"Wij staan klaar om vijftigduizend palen per jaar te produceren", zegt Carolien Willems van het Kempens bedrijf Safety Product uit Olen dat de ZIPpole ontwierp en maakt. ZIPpole?

Dat is een kreukelpaal die uiteenritst als erop wordt gebotst. "Daardoor kan hij levens redden."

Een schram aan zijn hand: dat is het enige wat Dirk Van Dingenen (55) herinnert aan zijn recente crash. Nadat hij in zijn wagen in slaap was gevallen, knalde hij in Pulderbos (Zandhoven) met 70 km per uur tegen een kreukelpaal. De getuigenis van de Grobbendonkenaar werd druk bekeken op sociale media.

Zijn broer had minder geluk. Hij verongelukte 25 jaar geleden omdat hij tegen een betonnen paal was gereden.

Dirk werd gered door de kreukelpaal. Het bedrijf achter de zogeheten ZIPpoles heet Safety Product uit Olen en is een spin-off van Groep Maes uit Pulle, 44 jaar geleden gesticht door Albert Maes en Lieve Winkelmans en gespecialiseerd in hoogwerkers.

"Ik vulde vroeger met onze hoogwerkers mee de wachtdiensten in van Ebes (voorloper van Fluvius, red.).

Ik ben meerdere keren 's nachts en in het weekend opgeroepen bij ongevallen waarbij wagens tegen een paal waren gereden. Het zien van die impact maakte indruk op mij", herinnert Maes zich.

"Indertijd kochten wij nogal wat hoogwerkers in Finland. Daar zag je naast de weg totaal andere palen staan dan hier. Veel lichtere met een andere vorm. Bovendien stonden die palen op heel andere bermen. In Finland zie je vlak naast de baan geen bomen. Daar spreken ze over 'vergevingsgezinde' bermen. Bermen moeten er veilig zijn voor de weggebruikers."

Rits

Die 'rare' palen bleken kreukelpalen te zijn. "We gingen ze zelf vanuit Finland invoeren", vertelt Maes. "Die Finse palen waren heel duur. Carolien Willems, die bij Groep Maes werkte, had productontwikkeling gestudeerd.

Ik daagde haar uit om zelf een eigen kreukelpaal te ontwikkelen. Na veel onderzoek en tests is daar onze ZIPpole uitgekomen.

Een klassieke stalen mast wordt aan elkaar gelast, maar bij ons heeft hij aan de zijkant een 'rits' – vandaar de verwijzing zip, wat Engels is voor 'rits' – met klinknagels, die bij een aanrijding openritst."

"Onze mast heeft twee doelen: hij moet stevig genoeg zijn om aan de wind te weerstaan, maar zwak genoeg om 'vergevingsgezind' te zijn."

Carolien Willems is intussen zaakvoerder en medeaandeelhouder van Safety Product. "In Finland bekijken ze het ook financieel. Dankzij die palen dalen de maatschappelijke kosten bij zware eenzijdige verkeersongevallen aanzienlijk", weet ze.

Risicoanalyse van de weg

In de Scandinavische landen hebben ze al een theoretische manier ontwikkeld om risicoanalyses van wegen te doen. "Toen wij met de ZIPpole begonnen, dachten we dat in België met ons dichte wegennet de vraag enorm zou zijn. Maar verandering is moeilijk", stelt Carolien Willems vast.

"Wij kunnen in onze geautomatiseerde productiehal vijftigduizend ZIP-masten per jaar maken. Dat is heel veel. Maar voorlopig staan in België 'maar' tienduizend kreukelpalen, op een totaal van anderhalf miljoen, wat minder dan 1% is. Verandering is moeilijk voor de mens. Als je ziet dat de veiligheidsgordel al in 1773 voor koetsen werd uitgevonden, in 1953 voor het eerst in auto's werd geïnstalleerd en pas sinds 1975 vooraan verplicht werd en achteraan pas in 1991."

Albert Maes knikt. "Zo snap ik ook niet waarom ze fluohesjes niet gewoon verplicht maken voor fietsers. Dat had toch allang gebeurd moeten zijn?"

Levens gered

De geesten rijpen nu wel. Bij veel wegbeheerders groeit de reflex om de wegen te categoriseren en de risico's te bepalen. "Per kilometer – er staan gemiddeld dertig palen per kilometer – kost het 5.000 euro meer om voor kreukelpalen te kiezen. Dat zijn dus allang niet meer de grote meerkosten.

Ook de ANPR-camera's hangen standaard aan kreukelpalen, omdat die palen nóg dichter bij de baan staan. Sommige gemeentebesturen waren wel al heel snel overtuigd, bij veel andere leeft de angst dat de burger verlangt dat ineens alle palen vervangen worden als ze één kreukelpaal zetten. Terwijl dat voor lokale besturen financieel moeilijk haalbaar is.

Een plan van aanpak, bijvoorbeeld altijd kreukelpalen op een doorgangsweg bij vervangingen, is al een goede aanzet. Op een pleintje of in een rustige woonwijk is het minder zinvol. Onze palen hebben al levens gered. Zo is die op de Horstebaan in Schoten en aan Auto Start in Zandhoven al geregeld omver gereden."

Esthetiek

"Als we op beurzen staan, zeggen gewone mensen: waarom zetten ze die niet overal? Terwijl mensen uit de sector 'het is een mooi product, maar...' zeggen. Soms gaat het zelfs over esthetiek. Het gaat om negenkantige masten, met klinknagels.

We hebben al met klanten rondgereden om te tonen dat je die 'rits' echt niet ziet. Intrinsiek zit er in veel mensen een reflex van 'we gaan toch niet meer betalen voor een paal omdat sommige mensen dronken achter het stuur kruipen of te snel rijden'. Maar er zijn mensen zoals Dirk, die bloednuchter in slaap vallen. Of chauffeurs die plots moeten uitwijken of onwel worden."

Koen Maes, de zoon van Albert, is al van in het prille begin de testpiloot bij de demonstratiecrashes. Een beter bewijs van rotsvast geloof in je product bestaat niet.

"We hebben een testbaan met een kabel om onbemand auto's op onze palen te laten rijden, maar bij demonstraties voor klanten kruipt Koen achter het stuur. Dat maakt meer indruk, als ze zo iemand zien uitstappen. Voor Koen was dat wennen. Instinctief draai je aan je stuur als je een paal ziet naderen."

Naast België staan de Kempense kreukelpalen ook al in Brazilië, Qatar, Uruguay, Nederland, Groot-Brittannië, Ierland, Estland, Slovenië, Frankrijk, Italië, Griekenland, Bulgarije, en Zweden.

Bron GVA - 07/02/20 - dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden – Nnieuws  License2Publish.