'Waarom mediawijsheid ook in België steeds belangrijker wordt'
We krijgen dagelijks honderden berichten binnen via onze smartphone, laptop en sociale media. Veel daarvan zijn handig of leuk, maar er zitten soms ook neppe of misleidende boodschappen tussen. ls we online winkelen of gebruikmaken van websites, is het ook goed om te weten of de verkoper eerlijke intenties heeft. Daarom is het belangrijk te weten hoe je online veilig blijft; dit noemen we mediawijsheid.
Wat is mediawijsheid precies?
Mediawijsheid betekent dat je slim en kritisch omgaat met alles wat je online ziet of gebruikt. Denk aan nieuwsberichten, video's, sociale mediaberichten, advertenties en berichten die je ontvangt. In België groeit de aandacht voor dit onderwerp. Scholen besteden er meer tijd aan, maar ook ouders, bedrijven en lokale overheden willen dat mensen sterker staan in de digitale wereld.
Veel mensen zoeken online uitleg over digitale trends, online veiligheid en hoe platforms werken. Dat kan via algemene nieuwssites, maar ook via gespecialiseerde informatieplatformen zoals betano.news, waar achtergrond en context centraal staan. Het is dan ook belangrijk dat je weet hoe je betrouwbare bronnen herkent.
Je herkent sites en bronnen vaak aan naamsbekendheid of aan keurmerken. Zo zijn er keurmerken voor webshops in België, maar er zijn ook keurmerken voor nichewebsites, zoals een casino in België online. Deze sites herken je bijvoorbeeld aan het logo van de Belgische Kansspelcommissie of logo's van PlaySafe.
Met die logo's weet je zeker dat hun spellen eerlijk verlopen. Als je niet kunt achterhalen wie de eigenaar van een site is of welk bedrijf een website runt, is het ook lastiger om te geloven dat wat ze vertellen op hun site waar is.
Waarom is mediawijsheid zo belangrijk?
Het internet verandert snel. Iedereen kan online iets plaatsen, zonder dat het gecontroleerd wordt. Daardoor komt er steeds meer nepnieuws in omloop. Nepnieuws kan gaan over politiek, gezondheid, lokale gebeurtenissen of bekende personen. Sommige berichten zien er professioneel uit, waardoor het moeilijk wordt om het verschil te zien tussen echt en vals nieuws.
Daarnaast komen phishingmails en frauduleuze websites, telefoontjes en WhatsApp-berichten steeds vaker voor in België. Criminelen proberen je te misleiden, zodat je op een link klikt, geld overschrijft of wachtwoorden doorgeeft.
AI en factchecken groeien daarom allebei snel. Hoe meer mensen AI gebruiken, hoe belangrijker het bevestigen van feiten met bronnen wordt.
Hoe word je mediawijs?
Wanneer je online iets leest, stel jezelf dan deze vragen: klopt dit wel? Is de bron waar deze informatie vandaan komt veilig? Is het een betrouwbare website? Probeert iemand mij iets te verkopen of te beïnvloeden? Een kritisch oog maakt al een groot verschil.
Vertrouw daarnaast niet op één bericht of één video. Zoek dezelfde informatie op bij andere websites of nieuwsplatforms. Als meerdere betrouwbare bronnen hetzelfde melden, is de kans groter dat het klopt.
Meld bovendien verdachte zaken die je ziet. Zie je een nepaccount, een valse webshop of een bericht dat niet klopt? Meld het dan bij de website zelf of bij de politie via het meldpunt van de overheid (safeonweb.be). Hoe meer meldingen, hoe beter ze kunnen ingrijpen.
Mediawijsheid in België
Vanaf 1 mei 2025 is het Vlaams Centrum voor Digitale Veiligheid de plek om informatie te verzamelen over digitale weerbaarheid. Ook zijn er verschillende lokale initiatieven. Bijvoorbeeld in Kempense gemeenten, zoals Herentals, Geel en Westerlo, waar er lokale workshops georganiseerd worden over online veiligheid.
Bibliotheken bieden trainingen aan voor beginners die willen leren hoe ze hun smartphone veilig gebruiken. Deze initiatieven tonen hoe belangrijk het onderwerp is. Het gaat om technologie, welzijn, veiligheid en vertrouwen.
Mediawijsheid is dus essentieel. We zien meer nepnieuws en online oplichting. Denk daarom kritisch, check informatie en bescherm je privacy. Zo sta je sterker online. Educatieve websites maken dit voor iedereen makkelijk.