Muurschildering uit de Tweede Wereldoorlog keert gerestaureerd terug naar BS De Duizendpoot

“Gloria komt weer naar huis!”. Met die slagzin nodigt Gemeentelijke Basisschool De Duizendpoot uit Meerhout iedereen uit om de gerestaureerde muurschildering ‘Gloria’ uit de Tweede Wereldoorlog te komen bewonderen. Dat die muurschildering vandaag weer naar de school komt, is bijna een mirakel.

“Bij afbraakwerken van enkele oude klaslokalen in september 2020 ontdekten we bij toeval een hele reeks muurschilderingen. Ze zaten verstopt onder schoolborden en verflagen”, vertelt Leen Vandervoort, directrice van De Duizendpoot. “Het bleken taferelen te zijn die inzoomen op de Bevrijding van Europa met zelfs een tekening van de bevrijdingsparade die in september 1944 door Meerhout trok.

Toen we van experts te horen kregen dat het om heel bijzondere schilderingen ging, echt unieke soldatenkunst, zijn we meteen op zoek gegaan naar een manier om de muurschilderingen zo goed mogelijk te bewaren”. Met de steun van Renotec konden de schilderingen van de muren gehaald worden en dankzij de steun van de Vlaamse Overheid kon ook het restauratieproces aangevat worden. De afgelopen maanden verbleven ze in het restauratieatelier Patrimoon (een afdeling van Renotec) waar ze verder werden onderzocht.

Pionierswerk

De schilderingen werden in de winter van 1944 gemaakt door een soldaat die in de school verbleef. Bram Dierckx, regio-archivaris, en Nancy Hermans doken de geschiedenis in en achterhaalden het verhaal van de kunstenaar-soldaat, Alfred Bertie Hales. “Dat we zijn naam kennen, hebben we te danken aan de man zelf,” licht Bram Dierckx toe.

“Hij liet namelijk zijn handtekening en zelfs zijn adres achter onder één van de taferelen. Soldaat Hales was deel van het Pioneers Corps. Dit korps bouwde tijdens de Bevrijding de Meerhoutse school om tot Training school. De soldaten leerden er o.a. bruggen bouwen. Het klaslokaal waar de schilderingen werden ontdekt, was wellicht een ontspanningsruimte die A.B. Hales opfleurde met kleurrijke, cartooneske tekeningen”.

De muurschilderingen zijn het werk van een pionier. Ook de restauratie bleek echt pionierswerk. Op vraag van de school en lokaal bestuur Meerhout kreeg Patrimoon niet enkel de opdracht om de muurschilderingen te restaureren maar om ze ook in een mobiel kader te bevestigen. Op die manier zijn ze verplaatsbaar en kunnen ze ook ontleend worden aan musea en tentoonstellingen.

An Breyne van Patrimoon: “De afname en restauratie was van het begin tot het einde een uitdaging. Vooral de vraag om de muurschildering in te kaderen en op een mobiele drager te plaatsen, werd een zoektocht. A.B. Hales tekende grote taferelen en de pleisterlaag waarop de muurschilderingen zijn getekend, is kwetsbaar. Na veel onderzoek en overleg met andere experts zijn we erin geslaagd om de schildering van Gloria en een tafereel over D-Day in te kaderen en op een op maat gemaakte drager te plaatsen. Bij mijn weten is dit nog nooit eerder gebeurd met een muurschildering”.

Onthulling en Expo ‘Gloria komt naar huis’

Het tafereel ‘Gloria’ is de eerste muurschildering die weer naar de school komt. Het is een heel betekenisvolle schildering. ‘Gloria’ is de afbeelding van een vrouw die dienst deed bij ATS of Auxiliary Territorial Service, een eenheid van het Britse leger. Zij geeft nu in Meerhout een gezicht aan de vele vrouwen die een actieve rol hadden bij de Bevrijding. Gloria krijgt een plekje in de nieuwe polyvalente zaal, op exact dezelfde plek als waar ze werd gevonden.

Wie ‘Gloria’ in al haar glorie wil zien, is welkom op 11, 12, 13, 19 en 20 november. Je wordt meteen ook getrakteerd op een expo. In de expo kom je meer te weten over de schilderingen, de kunstenaar en de restauratie. Je vindt er ook een klaslokaal vol schoolvoorwerpen uit de jaren 1940. Al deze voorwerpen zijn afkomstig uit de school zelf en worden momenteel geïnventariseerd door een groep vrijwilligers.

 Praktisch

• Adres expo ‘Gloria komt naar huis!’: polyvalente zaal, GBS De Duizendpoot, Schoolstraat 1, Meerhout
• De expo is vrij toegankelijk op 11, 12, 13, 19 en 20 november; telkens van 10 tot 17 uur
• Op schooldagen is de expo enkel toegankelijk na afspraak via cultuur@meerhout.be
• Parkeren met de wagen doe je op de parking Eikenboomlaan, op wandelafstand van de school
• Meer weten? www.meerhoutsemuurschilderingen.be