Neteland kick off : 'Nog géén fusie tussen 5 gemeenten, wel 'samen uit, samen thuis''

In 2017 sloegen de 5 gemeenten van Neteland de handen in elkaar om ook buiten de politiewerking nauwer te gaan samenwerken. Het doel van die ruimere samenwerking bestaat erin de bestuurskracht en de slagkracht van de regio te versterken.

De 5 partners zetten deze samenwerking de komende legislatuur kracht bij vanuit een gezamenlijke ambitienota 2020-2025.

Neteland hoe het allemaal begon : Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Olen en Vorselaar

'Uit een studie in het kader van de regioscreening die gouverneur Cathy Berx enkele jaren geleden liet uitvoeren, bleek dat de gemeenten van Neteland al een uitgesproken sterke onderlinge samenwerking vertoonden', zegt burgemeester Lieven Janssens Vorselaar.

'De 5 gemeenten deelden de meeste samenwerkingsverbanden en kozen ook al vaak voor gezamenlijke lokale oplossingen.

Vanuit het idee dat de bestaande intergemeentelijke verbanden soms te grillig en weinig effectief waren, beslisten Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Olen en Vorselaar begin 2017 om vanuit het bestaande wederzijdse vertrouwen de krachten te bundelen in een "samenwerkingsverband Neteland".

De regio van het samenwerkingsverband is identiek met de afbakening van de gelijknamige politiezone.'

Nieuwe vorm van samenwerking in verschillende (sub)domeinen

'Samenwerkingsverband Neteland is geen fusie tussen 5 gemeenten. Het is wél een structurele en informele samenwerking die als hoofddoel heeft de regio en bestuurskracht te versterken en verregaand samen te werken.

Dit alles gebeurt zonder afbreuk te doen aan de identiteit van iedere gemeente afzonderlijk.

Het is geen samenwerking die meteen geld oplevert maar wel de regio en de individuele gemeenten fundamenteel versterkt, dezelfde schaalvoordelen oplevert als fusies (maar zonder de nadelen voor de identiteit en het verenigings- en gemeenschapsleven), de kwetsbaarheid van kleinere gemeenten vermindert en toekomstgericht de bestuurskracht enorm versterkt.'

De idee van het samenwerkingsmodel vertrekt dan ook vanuit 3 krachtlijnen:

'1) een "samen uit, samen thuis"- principe,

(2) het sociologische en demografische DNA van de Neteland regio en

(3) de filosofie van een netwerkorganisatie met als gemeenschappelijk kenmerk het zoeken naar een goede balans tussen zelfstandigheid en gemeenschappelijk belang.

Essentieel is het eigenaarschap en het gevoel van de partners dat het een "eigen verhaal" blijft wat ze zelf in handen hebben en niet verdwijnt in een logge bovenbouw.

Het is een samenwerking die niet enkel informeel of naar aanleiding van een subsidie wordt gestart, maar veel verder gaat dan dat. Ze kan desgevallend ook ingrijpen op de organisatie (en personeel delen).'

Visietekst en ambitienota 2020-2025

'De 5 partners willen de start van deze legislatuur aangrijpen om hun ambities verder kracht bi te zetten door vanuit een gemeenschappelijke nota de visie en missie van het samenwerkingsverband Neteland uit te werken en deze te koppelen aan een helder geformuleerd ambitieniveau.

De visie en ambities werden door alle partners en door de respectievelijke colleges onderschreven.'
 
Inkanteling "Welzijn en zorg"

'De projectvereniging Neteland bestond tot 2019 naast ISOM als feitelijke vereniging van 7 OCMW 's van de Middenkempen (Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Olen en Vorselaar, Lille en Kasterlee)', vervolgt Lieven Janssens.

'Door de integratie van gemeente en OCMW zou het naast elkaar laten bestaan een gemiste kans zijn vanuit de ambitie op lokaal vlak de stap te zetten naar een integraal beleid.

