Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke wil naar aanleiding van de Dag van de Verzorgende en Zorgkundige elke Vlaming oproepen om een ambassadeur te worden voor de Vlaamse Zorg- en Welzijnssectoren.

Dit kan door mee een positief beeld uit te dragen van de zorgsector en zo meer mensen warm te maken voor een job in de zorg.

Minister Beke bezocht naar aanleiding van deze dag het woonzorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw in Geel, waar hij een lans brak voor een job in de zorg: 'Met het sociaal akkoord van eind maart en het eerder besliste uitbreidingsbeleid hebben we Minister Wouter Beke.

Op dit moment zijn er in Vlaanderen meer dan 2.300 vacatures voor verzorgenden of zorgkundigen. We hebben hen niet alleen nodig in de woonzorgcentra, maar ook in de gezinszorg of de thuiszorg.

Het is daarom noodzakelijk dat we een meer correct beeld uitdragen van een beroep waar je voor anderen absoluut een verschil kan maken. Dat verklaart de oproep omtrent #IedereenZorgambassadeur. Het gaat immers breder: elke tak in de zorg- en welzijnssector zoekt personeel.'

Wat een verschil met oktober 2020

Op een jaar tijd is de wereld ontzettend hard veranderd. Terwijl onze samenleving in het algemeen en de zorgsector in het bijzonder in oktober vorig jaar kreunde onder de tweede coronagolf, is vandaag meer dan 94% van alle zorgkundigen volledig gevaccineerd.

De meeste bewoners in de woonzorgcentra hebben hun dubbele prik gehad, en de campagne voor de boosterprik is op dit moment volop aan de gang. De zorginstellingen publiceren en masse de globale vaccinatiegraad van hun personeel, met percentages die zich situeren rond de 95%.

Bovendien is er geen sprake meer van enige toegenomen leegstand: de bezetting in de woonzorgcentra bevindt zich bijna op hetzelfde niveau als in het precoronatijdperk.

Het is zo dat Vlaanderen een beleid voert dat mensen de kans wil geven om zo lang mogelijk thuis te wonen, maar als dat uiteindelijk niet mogelijk is, kiest men er dus nog steeds voor om naar een woonzorgcentrum te gaan.

Krapte op de arbeidsmarkt

Vlaanderen wordt geconfronteerd met een grote krapte op de arbeidsmarkt, ook in de zorgsector. Zo stonden er in de Vlaamse Zorg- en Welzijnssectoren op 30 september 8077 vacatures open, waarvan 2.300 zorgkundigen.

Dat betekent dat we diverse maatregelen moeten nemen om die vacatures in te vullen. Het gaat bovendien niet alleen over zorgkundigen, maar ook over verpleegkundigen, kinderbegeleiders of opvoeders.

Welke maatregelen?

Een minister van Welzijn en Volksgezondheid kan maatregelen nemen die zorgberoepen aantrekkelijker maken, maar kan deze openstaande vacatures niet alleen invullen. Het is dan ook belangrijk dat meer jongeren instromen in de opleidingen en meer Vlamingen geactiveerd en gemobiliseerd worden om te werken in de zorgsector.

In de eerste plaats heeft Vlaanderen het beroep aantrekkelijker gemaakt. Zo voorzag het Vlaams Intersectoraal Akkoord (VIA 6) een gemiddelde stijging van de sectorale loonmassa van 6% voor het zorgpersoneel. Door hogere lonen uit te betalen, is de zorgsector concurrentieel met andere sectoren.

De Vlaamse Regering lanceert ook samen met de sociale partners het Actieplan (zij-)instroom 2021-2024 om de vele aanwervingen te realiseren.

Het gaat dan onder andere over het vergroten van de zichtbaarheid van zorg- en welzijnsopleidingen in het onderwijs, het verhogen van het aantal opleidingstrajecten om zorg- en welzijnsopleidingen en werk te combineren, een versterkte rol van VDAB in functie van meer jobs in de zorg en een grotere focus op retentie, wat betekent dat je niet alleen inzet op het aantrekken van nieuw personeel, maar ook op het behoud van het huidige personeel door werk te maken van werkbare loopbanen. Denk maar aan vormingen, opleidingen, flexibelere verlofperiodes,...

