RTBF :'Sporen van radio-activiteit gevonden langs openbare weg in Olen' (1)

Een reportageploeg van RTBF heeft samen met Greenpeace sporen van radio-activiteit gevonden in de bodem langs een wandelpad in Olen. Lees ook de reactie van Umicore Olen.

Het gaat om een plek buiten de omheining van een bekend radium-stort. Het agentschap voor nucleaire controle Fanc zegt dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid.

Het reportagemagazine "Investigation" van de Franstalige omroep RTBF focuste gisteren op het probleem van nucleair afval in ons land. Samen met een specialist van Greenpeace namen ze bodemstalen in de gemeente Olen, in de provincie Antwerpen.

Historische verontreiniging

In Olen heeft het bedrijf Umicore, het vroegere Union Minière, decennialang radium geproduceerd, een stof die ondermeer in de industrie en de nucleaire geneeskunde wordt gebruikt.

Die fabriek van Umicore is intussen gesloten maar op verschillende plaatsen in Olen liggen nog vervuilde resten. Er is dus sprake van historische verontreiniging.

Een van die vervuilde plaatsen is het zogenaamde D1- stort. Eigenlijk is dat een bos, langs een wandelpad. Het stort is omheind zodat het publiek er niet in kan, maar de ploeg van RTBF heeft vervuilde bodemstalen gevonden buiten de omheining, waar het publiek wel kan komen.

In de documentaire zie je Jan Vande Putte, de nucleair specialist van Greenpeace, metingen uitvoeren ter plaatse met een geigerteller. Zijn conclusie: "Als je deze waarden zou vaststellen in Fukushima of Chernobyl, zou dat een rode zone zijn."

RTBF heeft de bodemstalen laten analyseren door een erkend laboratorium in Frankrijk en de resultaten dan voorgelegd aan Frank Hardeman, de topman van het nucleaire controle-agentschap Fanc. In de documentaire is te zien dat Hardeman duidelijk opkijkt van de gemeten waarden.

Het Fanc heeft ook zelf inspecteurs ter plekke gestuurd maar die hebben lagere waarden vastgesteld. In een reactie op zijn site spreekt het Fanc nu van "foutieve en onvolledige berichtgeving" vanwege RTBF. Het agentschap zegt de site te monitoren. 

Fanc: Geen gevaar voor voorbijgangers

"De verontreining op de voor het publiek toegankelijke grond is veel lager dan op het stort zelf en leidt niet tot een significante blootstelling in geval van toevallige aanwezigheid voor voorbijgangers", zeg Ines Venneman van het Fanc aan VRT Nieuws.

Het Fanc geeft wel toe dat de site op termijn moet worden gesaneerd. "Daar werken we ook aan, samen met Umicore en de gemeente Olen en alle andere betrokkenen."

Jan Vande Putte van Greenpeace zegt aan VRT Nieuws dat er geen reden is tot paniek maar dat het probleem wel onmiddellijk moet worden aangepakt. "Het gaat om een beperkt probleem, van enkele vierkante meter, een hot spot zoals we dat noemen.

Dat moet onmiddellijk afgeschermd worden en dan afgegraven, dat is niet duur. Deze situatie kan gevaarlijk zijn als daar kinderen spelen bijvoorbeeld, die met hun handjes die verontreinigde grond kunnen aanraken of zelfs in de mond steken."

Burgemeester geschrokken

De burgemeester van Olen, Seppe Bouquillon (CD&V), zegt aan Radio 2 Antwerpen dat "we weten dat op die plek radioactief afval ligt. Volgens het Fanc is er geen reden tot paniek. Ik kan als burgemeester niet anders dan vertrouwen in de gegevens van de officiële nucleaire instantie."

"Ook ik schrok toen ik de beelden zag in de RTBF-reportage over die ene plek waar Greenpeace hoge radioactieve waarden vaststelde. Het FANC liet daarop weten dat een hercontrole op die plek geruststellend was.

" Bouquillon benadrukt dat het Olense gemeentebestuur de komende weken nog samenzit met Umicore. "We denken ook na met het FANC over het toekomstperspectief van de afvalsite", besluit hij op Radio 2.

Groen: "Fanc schiet tekort"

De partij Groen wijst erop dat zij, samen met Ecolo, het probleem van de Umicore-site in Olen al herhaaldelijk heeft aangekaart in het parlement. Kamerlid Kim Buyst vraagt dat er een hoorzitting komt met Umicore en het Fanc, in de bevoegde commissie in de Kamer. Volgens Buyst schiet het Fanc tekort in zijn rol van nucleiare waakhond.

Buyst zegt ook dat Umicore geld opzij moet zetten om de reële kosten van het afvalbeheer te dekken. De 30 miljoen euro die Umicore tot nu toe heeft voorzien, is totaal onvoldoende, aldus nog Groen. (VRT NWS)