Op 22 november 2018 stelt het Streekplatform Kempen, het streeknetwerk van lokale besturen, IOK, provincie Antwerpen, werkgevers-, werknemersorganisaties en parlementairen, de resultaten voor van zijn sociaaleconomische analyse.

Het rapport ontleedt het Kempense socio-economische landschap in al zijn aspecten en wordt uitgebreid geduid met kaarten, figuren en tabellen. 9 domeinen komen aan bod: demografie, inkomen en welvaart, economie en ondernemen, arbeidsmarkt, zorg, mobiliteit, klimaat en milieu. Regionale evoluties worden in beeld gebracht en de Kempen wordt vergeleken met de 13 andere streekwerkingen in Vlaanderen.

Ward Kennes, voorzitter Streekplatform Kempen: "Dit rapport geeft een gedetailleerd zicht op onze regio. Het is een objectieve basis om de sociaaleconomische ontwikkeling van onze regio in te schatten en te beoordelen. Op basis van de vaststellingen zullen we dan ook een nieuwe streekvisie en actieprogramma 2019-2021 opmaken."

Wat leert de analyse ons? Enkele opvallende vaststellingen:

De regionale economie boert goed, dankzij de industrie
Uit de analyse blijkt dat de Kempense economie goed presteert.
Sinds 2010 groeit het Kempense bruto binnenlands product jaarlijks. Het arrondissement Turnhout had in 2016 een BBP van €42.156 per inwoner en scoort daarmee aanzienlijk beter dan het Vlaamse gemiddelde van €38.288/inwoner.

De sterkste sectorencluster in het arrondissement Turnhout qua BBP is de 'verwerkende nijverheid, mijnbouw en andere industrie', goed voor 44% van de groei in BBP als we 2016 vergelijken met 2010. Kijken we naar de Kempense economie binnen de Belgische dan valt op dat de sectorenclusters 'landbouw, bosbouw en visserij', 'verwerkende nijverheid, mijnbouw en andere industrie' en 'bouw' een bovenproportioneel groot aandeel hebben in de nationale economie.

Renilde Craps, ondervoorzitter van het Streekplatform Kempen en gedelegeerd bestuurder Voka Mechelen - Kempen: "De cijfers bevestigen dat we het imago van stille Kempen helemaal van ons kunnen afschudden. Op het gebied van starters zitten we vooraan in het peloton in Vlaanderen.

Het ondernemerschap blijft groeien. Maar we staan voor grote uitdagingen. De slogan 'jobs, jobs, jobs' evolueert in sneltempo naar 'volk, volk, volk'. Een recente bevraging leert dat één op de twee bedrijven minder snel groeien door de krapte op de arbeidsmarkt. We moeten dus alles op alles zetten om iedereen aan de slag te krijgen. We moeten als streek samen aan die kar te trekken zodat deze regio competitief blijft."

Onze regio kenmerkt zich met een groeiende arbeidsproductiviteit die bovengemiddeld is in Vlaanderen. Ook zien we een groei in het aantal ondernemingen (+5.095 ondernemingen of 14,6% t.a.v. 2010), al is de Kempense ondernemersgraad nog wel bij de lagere in Vlaanderen.

Een andere kenmerk van de Kempense economie is het hoog aandeel KMO's. 79% van de ondernemingen met maatschappelijke zetel in het arrondissement Turnhout heeft geen werknemers, 10% heeft 1 tot 20 werknemers.

Meer Kempenaren aan het werk, maar de hoge ouderenwerkloosheid blijft een knipperlicht
Kijken we naar de regionale arbeidsmarkt dan zien we dat de werkzaamheidsgraad toeneemt: in 2016 waren er 232.572 Kempenaren aan de slag. En opvallend genoeg, de groei in het aantal Kempense werkkrachten is grotendeels toe te schrijven aan de werkende vijftigplussers in de regio.

Goed nieuws dus. Alleen bracht de sociaaleconomische analyse van het Streekplatform Kempen ook aan het licht dat de regio – op één streekwerking na – de hoogste ouderenwerkloosheidsgraad heeft in Vlaanderen. In 2017 waren 1 op 3 werkzoekenden in de Kempen ouder dan vijftig jaar.

Lieve Cox, voorzitter Leren en Werken: "De analyse bevestigt dat het Streekplatform Kempen de juiste keuzes gemaakt heeft door in te zetten op werkbaar werken en instroom en retentie van 50'ers. We zien een stevige verbetering in de werkzaamheid van 50+'ers, het gaat dus vooruit, maar tegelijkertijd blijft 1 op 3 werkzoekenden ouder dan 50. Dit is alarmerend. Voor de regio blijft dit dus een prioritair werkpunt dat we samen met alle partners Voka, Unizo, ACV, VDAB, lokale besturen en provincie in een nieuw actieplan willen aanpakken!".

Sterke punten aan de Kempense arbeidsmarkt zijn de hoge werkzaamheidsgraad en ook de jeugdwerkloosheidsgraad is in de Kempen bij de laagste in Vlaanderen.

Kempense leerlingen kiezen voor TSO en BSO. Het aantal vroegtijdige schoolverlaters daalt

Als we kijken naar de studiekeuze van de Kempense leerlingen secundair onderwijs, dan kiezen in vergelijking met Vlaanderen, meer leerlingen voor beroeps- en technisch secundair onderwijs: 24,1% van de Kempense studenten secundair onderwijs volgt TSO. In Vlaanderen gaat het om 20,7%. Wat ook opvalt is dat de Kempenaren in verhouding tot de Vlaamse studenten, vaker een professionele bachelorstudie kiezen dan een masteropleiding. We zien ook de laatste 6 jaren een daling in het aantal vroegtijdige schoolverlaters.

Openbaar vervoer: beperkt bemind en gebruikt

Een knipperlicht blijft echter de mobiliteit in de regio. De Kempen slibt dicht. Toch is voor slechts 10% van de Kempenaren het openbaar vervoer het dominante vervoersmiddel voor woon-werk/school verplaatsingen. 55% van de Kempenaren vindt dat er voldoende openbaar vervoer is in de regio. 30% is het niet eens met deze stelling. Hier valt dus nog een enorme winst te boeken.

Paul Van Miert, ondervoorzitter Streekplatform Kempen en Vlaams parlementslid: "We zullen de Kempenaren volop moeten stimuleren om te kiezen voor een duurzaam alternatief. Tegelijkertijd blijven we met vereende krachten als Task Force pleiten voor investeringen in de Kempense fiets- en weginfrastructuur en het openbaar vervoer. Multimodale logistiek moet alle kansen krijgen, maar ook voor het vrachtverkeer is een goede ontsluiting nodig. In de Task Force zijn we alvast gestart met het analyseren van de pijnpunten in de Kempen."

Het integrale rapport is terug te vinden op www.streekplatformkempen.be/regiocijfers.