Kronkelende Kleine Nete geeft natuur in Olens Broek nieuwe kansen

De Kleine Nete kronkelt terug als vanouds door natuurgebied het Olens Broek-Langendonk in Herentals. Door de rivier vroeger recht te trekken verloor ze haar ecologische waarde en ontstonden vijvers in het landschap.

De afgelopen maanden verbond de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) die vijvers opnieuw met het rechtgetrokken traject. De herstelwerken zorgen voor meer stromingsvariatie, laten de natuur in en rond rivier floreren en voorkomen dat het gebied verder verdroogt.

Om ruimte te maken voor landbouwontginning werd de Kleine Nete in het Olens Broek in het verleden rechtgetrokken. Door de afgesneden bochten te dempen kwam het water in een keurslijf en vloeide het sneller af. Dit zorgde stroomafwaarts voor wateroverlast, verdroging van het natuurgebied en verlies van biodiversiteit in en rond de rivier. De klimaatverandering versterkt deze effecten.

Meer ruimte voor water en kansen voor fauna en flora

“Op sommige locaties liggen de afgesneden bochten nog als vijvers in het landschap. Door deze vijvers opnieuw aan te sluiten op de Kleine Nete kan de historische vorm van de rivier gedeeltelijk herstellen. In totaal werd ca. 920 meter extra rivier gecreëerd”. zegt Katrien Smet van de VMM.

Water krijgt meer ruimte en het kronkelende patroon brengt meer stromingsvariatie. In de bochten stuwt het water nu op wat voor een vernattingseffect zorgt. Die vernatting versterkt de natuurontwikkeling in het gebied.

Gevolgen voor recreatie

De ingrepen hebben gevolgen voor het wandelnetwerk in het gebied. Door de historisch afgesneden bochten met de Kleine Nete te verbinden, ontstaan eilanden die niet toegankelijk zijn voor recreanten. Een nieuwe voetgangersbrug zorgt ervoor dat het wandeltraject een aaneengesloten geheel blijft. Ook de kajakvaart kan blijven doorgaan. Kajakkers nemen voortaan de meanderende route in de plaats van de voormalige rechte rivier.

Meer dan 80 km heringerichte waterlopen dankzij Blue Deal

De uitvoering van dit project maakt deel uit van de Blue Deal, het initiatief van de Vlaamse regering om Vlaanderen weerbaar te maken tegen droogte en wateroverlast. “Dankzij de Blue Deal zal Vlaanderen meer dan 80 km aan rivieren natuurlijk herinrichten. Door rivieren terug naar de oppervlakte te brengen of opnieuw te laten kronkelen, zoals hier in het Olens Broek, creëren we letterlijk meer ruimte voor water. Het is dus een cruciaal wapen tegen droogte.” zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.

Specifiek voor de Kleine Nete is er ook een rivierherstelprogramma onder leiding van provinciegouverneur Cathy Berx. Dit omvat een tiental projecten vanaf de N19 te Kasterlee tot de monding van de Aa in Grobbendonk. De doelstellingen zijn drieledig: creëren van extra bergingscapaciteit, compenseren van verdwenen ecologische waarden en realiseren van structuurherstel van de rivier.

“De Netevallei is een prachtige vallei maar de uitdagingen zijn er groot. We werken iedere dag om de vallei te laten uitgroeien tot een veerkrachtig en aantrekkelijk gebied”. besluit provinciegouverneur Cathy Berx.  

Het Agentschap voor Natuur en Bos is eigenaar en beheerder van het Olens Broek en wil de natuur hier beschermen en versterken.