Zwerfvuil is nog altijd één van de belangrijkste bronnen van ergernis bij vele burgers.

Daarom organiseert Mooimakers, het Vlaamse initiatief tegen zwerfvuil en sluikstort van de OVAM, Fost Plus en de VVSG, verschillende integrale projecten waar ze de handen in elkaar slaan met de steden en gemeenten om samen te gaan voor een proper Vlaanderen bevrijd van zwerfvuil en sluikstort.

In de Kempen begeleidt en ondersteunt IOK Afvalbeheer de gemeenten die in een coachingtraject van Mooimakers zitten met hun aanpak tegen zwerfvuil.

In 2022 zal het Vlaamse initiatief zich samen met haar partners weer inzetten op verschillende probleemlocaties in Vlaanderen.

Hierbij baseren ze zich op de vijf-pijleraanpak die focust op communicatie, participatie, infrastructuur, omgeving en handhaving als sluitstuk. Onder het motto 'jong geleerd, oud gedaan" zullen naast glasbolsites, autosnelwegparking en openbaarvervoerstopplaatsen, ook enkele Vlaamse skateparken onder de loep genomen worden.

Mooimakers begeleidt en ondersteunt

Lokale besturen, Vlaamse partners en zelfs bedrijven kunnen beroep doen op Mooimakers. Zij kunnen een project aanvragen om hulp te krijgen met het uitbouwen en implementeren van een efficiënt zwerfvuil- en sluikstortbeleid. Mooimakers begeleidt hen en voorziet zowel materiële als financiële ondersteuning.

Samen met bijv. het lokale bestuur introduceren ze bepaalde beproefde maatregelen (zoals bv. een vuilnisbakkenplan) of pakken ze de plaatselijke probleemlocaties aan, de zogenaamde hotspots. Daarnaast is er ook ruimte om te werken aan thema's die de gemeente zelf aangeeft.

Integrale aanpak

De basisfilosofie van Mooimakers voor zwerfvuilgevoelige locaties is: zorg dat je basis in orde is. Dit wil niet alleen zeggen dat er voldoende vuilnisbakken aanwezig moeten zijn, maar dat ze ook op de juiste plek staan en dat de omgeving in orde moet zijn.

Algemene sensibilisering of communicatie op de probleemlocaties om aan te geven wat het juiste gedrag is en dat het afval in de vuilnisbak hoort mag zeker niet ontbreken.

Onder de noemer "niemand schuldig, iedereen verantwoordelijk" worden alle betrokken partijen duidelijk gemaakt welke rol zij kunnen spelen in die integrale zwerfvuilaanpak.

Als bovenstaande focuspunten geen soelaas bieden, kan er over gegaan worden tot handhaving, het sluitstuk van een integraal beleid.

Na de succesvolle make-over in Nieuwpoort van het Skatepark 't Schip wordt deze aanpak verder toegepast op andere skateparken in Vlaanderen. In de badstad werd een opmerkelijke daling van zwerfvuil gerealiseerd, met o.a. 81% minder PMD, 84,5% minder peuken en maar liefst 95% minder glas.

Skatepark Ramses Bowl in Vorselaar

Ook in het skatepark van Vorselaar worden de vijf pijlers van Mooimakers toegepast.

De infrastructuur wordt verbeterd door nieuwe vuilnisbakken, zo kan er beter en makkelijker gesorteerd worden. Veel lokale jongeren hebben zich mee ingezet tijdens de bouw van het skatepark en voelen zich daardoor mede-eigenaar.

Nu kunnen ze op een andere manier hun beste beentje voorzetten door te participeren aan een opruimactie of gewoon door hun afval in de vuilnisbak te gooien.

Door middel van bannering wordt het juiste gedrag gestimuleerd en werknemers spreken het publiek actief aan.

Tenslotte is er een strikte opvolging en monitoring: al sinds 2018 houdt de gemeente gedetailleerde cijfers bij over de hoeveelheid zwerfvuil en sluikstort, welke vuilnisbakken regelmatig gebruikt werden en in welke mate er gesorteerd wordt. Het gebruik van de nieuwe vuilnisbakken van het sportterrein worden ondertussen ook opgevolgd door het Mijn Mooie Straat-platform.

Vrijwilligers werken met de zwerfvuilapplicatie Mijn Mooie Straat van Mooimakers.

Aanpak over heel Vlaanderen

"Mooimakers is actief over heel Vlaanderen, en het skatepark van Vorselaar vroeg om aangepakt te worden. Net zoals de skateparken van o.a. Scherpenheuvel-Zichem, Westerlo, Hamont-Achel en Boechout.

Niet alleen het opruimen en mensen bewust maken van zwerfvuil, maar ook het belonen van zij die al hun best doen", zo stelt Berten Vermeulen, de verantwoordelijke coach van dit project voor Mooimakers.

"Over heel Vlaanderen wordt er zo vooruitgang geboekt, wat leidt tot een schoner leefmilieu voor ons allemaal".

"Bij de Kempense gemeenten die we begeleiden in hun coachingstraject, komen de skateparken vaak naar voren als 'hotspots' voor zwerfvuil.

Dit is het geval in onder andere Westerlo, Kasterlee en Vorselaar", zeggen Kaat Geuens en Sofie Mermans, de verantwoordelijke coaches van deze trajecten voor IOK Afvalbeheer.

Workshop skaten én opruimen van Samuel de Graef

In Vorselaar werkt Mooimakers samen met skater en vlogger Samuel de Graef. Het skatepark, dat deel uitmaakt van het sportcentrum, heeft een aantal veranderingen ondergaan.

Uit de metingen van de gemeente blijkt dat er iets meer zwerfvuil wordt achtergelaten, maar dat diegenen die dit niet doen, wel goed sorteren.

Om hier vooruitgang te boeken gaat Samuel de Graef samen met lokale jongeren het skatepark opruimen, en geeft hij hen als beloning een workshop skaten.

"Op een vuil skatepark kun je niet skaten, zo simpel is het", zegt de vlogger, "De meeste jongeren sorteren bewust en laten geen afval achter, deze actie is dan ook voor hen.

Samen ruimen we het skatepark op en geef ik hen een workshop skaten, om de voordelen van een proper park te benadrukken."  Foto's Adrie de Kok / NNieuws.