Grote ophef in de media de afgelopen weken: in Rekkem in West-Vlaanderen was een zogenaamde kaswoning opgericht, een huis waarover een serre is gebouwd. "De eerste in België!", roffelde de tamtam. In de stille Kempen lachten ze in het vuistje.

Daar bouwde de Herentalse architect Paul Bellemans de eerste 'serrewoning' al in 1986, in Wechelderzande. En ondertussen kwamen er elders nog drie bij.
In de Kempen zijn ze hun tijd vaak vooruit en dat blijkt ook nu weer. "Een kaswoning?

Ja, ik heb mijn eerste in 1986 laten bouwen in Kerkepad in Wechelderzande (Lille)", herinnert de Herentalse architect zich maar al te goed. "Ik won er een prijs voor energiezuinige woningen mee van Intercom (nu Electrabel, red.). Het had toen nog een elektriciteitsaansluiting, maar met de technieken van nu hoeft dat niet meer."

Boerenbond

Bellemans bouwde de kaswoning voor een ingenieur die in het concept wel iets zag. "Ik legde hem uit dat in de serre die zijn huis omgeeft een volwaardig geïsoleerd huis moest komen. Alleen hadden we geen mooie gevelsteen nodig om het af te werken en bijkomend te isoleren. Voor de prijs van die gevelsteen had je de serre."

De serre die de architect over het huis liet bouwen, was een gewone industriële serre. "Zoals de tomatenkwekers gebruiken. Met enkel glas van vier millimeter dik. We dachten dat de verzekering voor zo'n glazen huis veel zou kosten, maar de Boerenbond heeft een standaardverzekering voor de tuinbouwers en die valt erg mee."

Chillen op het dak bij -14 °C

Een groot voordeel is natuurlijk dat de serre de huistemperatuur op passieve wijze op peil houdt door de zonnestraling optimaal te benutten.

Dat ondervindt bewoner Louis Heessels in Wechelderzande bij het minste zonnestraaltje. "We hebben een paar jaar geleden eens meegemaakt dat de buitentemperatuur 's winters daalde tot veertien graden onder nul. Maar boven op ons dakterras was het 22 °C."

Voor dit soort huizen ontwerpen de Kempense architecten dan ook steevast een trap die naar het platte dak van het huis leidt, zodat de bewoners daar onder het glas lekker kunnen verpozen op het dakterras. "Bijkomend voordeel is dat je voor zo'n dak geen afwerking – pannen, leien, lood – nodig hebt", zegt Paul Bellemans.

Wordt het dan niet té warm in de zomer? "Nee hoor", weet Bellemans. "Dan zet je bovenaan de serre gewoon ramen open. Omdat de warme lucht stijgt en door de open vensters de serre verlaat, neemt die zelfs de muggen mee naar boven en blijft het beneden koel. Bovendien heb ik het huis in Wechelderzande diagonaal ingeplant ten opzichte van de straat, zodat invallende zonnestralen onder een bepaalde hoek worden gereflecteerd en het nooit té warm wordt in huis."

Sneeuw reinigt glazen dak

Zijn collega-architect Brigitte Boeckx uit Olen liep ooit stage bij Bellemans en nam het concept over: ook zij bouwde al twee kaswoningen, waaronder een in Geel. Boeckx prijst de energiewinst. "Mijn cliënten installeerden in hun serrehuis een warmtepomp. Toen de installateurs na een jaar het verbruik kwamen nakijken, geloofden ze het niet: zo weinig was het."

Volgens de Olense architecte spaar je 75% van de energiekosten uit en als je wil zelfs 100%. "Als je een paar zonnepanelen installeert, dan hoef je zelfs geen elektriciteitsaansluiting meer."

Maar hoe houd je al dat glas proper? Boeckx: "Het glazen dak van het huis reinigt zichzelf. Als het heeft gesneeuwd en het dooit daarna, dan neemt de omlaag schuivende sneeuw van het dak alle stof en vuil mee."

Voor het lappen van ramen spreken de meeste bewoners van kaswoningen eenmaal per jaar een gespecialiseerde firma aan.

Zowel Paul Bellemans als Brigitte Boeckx liet de voorgevel van de kaswoning optrekken uit steen. "Dat hoeft helemaal niet, maar de bewoners wilden dat zo aan de straatkant, zodat ze meer privacy hebben", zegt Paul Bellemans. "In Wechelderzande koos ik voor de gevelstructuur van een Griekse tempel."

Bellemans bouwde nadien nog kaswoningen in de Kempen. "Onder meer een voor een tuinarchitect in Merksplas en ook een in Leopoldsburg. Paul Jambers is daar nog een reportage komen maken."

Zijn confrater Brigitte Boeckx wijst op nóg een belangrijk milieuvoordeel van een glazen huis. "Je kunt makkelijk je jaarverbruik aan water opvangen met zo'n serre. Dat vang je dan op in een waterput en je filtert het. Zelfs met een droge zomer als die van 2018 heb je meer dan genoeg."

Veel extra leefruimte

Boeckx vindt dat de grote charme van zo'n kaswoning ligt in het feit dat je een overdekte tuin hebt, waar het zelfs met het minste winterzonnetje direct aangenaam van temperatuur is. "Die tuin is een échte tuin, maar ook een extra zitruimte. Je kunt er een plons- of zwembad voor je kinderen in zetten en als die zich daarin amuseren, kunnen ze van daaruit de tomaten plukken die vlakbij uitstekend groeien.

Je kunt er perfect subtropische planten zetten, een cliënt teelde er kiwi's. Het enige dat je nodig hebt is een bouwperceel dat voldoende groot is, want zo'n serre staat al snel drie, vier meter van de muren van je huis af. Maar je creëert er enorm veel extra leefruimte mee. Tot op het dak toe. Een van mijn cliënten bouwde daarop zijn sauna onder de glazen stolp van de serre."

Bron GVA - 20/02/19 - Marc Helsen - dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden – Nnieuws  License2Publish.