Precies 25 jaar geleden op 20 oktober 1996, na de arrestatie van Marc Dutroux, verzamelden meer dan 300.000 mensen in Brussel met een duidelijke oproep: een betere werking van politie en justitie en een betere bescherming van kinderen.

Al wie op straat kwam, droeg een witte bloem, ballon, lint... wit als teken van hoop en als symbool voor de onschuld van de vermiste en vermoorde kinderen.

Justitie in evolutie

'Sinds die 20e oktober zijn, naast de politiehervorming, heel wat hervormingen doorgevoerd binnen justitie', zegt nationaal OM-woordvoerder An Schoonjans.

'Een belangrijk voorbeeld hiervan is "de wet Franchimont" die sinds 1998 van kracht is en die de positie van slachtoffers evenals de erkenning van hun belangen in het strafonderzoek enorm versterkt heeft.

In de procedure is aan hen een formele positie toegekend, met onder meer de mogelijkheid tot inzage van het strafdossier.

Naar aanleiding van andere markante feiten die onze samenleving beroerd hebben, zoals de aanslagen van 22 maart 2016, werden hier nog verdere stappen in gezet zoals de oprichting van een uniek slachtofferloket op het niveau van het federaal parket.

In 1999 werd de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) opgericht, met als doel om het vertrouwen van de burger in de Belgische justitie te versterken. De organisatie van de Hoge Raad voor de Justitie werd verankerd in de Grondwet.

De HRJ moet zorgen voor een objectieve benoeming en opleiding van de magistraten, adviezen verstrekken voor een betere werking van justitie en controle uitoefenen op de werking van justitie.

In 2000 werd artikel 22bis verankerd in de Belgische grondwet, dat in hoofdzaak bepaalt dat elk kind recht heeft op de eerbiediging van zijn morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit.

Alle actoren van justitie werken ook actief mee aan de strijd tegen de uitbuiting en mishandeling van kinderen. Verschillende omzendbrieven van het College van procureurs-generaal voorzien richtlijnen voor de opsporing van vermiste kinderen, het beschermen van kwetsbare groepen zoals kinderen in zedenzaken of dossiers van intra-familiaal geweld.

De speciale techniek van het audiovisueel verhoor van minderjarigen werd ontwikkeld. Het verhoor van een minderjarig slachtoffer wordt sindsdien opgenomen.

Zo dienen ze hun relaas slechts één keer te brengen. Sinds enkele jaren wordt de techniek van het kinderverhoor overigens niet alleen gebruikt voor het verhoor van minderjarige slachtoffers van zedenfeiten, maar doorgaans ook wanneer minderjarigen het slachtoffer zijn geworden van andere ingrijpende feiten, zoals intra-familiaal geweld.

Dergelijk verhoor is een belangrijke manier om de rechten van minderjarigen maximaal te garanderen.

Tenslotte zijn ook de strafuitvoeringsrechtbanken ontstaan en in 2007 in werking gesteld. Zij moeten waken over de uitvoering van straffen die werden uitgesproken door de rechtbanken en hoven. Zij onderzoeken ook de aanvragen tot vervroegde vrijlating.'

Een boodschap van respect en hoop

'De vraag van de burger een kwarteeuw geleden stemt overeen met de waarden en de missie van het Openbaar Ministerie (OM).

Door aanwezig te zijn op de herdenkingsplechtigheid wil het hele OM haar respect betuigen aan de ouders van vermiste en vermoorde kinderen.

Het OM wil ook de boodschap van hoop mee ondersteunen. Tot op vandaag wordt gewerkt aan het herstel van het vertrouwen van de burger in justitie door de belangen van slachtoffers centraal te blijven stellen, in te zetten op een objectief en doortastend strafonderzoek en aandacht te besteden aan een transparante en heldere communicatie.

De oproep van 25 jaar geleden is niet in dovenmansoren gevallen.' (OM)  Foto VRTNWS