'Kwart van bedrijven gebruikt artificiële intelligentie: Vlaanderen bij beste leerlingen van de klas'

De Belgische AI Week begint morgen maandag 14 maart. Met een kwart van de Vlaamse bedrijven die artificiële intelligentie (AI) gebruikt, behoort Vlaanderen tot de koplopers van Europa.

Dat blijkt uit een nulmeting die Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits liet uitvoeren om het gebruik van AI in Vlaamse bedrijven in kaart te brengen.

Maar er is nog werk aan de winkel.

Meer dan drie vierde van de Vlaamse bedrijven gebruikt nog geen AI en het merendeel daarvan is dat voorlopig ook niet van plan. Het grote gebrek aan kennis blijkt de grootste drempel. Vooral kleine ondernemingen maken amper gebruik van de technologie, terwijl zij net de grootste positieve impact kunnen ervaren.

"Het 'Vlaamse actieplan Artificiële Intelligentie' heeft als doel van Vlaanderen een Europese topregio te maken op vlak van AI. We zijn alvast aardig onderweg.

Uit de nulmeting blijkt dat een kwart van onze bedrijven AI gebruikt, dat is ver boven het Europees gemiddelde. Maar we kunnen nog beter: artificiële intelligentie blijft een niche technologie en vooral een zaak van grote ondernemingen, terwijl uit de studie blijkt dat net kleinere ondernemingen de grootste positieve impact ervaren van AI op hun omzetstijging.

De grootste drempel blijkt het gebrek aan kennis. De voordelen van AI zijn onbekend en onbemind.

De komende jaren zetten we daarom onze inspanningen via het Vlaamse actieplan AI onverminderd voort: Vlaanderen investeert jaarlijks 32 miljoen euro in onderzoek en in het sensibiliseren, opleiden, adviseren en ondersteunen van bedrijven. Daarnaast kunnen onze bedrijven ook terecht bij de bestaande financieringsinstrumenten van VLAIO.

Zo ontvingen vorig jaar nog 400 ondernemingen steun voor hun AI-project." – Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits

Onze samenleving kent een snelle toename van digitalisering en automatisering. Technologieën als artificiële intelligentie (AI) brengen nieuwe manieren van productie en organisatie met zich mee.

Volgens Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits een opportuniteit voor bedrijven om te innoveren en hun concurrentiepositie te versterken.

Denk aan slimme robots of drones die antwoorden kunnen bieden op het huidige personeelstekort of magazijnautomatisering die kan zorgen voor efficiëntere productie. Artificiële intelligentie zorgt ook voor doorbraken in de gezondheidszorg en draagt bij een grotere efficiëntie van windturbines voor groene energie.

6 op de 10 Vlaamse bedrijven ziet geen potentieel in AI

Om zicht te krijgen op hoeveel bedrijven effectief al aan de slag zijn met AI of overwegen de technologie te gebruiken, liet minister Crevits voor het eerst een meting uitvoeren.

Daaruit blijkt dat een kwart van de Vlaamse bedrijven ministens 1 AI-technologie in huis heeft. Daarmee scoort onze regio ver boven het EU-gemiddelde. "De cijfers beantwoorden aan onze doelstelling om van Vlaanderen een Europese innovatieve topregio te maken", aldus Crevits.

Onbekend maakt onbemind

'Maar er is nog werk aan de winkel: meer dan drie vierde (76,8%) van de Vlaamse bedrijven gebruikt geen artificiële intelligentie en het merendeel (63,4%) daarvan is dat voorlopig ook niet van plan.

Het gebrek aan kennis blijkt de belangrijkste drempel waarom bedrijven geen artificiële intelligentie implementeren. De nulmeting wijst op een laag bewustzijn rond of kennis over wat AI inhoudt en wat de voordelen zijn.

Dit omvat niet alleen technische kennis, maar eveneens kennis over wetgevende en ethische aspecten. Hierdoor ziet 76% van de niet-gebruikers weinig toegevoegde waarde voor AI in hun bedrijf.

"Een gemiste kans," volgens minister Crevits, "want van het kwart van de Vlaamse bedrijven die wel al AI gebruiken ziet de helft een kwaliteitsverbetering in bedrijfsprocessen.

Een derde zegt zelfs dat ze door AI betere producten of diensten op de markt zetten en dankzij de technologie kosten reduceren.

Dit leidde tot een omzetstijging van gemiddeld 10,1%."

Het gebruik van AI blijkt vooral een zaak van middelgrote en grote bedrijven met procesautomatisatie, tekstanalyse en machine learning in de top 3 van meeste gebruikte AI-technologieën.

Die worden vooral gebruikt voor de automatisering van administratieve processen (31,4%) en ICT-beveiliging (31%). Een kwart van degene die AI gebruiken, is in functie van marketing of verkoop. Een voorbeeld daarvan is het voorspellen van klantengedrag op basis van data.

Kleine bedrijven ondervertegenwoordigd, ondanks meeste voordeel van AI

Ondanks dat de nulmeting wijst op de ondervertegenwoordiging van AI-gebruik bij micro- en kleine bedrijven (<50 werknemers), zijn het wel diezelfde kleine ondernemingen die de meest positieve impact van AI in termen van omzetstijging en kostenreductie ervaren.

Omdat een groot potentieel van AI dus nog onbenut blijft, trekt minister Crevits sinds 2019 jaarlijks 32 miljoen euro uit voor het 'Vlaamse actieplan AI'.

Het budget dient voor investeringen in onderzoek, opleidingen, bijscholingen op de werkvloer, adviesverlening, ondersteuning van projecten en sensibiliseringscampagnes op vlak van AI.

Op die manier wil minister Crevits meer bedrijven mee op de kar krijgen en Vlaanderen naar de top leiden. Daarvoor wordt nauw samengewerkt met de sectoren en ondernemersorganisaties. Het nodige toponderzoek in relevante AI-domeinen is alvast aanwezig.

Daarnaast zijn er ook nog de bestaande financieringskanalen vanuit FWO en VLAIO.

Zo werden vorig jaar (2020-2021) door VLAIO meer dan 400 Vlaamse ondernemingen ondersteund in hun AI-gerelateerde projecten.

Ook startte vorig jaar voor het eerst het burgerwetenschapsprogramma 'amai!' dat leidde tot 4 projecten waarbij AI een oplossing vormt op een probleem van burgers op vlak van klimaat, mobiliteit, werk en gezondheid.  Foto imec.

De volledige AI-barometer: www.vlaio.be/AIbarometer