Recordbedrag aan buitenlandse investeringen in Vlaanderen, ook imec
In 2024 verwelkomde Vlaanderen 277 nieuwe investeringsprojecten, goed voor een recordbedrag van 5,4 miljard euro aan buitenlandse investeringen en ruim 5.000 nieuwe jobs. Deze cijfers maakt Vlaams minister-president Diependaele bekend in aanloop naar het World Economic Forum in Davos, Zwitserland.
“De directe buitenlandse investeringen en bijhorende aantal nieuwe jobs stijgen. En dat terwijl we leven in economisch uitdagende tijden. Maar, onze logistiek en centrale ligging, maar vooral ons innovatief vernuft blijft investeerders overtuigen”, zegt Diependaele. “Vlaanderen is meer dan ooit ‘open for business’.”
Buitenlandse bedrijven geloven in het potentieel van het Vlaamse ecosysteem
De investeringscijfers 2024 voor Vlaanderen in een notendop
Hoewel de internationale economische context uitdagend blijft, spreekt de kracht van het Vlaamse ecosysteem buitenlandse bedrijven aan. De grootste troeven van Vlaanderen zijn nog steeds de gespecialiseerde werkkrachten, innovatieve topbedrijven en onderzoeksinstellingen, en onze ideale ligging in het hart van Europa.
Het investeringsbedrag van 2024 is het grootste ooit, met een totaal van 5.401.846.000 euro. Daarnaast is het aantal projecten aanzienlijk gestegen ten opzichte van vorig jaar, met 277 nieuwe investeringsprojecten. Directe buitenlandse investeringen hebben in 2024 gezorgd voor 5.039 nieuwe banen.
Er is dus een stijging in zowel het aantal investeringsprojecten (+5%), het aantal jobs (+10%) als het investeringsbedrag (+10%).
Andere interessante vaststellingen:
- De investeringen in Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) blijven groeien en vormen nu de grootste categorie.
- Na een lager cijfer in 2023 hernemen de Amerikaanse investeerders hun positie als topinvesteerder in Vlaanderen.
- We zien vooral investeringen in de categorieën "IT, Telecom, Electronics" (semicon), "Cleantech" (recycling, batterijparken) en "Chemicals".
Matthias Diependaele: “In de huidige economische conjunctuur moeten we ook rekening houden met negatief nieuws, zoals dat van de voorbije weken. In dat klimaat is het dus essentieel om gedegen industrieel en economisch beleid te voeren, op alle niveaus. Daarbij moeten we blijven zorgen voor een goed ondernemingsklimaat om Vlaanderen als interessante investeringsregio te promoten.
De cijfers van 2024 zijn alvast een opsteker in deze tijden. Ook In Davos zal ik verder werk maken van onze goede relaties met buitenlandse investeerders.”
Deze trends en ontwikkelingen benadrukken het belang van een sterke samenwerking tussen Vlaanderen en buitenlandse investeerders. En dat is waar Flanders Investment & Trade in beeld komt.
Dit Vlaams agentschap staat in nauw contact met buitenlandse investeerders. “FIT blijft een betrouwbare en inspirerende partner voor buitenlandse investeerders. De investeringen in Vlaanderen zijn robuust, zeker binnen het uitdagende internationale klimaat. Onze persoonlijke aanpak, waarbij we investeerders vergezellen van begin tot eind, bewijst keer op keer zijn waarde." – Piet Demunter, acting CEO van Flanders Investment & Trade.
Enkele voorbeelden:
In het Gentse havengebied start het Amerikaanse recyclagebedrijf Freepoint Eco-Systems met de bouw van een geavanceerde recyclagefaciliteit voor kunststoffen. Er zal jaarlijks zo’n 80.000 ton afvalplastic verwerkt worden. Ook SpectronRx, een Amerikaanse speler in nucleaire geneeskunde, kiest voor België als uitvalsbasis in Europa. Het bedrijf opent zijn eerste Europese radiolabelingfaciliteit op het terrein van het nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN in Mol. SpectronRx ontwikkelt en produceert radioactieve kankerbehandelingen voor grote farmaceutische bedrijven. België bewijst zo een belangrijke hub te zijn voor radioactieve geneeskunde.
Kijken we naar investeerders dichter bij huis, dan springen namen als het Franse Air Liquide en de Nederlandse chipmachinebouwer ASML in het oog. Air Liquide bouwt een testinstallatie voor de productie van groene waterstof, mede gefinancierd met Europese subsidies.
ASML investeert 1,1 miljard euro in een totaalproject van 2,5 miljard euro voor de bouw van een zogenaamde Nano-IC-pilootlijn bij Imec Heverlee.
Dit ambitieuze project valt onder de Chips Act, de Europese wetgeving die de halfgeleiderproductie in Europa wil versterken en zo de afhankelijkheid van Azië en de Verenigde Staten wil verkleinen.
