De voorbije jaren werd de Onze-Lieve-Vrouwparochie geconfronteerd met de samenloop van verschillende verhaallijnen.

'Het parochiecentrum werd nog maar uitzonderlijk gebruikt door christelijke of andere vrijwilligersorganisaties', zegt Norbert Wauters, deken voor de Zuiderkempen. 'De zaal voldeed niet meer aan de kwaliteitsnormen die van een zaal voor huwelijksfeesten, babyborrels, enz. verwacht mag worden.

Tijdens de voorbije jaren werd er vanuit de werking wel een mooie som gespaard. Alleen was dit bedrag ontoereikend om de nodige investeringen te doen om de zaal aan alle kwaliteitsnormen te laten beantwoorden.

Vanuit de werking kon ook geen financieel plan opgesteld worden dat een lening verantwoord zou maken. Op grond van deze vaststelling heeft de juridische eigenaar van dit parochiecentrum, vzw Dekenaat Zuiderkempen regio Herentals, moeten besluiten om de werking stop te zetten.

Het heeft ertoe geleid dat het parochiecentrum nu al een jaar leeg staat. Sindsdien zijn er reeds verschillende gesprekken gevoerd over de vraag of er inderdaad een noodzaak blijft aan een centrum of ontmoetingsruimte voor de kerkgemeenschap van Herentals. Op deze vraag is nog geen definitief antwoord gegeven.

E.H. Willy Notelteirs was de laatste jaren van zijn loopbaan pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwparochie. Wanneer hij de verplichte pensioenleeftijd had bereikt, werd E.H. Gert De Naegel pastoor. Willy Notelteirs bleef echter ook na zijn pensionering de vaste voorganger in de eucharistievieringen, totdat hij onverwacht ziek werd en overleed.

Tijdens de ziekte van E.H. Willy Notelteirs heeft E.H. Gert De Naegel samen met vooral pater Kristiaan en andere collega's op wie hij een beroep kon doen de diensten verzekerd en hij heeft zich ook geëngageerd om dit vol te houden tot 1 januari 2018.

Sindsdien hebben er geen diensten meer plaats in de Onze-Lieve-Vrouwparochie.

Kerkenbeleidsplan vs. legaat Le Paige

De Vlaamse overheid heeft elke gemeente verplicht om een kerkenbeleidsplan op te maken. Wanneer men hiermee van start ging in de stad Herentals botste men onmiddellijk op het legaat Le Paige.

In 1976 heeft de kerkfabriek Onze-Lieve-Vrouw Herentals dit legaat aanvaard. Wat is een legaat? Men vermaakt in een testament een omschreven zaak of een vastgelegd geldbedrag.  Het is is een erfmaking (iemand tot erfgenaam benoemen), een testamentaire beschikking waarbij de erflater aan een zeker persoon (legataris) bepaalde goederen, rechten enz. bij overlijden geeft.

De voorwaarde om dit legaat te aanvaarden was het bouwen van een nieuwe kerk. Het spreekt voor zich dat het gezien het dalende kerkbezoek niet evident was om de laatste tientallen jaren een kerk te bouwen en vanwege de kerkelijke overheid werden steeds vragen gesteld bij verschillende voorstellen.

Totdat het legaat is uitgevoerd zijn ook verschillende stedelijke projecten in Herentals getaxeerd. Het legaat bevat immers verschillende gronden waarvan de opbrengst moet dienen om deze nieuwe kerk te bouwen.

Het legaat bevat ook het kasteel Le Paige – door de kerkfabriek in erfpacht gegeven aan de stad Herentals - waaraan voortdurend onderhoudswerken moeten gebeuren en waarvan de eigendomstitel best ook in de toekomst zeker blijft.

Vandaar werd bij de opmaak van het kerkenbeleidsplan beslist om de exploitatie van de kerkfabriek Onze-Lieve-Vrouw slechts tot einde 2017 te verzekeren.

Vanaf 1 januari 2018 zou de stad niet meer bijdragen aan de exploitatierekening van de kerkfabriek. Tegelijkertijd werd er gestart met een proces om het legaat Le Paige uit voeren.