De complementariteit van een meer algemeen beleid in een gemeente en een specifieke focus op doelgroepen in een OCMW is ook op regionaal niveau versterkend. In 2019 werd dan ook gewerkt aan het in elkaar schuiven van beide samenwerkingsmodellen.

Dit impliceert ook het verankeren van een gemeenschappelijke identiteit door ISOM als naam te laten verdwijnen en vanaf 2020 over "Neteland" te spreken als een samenwerkingsverband dat zowel over gemeentelijke als welzijns- en zorgthema's gaat.'

5 uitgangspunten voor de verdere uitbouw van Neteland

'Voor de nieuwe legislatuur 2020-2025 werden 5 uitgangspunten geformuleerd door de burgemeesters:

1. Dynamiek behouden (nieuwe domeinen, continu nieuwe opportuniteiten onderzoeken)
2. Ruimte voor initiatief van onderuit (vanuit de diensten en gemeenten)
3. Structureel overleg (opstart van een stuurgroep, beleidsgroepen en adviesgroepen)
4. Fasering (stap voor stap opbouwen)
5. Ook complexe thema's durven aanpakken (bv. ruimtelijke ordening, sociaal beleid, ...)'

5 domeinen waarop de Neteland gemeenten samenwerken:

1. Omgeving
Het beleidsdomein 'omgeving' clustert alle activiteiten die te maken hebben met een kwaliteitsvolle leefomgeving voor de huidige en toekomstige generaties. Het clustert de thema's ruimtelijke ordening, milieu, mobiliteit, maar ook veiligheid en handhaving.

Deze laatste passen immers ook in de ruimere context van het inhoudelijk thema "leef- en omgevingskwaliteit".

2. Beleving
Neteland gemeenten zetten in op een bruisende leefomgeving. Een omgeving waarin veel te beleven valt. Het zet ook de troeven van de regio centraal.

Het beleidsdomein beleving omvat alle activiteiten die kaderen in vrijetijdsbeleid, sport, cultuur, jeugd, maar ook erfgoed en toerisme zijn thema's die hier een plaats in krijgen.

3. Welzijn en zorg
De werking die ISOM heeft uitgebouwd sinds 1988 krijgt een volwaardige plaats als beleidsdomein in de pijler welzijn en zorg. Daarnaast maken de partners ook duidelijk dat ze door te kiezen voor welzijn EN zorg, het thema zorg expliciet op de agenda willen plaatsen.

Met Lille en Kasterlee wordt de toekomstige samenwerking via een specifiek charter rond welzijn en zorg vorm gegeven.

4. Strategie en organisatie
In de uitgangspunten positioneren we Neteland per definitie als netwerkorganisatie. In deze kijken we bewust naar mogelijkheden om elkaar te versterken op vlak van interne organisatie.

Organisatie gaat ook over dienstverlening. Waar mogelijk worden synergiën gezocht door gezamenlijke aanwerving, bundelen van expertise, maar ook nadenken over dienstverleningsmodellen.

5. Netwerking
Neteland is een netwerkorganisatie in verbinding van vijf gelijkwaardige partners, maar is per definitie ingeschakeld in een breder netwerk van externe partners.

Deze overlappen of raken andere beleidsdomeinen. Netwerkvorming wordt dan ook bewust benoemd als een beleidsdomein omdat we hier ook sterk op willen inzetten.

Het inrichten van een overleg onderwijs creëert geen Neteland beleid omdat niet alle gemeenten eigen onderwijs hebben, maar creëert wel afstemming tussen die gemeenten die het wel hebben', besluit Lieven Janssens.  (pp)

Op de foto boven vlnr : de 5 huidige burgemeesters in Neteland : Seppe Bouquillon - burgemeester Olen; Lieven Janssens - burgemeester Vorselaar; Stijn Raeymaekers - burgemeester Herenthout; Marianne Verhaert - burgemeester Grobbendonk en Mien Van Olmen - burgemeester Herentals.

Foto's Claudia Hendzel / N.