Investeringscijfers 2024 voor Vlaanderen in detail
In 2024 zagen we een stijging van 9,79% in het aangekondigde investeringsbedrag ten opzichte van 2023, wat neerkomt op een totaal investeringsbedrag van zo’n 5,4 miljard euro. Hiermee stijgt het investeringsbedrag sinds 2020 gestaag verder, resulterend in een nieuw historisch hoogtepunt. De aanzienlijke toename is voornamelijk te danken aan diverse grote investeringen in de sectoren "IT, Telecom, Electronics" (semiconductors), "Cleantech" (recycling, batterijparken) en "Chemicals".
Daarnaast steeg het aantal investeringsprojecten met 4,53% in vergelijking met 2023. Dat is de eerste stijging sinds het historische record van 2021.
Wat betreft de werkgelegenheid door directe buitenlandse investeringen, zien we een herstel in het aangekondigde aantal DBI-jobs in Vlaanderen tot 5.039 (+9,64%), een verbetering na de daling van 32,14% in 2023. Het gemiddelde aantal banen per project, gaat van 17 (2023) naar 18 (2024).
Buitenlandse investeringen in Onderzoek & Ontwikkeling (O&O) op kop
Voor het eerst is O&O de koploper in aantal projecten. De economische activiteiten O&O, Productie en Logistiek presteerden in 2024 beter dan in 2023, met respectievelijke aandelen van 27,44% (76 projecten), 25,99% (72 projecten) en 21,30% (59 projecten). Daarentegen daalde Sales & Marketing met 22,73% ten opzichte van vorig jaar.
Europa blijft sterktehouder, maar de Verenigde Staten maken een comeback
VSA
De Amerikaanse investeringen zorgden in 2024 voor 60 nieuwe projecten, goed voor een aandeel van 21,6%. Wat betreft het aantal investeringsprojecten blijven zowel Europa (176 projecten) als Azië (41 projecten) vrijwel status quo. De stijging van het totaal aantal projecten in 2024 kan grotendeels worden toegeschreven aan de toegenomen Amerikaanse investeringen. Die stegen met 27,66% ten opzichte van 2023, van 47 naar 60 projecten. Opvallend is de scherpe stijging van het aantal jobs uit Amerikaanse investeringen: 1.764 jobs, goed voor een aandeel van 35%. Dit vertrekt echter van een lager cijfer van 446 jobs in 2023. Behalve de score van 2023 (aandeel van slechts 9,70% van de jobs) en die van de periode 2018-2020 (minder dan 20%), zijn Amerikaanse investeringen doorgaans goed voor minstens 35% van het aantal jobs.
Europa
Sinds 2016 vormen de Europese investeringen het grootste aandeel, met 63,54% in 2024. Vóór 2016 verdeelden investeerders uit de categorieën 'America' en 'Asia/Pacific/ME' (de continenten Azië, Oceanië en Afrika) jaarlijks samen gemakkelijk zo'n 50% van het aandeel projecten in Vlaanderen. Europa is dus al bijna tien jaar de sterktehouder van de buitenlandse investeringen in Vlaanderen. De Europese jobs daalden in 2024 lichtjes met 13,92%, maar behouden een aandeel van 56% van alle jobs.
Een mogelijke verklaring voor de focus van Europese investeerders op hun eigen continent ligt in de geopolitieke en economische ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Sinds het eerste aantreden van Donald Trump als president en het toenemende protectionisme in de internationale handel, hebben Europese investeerders zich meer gericht op hun eigen continent.
De zware geopolitieke crisissen in Oekraïne en het Midden-Oosten, de beleidsmaatregelen onder president Biden om de binnenlandse productie te stimuleren via subsidies, belastingvoordelen en investeringen in groene technologieën (de Inflation Reduction Act), en uiteraard ook de Covid-pandemie in de periode 2020-2022, hebben dit terugplooien op het eigen continent verder versterkt.
Azië
Het aandeel Aziatische projecten bleef tot 2018 rond de 20%, maar zakte vanaf 2019 naar een niveau van 13%-15%. Ook in 2024 zet deze trend van een verlaagd aandeel in geopolitiek moeilijke tijden zich voort: 41 projecten, goed voor een kleine 15% van alle projecten in Vlaanderen. De jobs dankzij Aziatische investeringen daalden in 2024 met 49,40% en bereikten 424 jobs als en 8,41%aandeel .een laag cijfer. In de afgelopen tien jaar haalden zij, met uitzondering van 2024 en 2021 (10,75%), over het algemeen een aandeel in de grootorde van 18%-25%.