De stad Herentals heeft het voorbije jaar ook een werkgroep samengesteld om tot een ontwikkelingsplan van het kasteelpark te komen. In deze werkgroep werden reeds verschillende ingrepen gesuggereerd.

Toevallig kwam in deze periode ook 'Het koetshuis' te koop. De kerkfabriek heeft dit gebouw aangekocht om daarmee het ganse terrein 'Le Paige' weer tot een eenheid te maken en ook meer beschikbare ruimte te hebben om het legaat uit te voeren.

Na een grondige overweging zou dit pand in de toekomst misschien ook de zaalfunctie voor de kerkgemeenschap kunnen vervullen. Gezien de vele vragen op dit moment wordt er gezocht naar een mogelijke pop-upinvulling gedurende een tweetal jaren.

Vzw Dekenaat Zuiderkempen regio Herentals heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de kerkfabriek Onze-Lieve-Vrouw waarbij de kerkfabriek het initiatief mag nemen om het ganse terrein aan de Nederrij te ontwikkelen in functie van de uitvoering van het legaat.

De kerkfabriek heeft de vormgeving van de opdracht tot de bouw van een nieuwe kerk toevertrouwd aan een projectgroep.

Deze groep heeft kennisgenomen van het kader waarin volgens een bisschoppelijk decreet deze kerk gebouwd mag bouwen. Het moet gaan om een relatief klein kerkgebouw met een grote uitstraling door een heel eigen religieuze architectuur.

De bedoeling is dat deze kerk een kunstwerk wordt met een sterk aanzuigeffect en waar bezoekers geraakt worden door een mystieke sfeer.

De projectgroep – bestaande uit leden van de Onze-Lieve-Vrouwparochie, medewerkers van het bisdom en enkele specialisten - heeft deze opdracht tijdens enkele vergaderingen gepreciseerd.

De projectgroep heeft deze opdracht voorgesteld aan de Kamer van de Vlaamse Bouwmeester. Eén van de medewerkers kwam op plaatsbezoek en was direct gewonnen voor het project, op voorwaarde dat het kadert binnen een groter ontwikkelingsplan voor de ganse site aan de Nederrij: kasteel, koetshuis, oud gasthuis, gasthuiskapel, parochiecentrum, huidige kerk, parking van het ziekenhuis, tankstation.

Vervolgens is er een vergadering belegd met alle betrokken eigenaars van deze terreinen: kerkfabriek (spreekt ook namens vzw Dekenaat Zuiderkempen regio Herentals), OCMW en het stadsbestuur én een medewerker van de Kamer van de Vlaamse Bouwmeester.

Bouw nieuwe kerk staat vooraan dit traject

De betrokken partners hebben afgesproken om via de Bouwmeester in januari een oproep binnen de Europese Unie te publiceren tot het ontwerp van een ontwikkelingsplan van de ganse site aan de Nederrij én het ontwerp van een nieuwe kerk passend binnen het voorgestelde ontwikkelingsplan.

Wanneer de kandidaten zich in maart 2019 hebben aangediend, maakt de Vlaamse Bouwmeester een selectie van een 20-tal ontwerpen. Uit deze groep worden dan door een jury drie tot zeven kandidaten gekozen die hun idee verder mogen uitwerken. Dezelfde jury kiest vervolgens ook de eindwinnaar en dan kunnen de verschillende aspecten van het project in fases gerealiseerd worden.

De bouw van de nieuwe kerk staat alvast vooraan in dit traject.

De jury wordt voorgezeten door de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck en samengesteld door verschillende leden: de opdrachtgevers (wat de kerk betreft: de projectgroep), enkele specialisten en aangevuld door adviseurs zoals erfgoedconsulenten, stadmedewerkers, enz.

De bedoeling is natuurlijk om met een zo groot mogelijke consensus tot een definitieve keuze te komen', besluit Norbert Wauters, deken voor de Zuiderkempen. (pp) foto's Johan Temmerman/ Erfgoed/ Nnieuws.