Met financiële steun van de Vlaamse overheid werden tienduizenden papieren dossiers van landlopers ingescand. Via het Vele Handen crowdsourcing platform gingen vrijwilligers aan de slag om dit rijke archief digitaal toegankelijk te maken voor het brede publiek.

Persoonlijke verhalen

Had je geen werk, geen vaste woonplaats en geen middelen van bestaan? Dan werd je tot 1993 naar Wortel- of Merksplas-Kolonie gestuurd. Tienduizenden landlopers werden daar tijdelijk verplicht tewerk gesteld in een gezonde groene omgeving. De gedachte daarachter was dat zij zo heropgevoed konden worden tot brave en hardwerkende burgers.

Het verblijf van elke landloper werd zorgvuldig geregistreerd in een inlichtingenfiche. Hierop staat de voornaamste informatie over deze persoon, waardoor het vandaag een interessante bron is voor wie op zoek gaat naar sporen van familie die ooit in Wortel of Merksplas verbleef.

Het uitgestrekte archief van de Rijksweldadigheidskolonies Wortel en Merksplas wordt bewaard in het Rijksarchief in Antwerpen. 

Samenwerking

Om de documenten eenvoudiger en sneller raadpleegbaar te maken, sloeg Kempens Landschap de handen in elkaar met het Rijksarchief Antwerpen-Beveren, het Gevangenismuseum van Merksplas, Erfgoed Noorderkempen en het Stedelijk Museum Hoogstraten.

Samen gingen ze met het dossier ‘Dwaallichten’ op zoek naar projectsteun binnen het Cultureel Erfgoeddecreet. In 2018 kende de Vlaamse overheid een bijdrage toe van 44.500 euro voor dit project, waarna de digitalisering kon beginnen.

Kathleen Helsen, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap licht toe: “Honderden vrijwilligers werkten van thuis uit mee aan dit project. Ze verwerkten de gedigitaliseerde inlichtingenfiches in een online databanksysteem. Hierin staat heel wat boeiende informatie over het leven van de landlopers, hun familie en hun herkomst.”

“Alle verzamelde data – in totaal gaat het om 270.050 opsluitingen of grosso modo 55.182 personen – is nu publiek toegankelijk gemaakt via een zoekmodule die raadpleegbaar is in het Bezoekerscentrum Kolonie 5-7 en op de website van Kolonie 5-7 (www.kolonie57.be).

Hiermee wordt een schat aan nieuwe informatie prijs gegeven”, vult Jan De Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap, aan.

Met de zoekmodule kan je niet alleen zoeken op familienaam of woonplaats. Ook op periode van de veroordeling en zelfs op het beroep van de landlopers kan je zoeken. De zoekmodule zal op de websites van alle partners ontsloten worden.

Foto: Copyright: Stichting Kempens Landschap