Nieuwe wetgeving stuwt Belgische faillissementen tot recordhoogte

Recente wetswijzingen in het Belgische bedrijfslandschap veroorzaken de huidige stijgingen van het aantal faillissementen. Niet alleen is er de stijging van het aantal failliete bedrijven, ook over vzw's en bijvoorbeeld advocaten worden tegenwoordig faillissementen uitgesproken.

Uit onderzoek van bedrijfsinformatiespecialist Graydon blijkt dat de oorzaak van de huidige faillissementsstijgingen niet gezocht moet worden in de verslappende economie of in de toename van het aantal bedrijven maar wel in de recente wetswijzigingen.

Nooit eerder gingen er gedurende een eerste semester meer Belgische bedrijven failliet dan het afgelopen halfjaar. Het aantal faillissementen (6.218 uitspraken) in de eerste helft van 2019 nam met bijna 16 procent toe in vergelijking met de eerste jaarhelft van vorig jaar.

De stijgingen in de voorgaande jaren concentreerde zich met name binnen Brussel. Nu is de toename over geheel België waarneembaar.

"Deze stijging van het aantal faillissementen heeft -wellicht voor het eerst- niets te maken met conjuncturele evoluties. Noch is er een evenredig verband met gewoonweg het stijgende aantal ondernemingen: het is dus niet waar dat er meer faillissementen zijn gewoon omdat er veel nieuwe ondernemingen worden opgericht", concludeert Eric Van den Broele, senior manager Research & Development van Graydon. "Niet de economie maar vooral de veranderende wetgeving ligt aan deze cijfers ten grondslag."

Zo is er sinds dit jaar de nieuwe wet voor vennootschappen en verenigingen per 1 mei 2019, de insolventiewet (boek XX) van 1 mei 2018 én de wet op spookbedrijven van 12 juni 2017.

Het toepassen van deze wet zorgt ook voor extra faillissementen. Van den Broele: "We schatten dit volume op 220 tot 440 of tussen de 25% en de 50% op de totale toename. Daarnaast zijn er duidelijke inspanningen vanuit enkele rechtbanken om paal en perk te stellen aan bepaalde vormen van fraude."

Steeds meer faillissementen in de vrije beroepen

Ook binnen de wereld van de vrije beroepen is er een duidelijke evolutie. Een analyse door Graydon op basis van de NACE-codes toont een verdubbeling van het aantal faillissementen, in het bijzonder binnen de categorie van de juridische beroepen en die van de economische beroepen.

"Advocaten en deurwaarders die failliet gaan zijn een werkelijk nieuw fenomeen, en er is een duidelijke toename van het aantal boekhouders en boekhouders-fiscalisten maar ook van bouwarchitecten dat de boeken neerlegt."

In hoofdzaak zijn er nu meer faillissementen omdat sinds afgelopen jaar vzw's en advocaten failliet kunnen gaan en vroeger niet. "Uiteraard is het faillissement voor de betrokkene een allesbehalve fijne gebeurtenis, maar het biedt ook een eindpunt.

De tijd waar het faillissement rechtstreeks naar de schandpaal leidde, ligt achter ons. De moderne insolventiewetgeving voorziet mogelijkheden waarbij de falende ondernemer die ter goede trouw is de bladzijde kan omslaan.

Dat geldt ook voor advocaten, architecten of bestuurders van sommige vzw's. Ook zij krijgen voortaan de kans om failliet te gaan, of als ze nog uitzicht hebben op redding zich te beroepen op de WCO."