IOK : 'Van grijs naar groen? Inwoners Holven steken handen uit de mouwen om hun straat samen te vergroenen'

De straat ‘Holven’ in Geel is dit najaar, net als 12 andere straten in de Kempen, gestart met een tuinstratentraject. Doel is om samen met buren de straat te vergroenen, te verblauwen en initiatieven te nemen om de sociale cohesie tussen de buurtbewoners te versterken.

Denk aan geveltuinen aanleggen, voortuinen ontharden, plantvakken opfleuren, bomen planten, regenwatertonnen plaatsen, een (gevel)bank zetten… Ze doen dit niet alleen. De straat krijgt begeleiding van Commons Lab vzw en ondersteuning in de vorm van advies van een groenexpert, gratis compost, een plantpakket, een buurtfeest.

Samen met de buren denken de deelnemende straten na hoe ze hun eigen voortuinen anders kunnen inrichten en ook hoe ze het groen dat er is en dat wordt bij gecreëerd zowel publiek als privaat meer gemeenschappelijk kunnen vormgeven en samen kunnen beheren en onderhouden .

Nu zaterdag 21 oktober steken de bewoners van Holven samen de handen uit de mouwen om tegels uit te breken en de eerste planten in de grond te steken.

Koen Leysen en Johan Alen, initiatiefnemers Tuinstraat Holven : “Een viertal jaren geleden zijn we begonnen met het vergroenen van onze straat. De focus lag toen op de boomspiegels. Op een gegeven moment werden er houten bakken door de stad geplaatst, met potgrond en planten.

Sinds dit jaar zijn we ook stukjes gaan ontharden. De boomroosters werden weggenomen, er werden bloemen ingezaaid. Maar door het droge voorjaar, zijn er niet veel bloemen uitgekomen.

Toen hoorden we over het project tuinstraten. Dit is wat we willen en waar we ook zelf aan willen meewerken. De droombeelden waren prachtig. We dachten met de buren ‘hier willen we naartoe’.

Daarom hebben we onze straat dan ook ingeschreven.

Nu zijn we volop bezig met tegelwippen en geveltuinen aanleggen. Dit is voor ons een eerste stap. We willen verder gaan en dromen van een écht groene straat. Als je ziet wat er in Antwerpen en Leuven gebeurt rond tuinstraten, da’s echt heel mooi.

Groene straten geven ook rust. Het verkeer gaat zich anders gedragen. In onze straat ‘vlammen’ er vaak auto’s door.

We dromen van een groen woonerf, waarbij de auto op de achtergrond is.

Parkeerplaatsen moeten er uiteraard zijn, maar we moeten ze anders indelen.”

Vanmiddag hebben straatbewoners de eerste tegels gewipt in voorbereiding van de tegelwipactie en plantdag op zaterdag.

Het project is een samenwerking tussen IOK, Commons Lab en de Kempense gemeenten. Het initiatief kan rekenen op een plattelandssubsidie van de provincie Antwerpen, Vlaanderen en Europa.

Droom jij ook van een groene straat? Stel jouw straat nog kandidaat tot 30 november.

Wil jij net als de bewoners van Holven samen met buren aan de slag gaan om jouw straat te vergroenen? Stel jouw straat dan kandidaat als Tuinstraat.

Zowel stedelijke als landelijke straten kunnen deelnemen. Zolang er in een straat potentieel is voor meer groen, kunnen enthousiaste buren hun straat kandidaat stellen.

De tweede oproep loopt nog tot 30 november*. Spreek enkele buren aan over het project en stel jullie straat kandidaat tot 30 november. Inschrijven kan via www.kempen2030.be/tuinstraten.

In de loop van december krijg je bericht of je straat al dan niet gekozen is. Het project loopt van januari tot juni. In de loop van voorjaar 2024 volgt een derde oproep.

*Noot: in de stad Geel werden reeds 2 straten geselecteerd als Tuinstraat, maar in heel wat andere gemeenten worden nog volop kandidaten gezocht.

Waarom tuinstraten?

Vergroenen, verblauwen…

Heel wat straten en (voor)tuinen zijn erg verhard en hebben weinig groen. Hierdoor kan water niet goed infiltreren in de bodem én warmen onze steden en dorpskernen op. Samen kunnen we hier iets aan doen. Door onze (voor)tuinen en straten groener in te richten vermijden we wateroverlast, maken we onze omgeving weerbaarder tegen warme zomerdagen en zorgen we voor meer biodiversiteit.

Bovendien is een groene straat mooier en gezelliger, wat zorgt voor meer verbondenheid. Kortom: een fijne plek om samen met buren te vertoeven.

Het project draagt ook bij aan het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen. Wip samen met je buren tegels, en maak jouw gemeente kampioen. Kijk op www.vk-tegelwippen.be voor meer info.

… en verbinden!

Naast het vergroenen en verblauwen van straten is er in het project ook aandacht voor verbinding tussen bewoners. Commons Lab vzw zal het traject mee begeleiden.

Commons Lab is een socio-culturele organisatie die in het begin vooral actief was in Antwerpen, maar ondertussen in heel Vlaanderen werkt rond gemeengoed. Zij hebben heel wat ervaring met bottom-up tuinstratenprojecten in Antwerpen en het opzetten van participatieve trajecten.

Een medewerker van Commons Lab gaat op straatniveau met bewoners aan de slag in een cocreatief participatieproces: van de organisatie van droommomenten tot plantdagen. Bewoners werken zo actief mee aan een groenere en verbonden gemeente. Commons Lab zal samen met de andere partners een ondersteuningspakket op maat ontwikkelen voor de deelnemende straten.

Enkele tuinstratenambassadeurs aan het woord

Imker Cis droomt van een tuinstraat als snoepwinkel voor zijn bijen.

“Voldoende voedsel vinden in een steeds meer verstedelijkte omgeving is een uitdaging voor bijen. Een voortuin met steentjes of verhard met klinkers oogt misschien netjes, maar voor bijen, hommels, vlinders… is het een woestijn. Nochtans zijn de natuur en bijen voor ons van levensbelang. Dus laat die paardenbloemen en klaver maar bloeien in je gazon. Plant een boom of struik in de tuin die nectar en stuifmeel levert: een mooie linde, kerselaar, wilde liguster of hondsroos.”

Inge droomt van een tuinstraat waar het rustig en groen is om te wonen. Koning boom in plaats van koning auto.

“In Antwerpen heb je straten waar buurtbewoners hun straat vergroenen. Het geeft zo’n fijn gevoel om daardoor te wandelen. Een groene straat geeft rust. Het is ook koeler in de zomer en water infiltreert beter. Dat kunnen wij in de Kempen ook!”

Hannelore droomt van een tuinstraat waar jong en oud naar hartenlust kunnen spelen en ontmoeten.

“Je huis stopt niet bij de voordeur. Je straat maakt er deel van uit. Het is belangrijk dat jong en oud zich goed voelen in hun straat en er ten volle van kunnen genieten. Een groene straat heeft zoveel voordelen: schaduw, opvang van water, een huis voor dieren, een gezonde omgeving… en je wordt er blij van!”

Mia en Mia dromen van een tuinstraat waar buren buiten komen om gezellig een babbeltje te slaan.

“Vroeger was onze straat een dreef met eikenbomen zo dik, dat je je er met twee achter kon verstoppen. Mensen kwamen meer buiten en zaten gezellig op een bankje op straat.” www.kempen2030.be/tuinstraten  -- tuinstraten@iok.be

Foto's : Tuinstraten tegelwippen plantdag Holven - IOK Katleen Mertens / NNieuws.