Het begin van de coronacrisis trof jongeren zwaar op de Vlaamse arbeidsmarkt. Dat blijkt uit het Trendrapport 2021. Het aantal werkende jongeren in 2020 daalde stevig.

Een grote groep koos hun intrede op de arbeidsmarkt nog even uit te stellen door het lage aantal vacatures. Het aantal schoolverlaters was opvallend kleiner. Vandaag is de krapte op de arbeidsmarkt terug van (nooit helemaal) weggeweest en woedt de war on talent opnieuw hevig.

"De verwachte klappen van de coronacrisis op de Vlaamse arbeidsmarkt bleven grotendeels uit. Het slechte nieuws is dat vooral onze jongeren getroffen zijn. Vooral in het begin van deze crisis.

Er is sprake van een dubbel corona-effect: enerzijds waren jongeren oververtegenwoordigd in 'coronagevoelige' sectoren, zoals de horeca. Anderzijds beslisten heel wat jongeren omwille van het lage aantal vacatures en aanwervingen om verder te studeren en dus de stap naar de arbeidsmarkt uit te stellen.

Nu de vacaturecijfers terug de hoogte in schieten, zijn onze jongeren meer dan ooit gegeerd op de krappe arbeidsmarkt. Ze worden misschien zwaarder getroffen bij een crisis, maar profiteren wel het snelst bij een heropleving." – Vlaams minister van Werk Hilde Crevits

De Vlaamse arbeidsmarkt houdt zich sterk tijdens de coronacrisis. In 2020 daalde de werkzaamheidsgraad (74,7%) amper ten opzichte van het precoronaniveau. Vandaag kennen we met 76,8% zelfs de hoogste werkzaamheidsgraad sinds augustus 2019.

Maar de coronacrisis trof sommige groepen op de arbeidsmarkt meer dan andere. Dat blijkt uit het Trendrapport 2021 van het Steunpunt Werk en het Departement Werk en Sociale Economie.

Het Trendrapport focust elk jaar op kwetsbare groepen op de Vlaamse arbeidsmarkt, maar geeft in deze editie ook extra aandacht aan de impact van de coronacrisis. Bij de personen met een migratieachtergrond daalde de werkzaamheidsgraad in 2020 meer dan gemiddeld, met een afname van 2,8 procentpunten ten opzichte van 2019.

Daarnaast blijken vooral ook jongeren zwaar getroffen. Tussen 2019 en 2020 daalde het totaal aantal werkende jongeren met 12,5%.

De coronacrisis veroorzaakte een stevige dip in de jongerenwerkzaamheid. Bij 20- tot 24-jarigen, waaronder ook schoolgaande jongeren, bedroeg de werkzaamheidsgraad in 2019 nog 52,1%. In 2020 zakte deze terug tot 46,4%.

Jongeren studeerden langer of stelden zoektocht naar werk uit

2020 was een moeilijk jaar om in af te studeren, met opgeschorte lessen, stages die niet konden doorgaan en een beperkt aanbod aan vacatures. Het deed veel schoolgaande jongeren beslissen om de overstap naar de arbeidsmarkt nog even uit te stellen en verder te studeren.

Het aantal schoolverlaters daalde vorig jaar met 4,5%. Van de jongeren die wel de schoolbanken verlieten, vond een zesde (15,8%) minder werk ten opzichte van 2019. Ook stelde een grote groep hun intrede op de arbeidsmarkt uit. Binnen de groep schoolverlaters was er een sterke stijging van het aantal niet-beroepsactieven (+20,1%).

Daarnaast blijkt uit het rapport dat jongeren vaker aan het werk zijn in 'coronagevoelige' sectoren, zoals de horeca en niet-essentiële winkels, waar in 2020 het aantal vacatures en aanwervingen fors daalde. Samen met het uitstel om de stap naar de arbeidsmarkt te wagen, maakt dat er een dubbel coronaeffect geldt bij jongeren.

Heropleving in 2021

Vandaag zijn de cijfers hoopgevend. De werkzaamheidsgraad in 2021 bij 15- tot 24-jarigen stijgt opnieuw en de meest recente werkzoekendencijfers liggen 23% lager dan vorig jaar.

Ook heeft VDAB nooit eerder zoveel vacatures ontvangen. De voorbije twaalf maanden werden 351.837 vacatures gemeld aan VDAB. Dat is 45,6% meer dan vorig jaar. De krapte op de arbeidsmarkt is terug van (nooit helemaal) weggeweest en de 'war on talent' woedt opnieuw hevig.

55-plussers crisisbestendiger

Opvallend in het Trendrapport, is de sterke groei in werkzaamheidsgraad bij de oudere bevolkingsgroep. In tegenstelling tot de jongerenwerkzaamheidsgraad nam het aantal 55-plussers die aan het werk zijn toe, vooral bij de 55- tot 58-jarigen.

Deze cijfers ondersteunen de recente beslissing van Vlaams minister van Werk Hilde Crevits om de leeftijd van de doelgroepkorting voor oudere zittende werknemers op te trekken. De vermindering van de werkgeversbijdrage wordt vanaf 1 januari 2022 stelselmatig opgetrokken van 58 naar 61 jaar in 2024.'