Woensdagnamiddag vond in aanwezigheid van gedeputeerde Luk Lemmens de officiële heropening van het Herentalse stadsarchief plaats.  De werkzaamheden in het voormalig Augustijnenklooster zijn nagenoeg volledig achter de rug.  Het stadsarchief oogt professioneler dan ooit.

Open Erfgoedhuis voor de Kempen

'Toen we vanuit de provincie in oktober vorig jaar aankondigden dat het stadsarchief van Herentals werd uitgebouwd tot een Open Erfgoedhuis voor de Kempen, weerklonken er in verschillende gemeenten alarmbellen', zegt gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA).   'Wij gaan onze eigen archieven toch niet in Herentals moeten stockeren?' Was een vraag die we vanuit verschillende hoeken voor de voeten geworpen kregen.

In de Kempen is men -terecht- fier op de eigenheid en de eigen geschiedenis, dus er was meteen een zekere scepsis bij het bericht dat 'culturele' archieven uit onder meer Grobbendonk, Berlaar, Hulshout of Nijlen in Herentals zouden terecht komen.
Cultureel heeft in de wereld van de archieven echter niet noodzakelijk met kunst te maken. Een cultureel archief is een privaat archief dat geschonken wordt aan een gemeente, het kan dus gaan over archieven uit het verenigingsleven of van een lokaal klooster, niet over stedelijk of gemeentelijk archiefmateriaal.

Door het inrichten van een Open Erfgoedhuis willen we bij de provincie Antwerpen de toegankelijkheid en de bewaring van culturele archieven in de regio sterk verbeteren.

Deze culturele archieven bevatten een schat aan informatie, in het bijzonder voor lokale onderzoekers en historici.
Met het Open Erfgoedhuis bieden we hier in het stadsarchief een plek waar we culturele archieven uit Herentals en de omliggende gemeenten kunnen verzamelen en kunnen ontsluiten voor historisch onderzoek.  Door de krachten te bundelen en te centraliseren wordt een breder en overkoepelend erfgoedbeleid voor deze regio mogelijk.

Ook gemeenten waarvan er weinig of geen archiefmateriaal in Herentals zal bewaard worden, kunnen hier immers terecht voor informatie rond erfgoedbeleid.

De grootste winnaar is het Kempens erfgoed, de schatten van de geschiedenis, die door dit project een belangrijke boost zullen krijgen. Zo kan er op termijn meer en diepgaand onderzoek kunnen worden over de rijke geschiedenis van de Kempen.
Experten en geïnteresseerden zullen elkaar hier kunnen ontmoeten, van elkaar kunnen bijleren en elkaar kunnen inspireren.

Na meer dan een jaar plannen en werken ben ik er gerust op dat dit Erfgoedhuis klaar is om de deuren open te zetten en een belangrijke rol te spelen voor het erfgoed in deze regio.  Ik wil alle partners feliciteren met het resultaat en bedanken voor de goede samenwerking. Ik wens de liefhebbers van geschiedenis en erfgoed -en ik weet dat dat er in de Kempen heel wat zijn- veel leerrijke momenten in dit Open Erfgoedhuis toe,' besluit een fiere gedeputeerde Lemmens.

Volledige verbouwing, website depotwijzer.be

Geerd De Ceulaerde, stadsarchivaris vult aan : ' Een jaar lang werden er plannen gesmeed.  Wat vertrok van een kleine en budgetneutrale reorganisatie is onderweg door tal van onvoorziene omstandigheden uitgegroeid tot bijna een volledige verbouwing.  Ik ben trots op het resultaat. We hebben mooie, nieuwe depotruimtes, nieuwe kantoren en een nieuwe leeszaal gerealiseerd én heel wat extra opslagcapaciteit.

'Opslagcapaciteit is één zaak. Geschikte opslagcapaciteit is nog veel beter.
De voornaamste doelstelling van dit project was dan ook het verbeteren van de bewaaromstandigheden.

Op basis van de materiaaltypes en de natuurlijke klimaatzones in het gebouw hebben we de bewaarruimtes zodanig ingedeeld en ingericht dat elk type object in zo goed mogelijke en dan vooral klimatologische bewaaromstandigheden kan bewaard worden.

Om dit te organiseren is een heel specifieke kennis en zijn de nodige financiële middelen vereist.  Daarom wil ik ook de medewerkers van de dienst erfgoed van de Provincie Antwerpen en van de Erfgoedcel Kempens Karakter bedanken voor de expertise die zij hebben gedeeld en de ondersteuning die zij hebben geboden.

Ik wil in het bijzonder de aandacht vestigen op de website depotwijzer.be. Dit instrument werd ontwikkeld door de provinciale erfgoedconsulenten en mag gelden als hét naslagwerk voor erfgoed- en depotbeheer.  Ik ben ook blij dat de Provincie Antwerpen ons financieel een duwtje in de goede richting heeft gegeven.

We stellen als doel het historische erfgoed van de stad Herentals en het private erfgoed uit de omgeving op het Augustijnenklooster te centraliseren.
Zo kunnen we veel efficiënter omspringen met tijd en personeel en spelen we kort op de bal wanneer er zich problemen voordoen of wanneer bepaalde collectiestukken willen geraadpleegd worden.

Door de verhuis van de leeszaal en de kantoren naar de gelijkvloers hebben we de toegankelijkheid voor de archiefgebruiker vergroot en genieten we meer zichtbaarheid vanop de straat. 

We verwelkomen voortaan dan ook elke archief- en erfgoedgebruiker, geïnteresseerde en belanghebbende met open armen manier op het vernieuwde stadsarchief', onderstreept Geerd De Ceulaerde.

Kempens Karakter: samenwerkingsverband van 12 gemeenten (Berlaar, Grobbendonk, Heist-op-den-Berg, Herentals, Herenthout, Hulshout, Lier, Lille, Nijlen, Olen, Putte en Vorselaar) rond cultureel erfgoed, onroerend erfgoed, toerisme en bibliotheken.

Foto's Johan Temmerman / red. NNieuws Guy Verellen.