De investeerders uit de Verenigde Staten nemen terug de lead
De top 10 herkomstlanden van buitenlandse investeringen biedt altijd een goed inzicht in welke landen de meeste investeringsprojecten in Vlaanderen realiseren. Ook dit jaar zijn het de vertrouwde buitenlandse investeerders die vooraan staan, met name de Verenigde Staten (56 projecten) en onze buurlanden Nederland (40 projecten), het Verenigd Koninkrijk (27 projecten), Frankrijk (26 projecten) en Duitsland (22 projecten). Verrassend is Italië op de zesde plaats met 10 projecten. Daarna volgen Zwitserland en Zweden met respectievelijk 9 en 8 projecten.
Opvallend is dat Japan en China, samen met het onverwachte Luxemburg, de lijst gezamenlijk afsluiten, elk met 7 projecten.
Die elf landen in de top 10 zijn samen goed voor 79,06% van de buitenlandse investeringsprojecten in Vlaanderen.
De meest opvallende vaststellingen:
- De Verenigde Staten – historisch ons belangrijkste DBI-herkomstland – nemen na één jaar de leiderspositie meteen terug over van Nederland. Waar er in 2023 slechts 37 DBI-projecten waren, dan zijn dat er in 2024 opnieuw 56 (een stijging met maar liefst +51,35%). Het aandeel van projecten uit de Verenigde Staten komt op 20,22%.
- Nederland behoudt een sterke tweede plaats, maar daalt in 2024 met -11,11% tegenover 2023, goed voor 40 projecten (aandeel 14,44%).
- Duitsland stijgt sterk met +46,67% van 15 naar 22 projecten, maar blijft wel op de vijfde plaats (aandeel 7,94%).
- De opvallendste nieuwkomer en stijger in de top is Italië, dat zijn aantal projecten verdubbelt van 5 naar 10 en zo uitkomt op de zesde plaats.
- De meest verrassende dalers zijn Japan en China die op beiden op plaats 9 uitkomen met slechts 7 projecten, een respectievelijke daling van -58,82% en -46,15% ten opzichte van 2023.
Aantal DBI-jobs
Wat betreft het aantal jobs op landniveau zien we vooral een zeer scherpe stijging van jobs afkomstig van VS-projecten, met een toename van 335,31% (meer dan vier keer zoveel als in 2023), wat neerkomt op 1.763 jobs. Ook jobs afkomstig van Duitse investeerders namen sterk toe, met een stijging van 289,90% (bijna vier keer zoveel als in 2023), wat neerkomt op 811 jobs.
De grootste terugval komt vanuit de Chinese projecten, die slechts 170 jobs genereerden, een daling van 68,63% ten opzichte van 2023.
ADDENDUM
- Jobs verbonden met productieactiviteiten piekten in de periode 2021-2023, maar kennen in 2024 een scherpe terugval van -37,19%.
- Jobs gelieerd aan Sales en Marketing zijn daarentegen sinds 2021 aan een opmars bezig en bereikten een stijging van +58,36%, wat neerkomt op 966 jobs.
- Wat betreft logistieke jobs zaten we sinds 2019 in een dalende lijn met een globale daling van 38,88% over de periode 2019-2023. In 2024 veerde het aantal jobs echter op met 15,99%. Het is afwachten of deze stijging de dalende trend effectief zal doorbreken.
- De meest opvallende stijging voor 2024 was voor jobs in O&O, hoewel dit enigszins genuanceerd moet worden. Waar er in 2023 slechts 241 jobs gelieerd aan O&O genoteerd werden, dan verdriedubbelde dit aantal bijna tot 656 jobs (+172,20%) in 2024. Meer aanwervingen bij research-gedreven consultancy (250 AI-consultants bij Deloitte) hebben hier zeker een rol in gespeeld maar, maar verklaren niet alles. We zijn nog steeds ver verwijderd van de piek in aantal O&O-jobs van 2021 (1.700 jobs) en 2022 (1.559 jobs).
De meerderheid van de buitenlandse investering gaan voor volledig nieuwe faciliteiten in Vlaanderen
In 2024 noteerden we 120 greenfield- en 81 expansieprojecten. Daarbij zien we een stijging in het aantal expansies van 19,62% in 2023 naar 29,24% in 2024, terwijl de greenfieldprojecten een dalende trend vertonen, van 52,08% naar 43,32%. Het aantal overnames (M&A) blijft stabiel ten opzichte van de laatste twee jaren, zowel qua aantal projecten (76 projecten) als qua aandeel (27,44%).
Buitenlandse investeerders zetten in 2024 dus meer in op uitbreidingsprojecten.
In 2024 zorgden vooral de uitbreidingsprojecten voor meer jobs: het aantal aangekondigde jobs is meer dan verdubbeld in vergelijking met 2023, van 1.476 naar 3.127 jobs. De jobs voortkomend uit greenfieldprojecten daalden met 38,72% tot 1.912 jobs." Foto imec Heverlee Leuven.
Imec Heverlee - foto NNieuws
