Naar aanleiding van een nieuw advies van het Agentschap Zorg en Gezondheid, gebaseerd op de resultaten van een verkennend bodemonderzoek van OVAM, worden de voorlopige 'no-regret'-maatregelen inzake mogelijke PFOS/PFAS-verontreiniging rond de huidige en voormalige brandweersites in Heist-op-den-Berg aangepast.

Die maatregelen kwamen er in juli vorig jaar om de mogelijke risico's ten gevolge van PFOS/PFAS-vervuiling te beperken.

Op basis van de nieuwe inzichten van het bodemonderzoek komen rond de site van de huidige brandweerkazerne en -oefenterreinen ter hoogte van de Broekstraat 46 A Hallaar aangescherpte maatregelen.

Rond de site van de voormalige kazerne in de Grotstraat stoppen de geldende maatregelen.

'No-regret' maatregelen rond brandweersites

PFOS is een chemische stof om producten water-, vet- en vuilafstotend te maken. Ze behoren tot de PFAS-familie (Poly- en PerFluorAlkylStoffen) die in vele industriële toepassingen en consumentenproducten zitten.

De stof komt ook vaak voor in blusschuim dat de brandweer gebruikt om grote industriële branden te blussen. Door het mogelijke risico op verontreiniging en om de risico's voor de volksgezondheid te beperken, adviseerde het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid in juni vorig jaar om 'no regret'-maatregelen te nemen.

Deze voorzorgsmaatregelen gelden in een zone van 100 meter rond sites met brandweeroefenterreinen of sites waar een zware industriële brand heeft plaatsgevonden.

Omdat er op die sites in het verleden vaak gebruik werd gemaakt van blusschuim, werd het risico op een mogelijke PFOS/PFAS-verontreiniging daar hoog ingeschat. Op 1 juli 2021 kregen de bewoners die binnen zo'n perimeter wonen een brief van het lokale bestuur om voorzorgsmaatregelen te nemen.

Perimeter uitgebreid rond brandweerkazerne Broekstraat

Tijdens een verkennend bodemonderzoek werden op 27 augustus 2021, in opdracht van OVAM, rond de betrokken sites stalen genomen om de mogelijke verontreiniging in kaart te brengen.

Dit zowel op de voormalige en huidige brandweerskazerne en oefenterreinen in Broekstraat 46 A, als op de voormalige brandweerkazerne ter hoogte van Grotstraat 23.

De resultaten van dit eerste onderzoek zijn intussen bekend. Op basis daarvan gaf het Agentschap Zorg en Gezondheid een nieuw advies.

1. Uit de bodemstalen in de omgeving van de brandweersite in de Broekstraat blijkt dat de bodemverontreiniging beperkt blijft tot een straal van 100 meter rond het terrein van de brandweerkazerne.

Maar men trof er wel hoge waarden van PFOS in het grondwater aan. Er zijn momenteel onvoldoende gegevens beschikbaar over de ruimtelijke spreiding van de verontreiniging via het grondwater. Om die reden gelden de voorzorgsmaatregelen voor het gebruik van putwater nu voor een perimeter van 500 meter.

Voor de omwonenden binnen een zone van 100 meter rond de brandweerkazerne gelden volgende maatregelen:

- Eet geen zelf-geteelde groenten en zelf-geteeld fruit.
- Eet geen eieren van eigen kippen.
- Eet geen zelf-geteeld kleinvee, zoals kippen en konijnen.

- Gebruik je compost niet als meststof voor je tuin.
- Vermijd dat braakliggende of losse grond verstuift of verwaait.
- Bedek losse grond op de site met grasmatten, bodemdoeken, boomschors of kiezels. Of zaai losse grond in met gras of een andere dichte begroeiing. Doe dat ook met zand- of grondhopen.

- Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein op de site van het voormalige brandweer-oefenterrein en omgeving.
- Zorg voor een goede hygiëne:
o was regelmatig je handen, zeker voor de maaltijd.
o Maak je huis binnen schoon met water.
o Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: maak verharde delen buiten, zoals je oprit en terras, schoon met water.

Voor de omwonenden binnen een zone van 500 meter rond het terrein van de brandweerkazerne gelden volgende maatregelen bij het gebruik van putwater:

- Gebruik putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
- Gebruik putwater niet om je zwembad te vullen en de moestuin water te geven.
- Putwater kan je wel gebruiken voor laagwaardige toepassingen zoals de auto wassen, het toilet doorspoelen, de oprit afspuiten en je sierplanten water geven. Maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater in plaats van grondwater.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit je woning aan op het openbaar waterleidingnet.

2. In de bodemstalen rond de site in de Grotstraat werd geen PFOS vastgesteld. De voorzorgsmaatregelen worden opgeheven.

De betrokken bewoners ontvingen van het lokale bestuur een brief met de nieuwe maatregelen. Binnenkort wordt er ook een bewonersvergadering georganiseerd waar ze terecht kunnen met vragen.

Het lokale bestuur volgt de ontwikkelingen rond PFOS/PFAS op de voet en staat in nauw contact met het Agentschap Zorg en Gezondheid en OVAM. Wanneer er meer informatie is, brengen we de betrokkenen op de hoogte.'