Inrichtingswerken Zammelsbroek van start

De vallei van de Grote Nete kampt op tal van plaatsen met het risico op zowel overstromen als droogte. Daarom investeren we in het kader van het Sigmaplan in natte natuurgebieden. In het Zammelsbroek creëren we een gevarieerder en open landschap met natte natuur.

In een eerste instantie maken we de vallei terug open tussen de Grote Steenweg, Veerleseweg en de Grote Laak. Ook de werken aan de beleefplek in Laakdal starten binnenkort.

Meer ruimte voor natte natuur

'We doen deze ingrepen om natte graslanden, open water en riet te ontwikkelen', zegt Evelien de Munter,  Agentschap voor Natuur en Bos - Communicatieverantwoordelijke Sigmaplan.

Herstel van die natte natuur is broodnodig om de vallei te beschermen tegen de klimaatuitdagingen van vandaag. Natte natuur werkt als een spons, het absorbeert water tijdens hevige regenbuien en geeft het langzaam vrij in droge periodes. Zo worden gevaarlijke pieken vermeden.

Extreme weersomstandigheden, zowel intense regenval als langdurige droogte, komen steeds vaker voor.

Zo’n sponslandschappen of wetlands zijn een natuurlijke en duurzame oplossing om deze klimaatuitdagingen aan te pakken. Wetlands zijn bovendien echte kampioenen in het opslaan van CO₂. Deze toekomstplannen lijken verdacht veel op de vallei van enkele decennia geleden. Nog niet zo heel lang geleden werden rivieren rechtgetrokken, bedijkt en verdiept om water zo snel mogelijk af te voeren. We sneden valleien af van de rivier en moerassen legden we droog. Nu beseffen we dat dit niet de juiste aanpak was en herstellen we de vallei terug als waterbuffer.

Herstel riviervallei

'We starten eerstdaags met het verwijderen van boomopslag (o.a. wilg, berk en eik), kaprijpe populieren en exoten. Die gedijen in het Zammelsbroek door achterwege gebleven maaibeheer van de typische hooilandschappen. Doordat we de vallei vernatten zullen deze bomen niet kunnen overleven. De aanwezige elzenbroekbosjes behouden we zo veel mogelijk. Ze krijgen de kans om zich maximaal te ontwikkelen. 
Bos dat verdwijnt wordt op een andere, betere plek binnen het Sigmaplan aangeplant of groeit spontaan terug.

Zo blijft de bosbalans voor het volledige Sigmaplan in evenwicht. Losstaande snippers bos vervangen we door grotere en streekeigen bossen. Zo plantten we reeds streekeigen soorten in Blaardonk en zal de zone verder spontaan ontwikkelen. Aan de rand van de vallei in Zammel zullen we nog houtkanten aanplanten.

Meer biodiversiteit

De geplande natuurinrichting zal ook typische dieren en planten lokken. Vele soorten water- en trekvogels zullen er graag vertoeven en op hun beurt meer roofvogels aantrekken. Bever wordt er reeds gespot en we hopen ook otter te verwelkomen. Bijna verdwenen vissen zoals de rivierdonderpad en de kleine modderkruiper zullen er een geschikt leefgebied vinden en de kwabaal heeft deze overstroomde graslanden nodig om zich te kunnen voortplanten. Ook zeldzame vogels zoals de roerdomp, de kwartelkoning en het porseleinhoen voelen zich thuis in natte natuur. De vallei zal straks nog meer barsten van het leven.

Beleef de transformatie het vanop de eerste rij

Op en rond een tijdelijke infocontainer op de rechteroever in Zammel kan je het landschap in verandering vanop de eerste rij volgen. Begin volgende maand starten ook de werken aan de beleefplek in Laakdal. Het ontwerp van de uitkijktoren is een knipoog naar het Zammelsbroek als broedgebied. De grillige, ronde vorm is een eerbetoon aan de vogelnesten verscholen in het riet.

Vanop een hoogte van 6 meter zal je een panoramisch uitzicht hebben op het waterrijke deel van de projectzone. 

Het Sigmaplan wordt in verschillende fases uitgevoerd door De Vlaamse Waterweg nv en Agentschap voor Natuur en Bos. In de projectgebieden langs de Grote Nete werken we daarbij nauw samen met provincie Antwerpen, Natuurpunt en de betrokken gemeenten.