De stoelendans die scholengemeenschap kOsh de voorbije 10 jaar heeft opgevoerd, is behoorlijk spectaculair. Het aantal kleuter- en lagere scholen in centrum smolt van vier samen tot één, terwijl er van vijf middelbare scholen nog drie overblijven.
Het Katholiek Onderwijs Stad Herentals (kOsh) ontstond dan wel al in 1995 als scholengemeenschap, in feite bleven het de volgende tien jaar allemaal aparte schoolentiteiten met eigen directies en leerplannen.
Wanneer het bestuur in 2004 aankondigt dat het alle leerlingen uit de eerste graad middelbaar – het eerste en tweede jaar uit al die scholen – wil samenbrengen in één middenschool in het Sint-Jozefcollege is het hek dan ook van de dam.
Patrick Heremans, huidig coördinerend directeur van het secundair onderwijs binnen kOsh, denkt met een lachje terug aan die tijd. Op dat moment was hij niet aan kOsh verbonden, hij zou pas twee jaar later directeur worden van 'het college'. "Die niet goed onderbouwde dromen zijn toen na fel protest van een grote groep mensen weer ingetrokken.
De jaren nadien schreven werkgroepen aan een meer gedragen voorstel en visietekst", zegt hij. "Als je dat herstructureringsplan van 2008 nu nog eens zou lezen, zou je ervan versteld staan in welke mate we dat in feite in het volgende decennium hebben uitgevoerd."
Dubbels wegwerken
De belangrijkste regel in dat plan was dat alle dubbels tussen de verschillende scholen moesten worden weggewerkt. In het vrije basisonderwijs betekende dit dat kOsh de vier kleuter- en lagere schoolafdelingen in het centrum terugbracht tot één grote basisschool, door op de site van Dol-Fijn in de Nonnenstraat een compleet nieuwe infrastructuur te bouwen: (W)onderwijs.
Maar waar een klas in een basisschool nogal eenvormig is, krijg je met een groep middelbare scholen met algemeen, technisch, beroeps- en kunstonderwijs een veel complexere puzzel.
"Wat in die tien jaar na dat herstructureringsplan in Herentals veranderde, is daarom tamelijk indrukwekkend te noemen", zegt Heremans. "Van vijf scholen zijn we naar drie campussen gegaan.
De eerste graad zit op de nieuwe campus Ieperstraat, de tweede en derde graad op de campussen Scheppersstraat en Collegestraat, die je in zekere zin zelfs ook als één campus kan beschouwen.
Het Sint-Jozefsinstituut in de Burchtstraat hebben we gesloten, net als het Instituut van de Voorzienigheid in de Wolstraat. Het Francescopaviljoen is eigenlijk ook verlaten, op een groepje leerlingen van de richting Mode na dat er nog een paar weken enkele uurtjes per week een praktijkklas gebruikt."
Om daartoe te komen, was een pak organisatietalent nodig, naast een snuifje onvoorziene omstandigheden. Eens kOsh in 2012 beslist had dat de eerste graad een nieuwe campus in de Ieperstraat zou krijgen, bracht ze als voorbereiding in 2013-2014 de volledige eerste graad al samen in de Burchtstraat.
"Dat gaf aanleiding tot opzienbarende taferelen. Je moet weten dat de Burchtstraat en het college in het verleden elkaars grote concurrenten waren.
Nu gebeurde het dat mijn eigen dochter, de dochter van de directeur van het college, in haar eerste jaar middelbaar naar de Burchtstraat moést gaan. De oude schooldirecteurs zouden zich in hun graf omdraaien", lacht Heremans.
Verbeterplan
Voor een compleet onverwachte impuls kan je ook altijd op de overheid rekenen. Want er kwam onvoorzien veel druk op de ketel toen de onderwijsinspectie de schoolgebouwen van de Voorzienigheid in de Wolstraat onveilig en onbewoonbaar verklaarde, om dat nummertje een beetje later nog eens over te doen bij het Francescopaviljoen op de Bovenrij.
Volgens de wetgeving kan een schoolbestuur dan een verbeterplan voorleggen, waarvoor het na goedkeuring drie jaar de tijd krijgt om dat uit te voeren.