Daarnaast is het belangrijk dat we investeren in opleidingen. Meer mensen moeten aan een zorgopleiding beginnen. Dat is vandaag de dag het geval. Zo zijn het aantal inschrijvingen in de bacheloropleidingen verpleegkunde gestegen.

De federale regering heeft een intersectoraal fonds van de gezondheidsdiensten opgericht. Hier zitten 800 mensen in een opleidingstraject richting zorgkundige of verpleegkundige.

Vlaanderen is bevoegd voor de activering van werkzoekenden. Zo neemt minister Crevits via het plan 'Alle hens aan dek' de nodige maatregelen in het kader van activering. Als Vlaanderen een werkzaamheidsgraad wil realiseren van 80%, impliceert dit ook meer tewerkstelling in de zorg.

Zo maakt VDAB verder werk van kwalitatieve en gerichte opleidingstrajecten voor werkzoekenden richting de zorg- en welzijnssectoren. De Vlaamse Regering zal ook een asymmetrisch arbeidsmarktbeleid voeren, om zo meer mensen sneller bereiken.

Dit moet kunnen door tijdelijk werklozen sneller in te schrijven bij VDAB en zo sneller in te spelen op mogelijke ontslagen of bij herstructureringen mensen sneller om te scholen, zodat ze elders aan de slag kunnen.

Uiteindelijk wil minister Beke ook iedereen oproepen om mee te werken aan het uitdragen van een positief beeld van de Vlaamse zorg- en welzijnssectoren.

Minister Beke: 'De coronacrisis heeft zijn sporen nagelaten. We streden tegen een onbekend virus, er was bij het begin amper testmateriaal en er was geen federale noodstock voor beschermingsmateriaal.

Ondertussen hebben we een eigen Vlaamse noodstock aangelegd, via het sociaal akkoord de lonen opgetrokken en meer budget voorzien voor de nodige personeelsaanwervingen, want die zijn broodnodig. Net daarom wil ik iedereen aanmoedigen om een ambassadeur te worden voor de zorgsector, zoals onze vrijwilligers dit waren voor de vaccinatiecampagne.'

Vlaams minister van Werk en Economie Hilde Crevits: 'Vorig jaar zijn er ruim 7.200 opleidingstrajecten in de zorg opgestart bij VDAB en erkende partners. Hiervan waren maar liefst 3.463 trajecten richting verzorgende en zorgkundige.

Driekwart van wie start aan een opleiding in de zorg eindigt ook met een positief resultaat. Meer dan 7 op de 10 van wie een opleiding zorgkundige/verzorgende heeft gevolgd, heeft binnen de 3 maanden een job.

Dat is een mooi resultaat en toont dat we, door in te zetten op opleiding, een kwaliteitsvolle instroom in de sector realiseren. We versterken nu wel de screening en de begeleiding van de kandidaten, zodat wie een opleiding start maximaal de eindmeet haalt en aan de slag kan in de sector.

Zo willen we het slaagpercentage nog verder optrekken, want wie start, moet ook de eindmeet halen. Het is onze ambitie om jaarlijks nog meer mensen op te leiden.

Minstens 10.000, onder wie werkzoekenden, niet-actieven of recent ontslagen medewerkers wil ik toeleiden en opleiden naar een job in de zorg. Daarom start er dit najaar nog een communicatiecampagne vanuit VDAB om de zorgsector in de kijker te zetten.'

Lon Holtzer, Vlaams zorgambassadeur: 'Ik kan de oproep van minister Beke alleen maar ondersteunen. Vlaanderen vergrijst en heel wat zorgverleners zullen de komende jaren hun welverdiend pensioen tegemoet gaan.

De boodschap is duidelijk: we hebben iedereen nodig die zich met kennis van zaken en met hart en ziel wil inzetten voor kwetsbare mensen.'