de 16- tot 24-jarigen niet mee met het digitale jargon.

Een gedeelde werkomgeving opzetten in de cloud, 5G, two-factor authentication, ...voor 1 op 4 jongeren zijn het net iets te veel technische termen waarvan impliciet verondersteld wordt dat ze die kennen en beheersen.

17 procent zegt zelfs bepaalde digitale toepassingen te vermijden omdat zij er niet vertrouwd mee zijn. We staan als maatschappij voor een gigantische uitdaging om die digitale kloof zo snel mogelijk te verkleinen en uiteindelijk te dichten", besluit hij.

Als onafhankelijk onderzoekscentrum verbindt imec zich ertoe zijn expertise in te zetten om de feiten rond technologie en innovatie helder en objectief weer te geven, en zo de maatschappij te helpen ze te begrijpen en te plaatsen.'