"We hebben voor beide sites zo'n verbeterplan opgesteld en goedgekeurd gekregen, maar we hebben er nooit een letter van uitgevoerd", zegt de coördinerend directeur.
"Elke 10.000 euro die we in aanpassingen zouden steken, konden we niet gebruiken voor de vernieuwing van de campussen die we wel zouden gebruiken.
Het toeval wil dat de termijn van drie jaar om het Francescopaviljoen te verbeteren op 1 december 2019 afliep. Ik kreeg nog voor het einde van het jaar telefoon van de inspectie om te melden dat de termijn verstreken was en te vragen wat we allemaal hadden uitgevoerd. 'Niets, mevrouw.'" (lacht)
Maar het zorgde er wel voor dat er plots een zware tijdsdruk op de schouders van kOsh viel om andere oplossingen te zoeken. "Door die druk is er gekozen om vele miljoenen te investeren in de bouw van de campus Ieperstraat en de grootschalige renovatie van de campus Scheppersstraat.
Zou de kOsh-gemeenschap er anders uitgezien hebben als die inspecties er niet waren geweest? Misschien, al waren we altijd wel van plan om al onze leerlingen zo dicht mogelijk bij elkaar in de buurt te brengen.
Er is ooit zelfs even sprake geweest om één grote, nieuwe school bouwen voor alle graden, maar dat bleek niet haalbaar. Zeker is wel dat het anders allemaal wat langer zou hebben geduurd."
Renovatie college
Iedereen mag dan – voorlopig op één klasje na – anno 2020 op zijn plaats zitten, de grote infrastructuuringrepen zijn nog niet afgelopen. "Op de campus Collegestraat is buiten de bouw van nieuwe wetenschapslokalen en een sanitair blok in feite niet veel gebeurd.
In 2021 starten we een grote verbouwing van het gebouw dat tegen de Collegestraat staat en het oude priestergebouw dat er haaks op staat.
De gevel aan de straatkant blijft behouden, maar de rest wordt volledig gerenoveerd. Dat is een investering van om en bij 2 miljoen euro. Een gevolg daarvan is dat ons gebouw met een twaalftal klassen aan de overzijde van de straat nadien afgestoten wordt."
Als dat achter de rug is, beschikt kOsh over de drie (ver)nieuw(d)e campussen met een honderdtal studierichtingen voor de zowat 2.800 leerlingen en 450 leerkrachten.
De gemeenschap beschikt ook over een gecentraliseerde personeelsdienst, boekhouding, ICT-afdeling en preventiedienst voor alle sites samen, vaak zowel secundair als basisonderwijs.
Domeinen
Maar – en het klinkt u misschien bekend in de oren – je kan altijd rekenen op de overheid om een verrassing uit de mouw te toveren: de modernisering van het secundair onderwijs.
"We keuren de visie van de overheid om voortaan in domeinen te werken goed, maar het zorgt voor een bijzonder ingewikkelde puzzel. Niet alle richtingen krijgen misschien een nieuwe naam, maar wel een compleet nieuwe inhoud. Bovendien vormt het een echte uitdaging om dat allemaal te organiseren.
Wie gaat waar zitten? Zetten we domeinen bij elkaar, of verdelen we het anders. Begin volgende week gaan we trouwens met de directies twee dagen samen zitten om daarover te debatteren."
In ieder geval heeft kOsh zich door zijn grootschalige vernieuwingsoperatie in de markt gezet als een kwaliteitsschool.
"Niet zo lang geleden ging een leerling naar het college of naar de Burchtstraat, nu gaat een leerling naar kOsh", zegt Patrick Heremans. Wat hem plots doet denken aan iets anders dat in twintig jaar opmerkelijk sterk is veranderd.
"De ouders! En vooral dan de manier waarop zij naar de school kijken en al dan niet hun verantwoordelijkheid nemen. Vroeger waren ouders thuis als het ware het verlengstuk van de school, nu stellen ze een beslissing van de school eerst in vraag."
Bron GVA - 25/01/20 - Hans Otten - dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden – Nnieuws License2Publish.
