Kamerlid Marianne Verhaert : 'Grensoverschrijdende spoorverbindingen véél aantrekkelijker maken'
Voor een auto of een fiets is de grens slechts een detail in het landschap, voor reizigers van het openbaar vervoer vaak een harde realiteit. Daarom keurde de Kamer een voorstel goed van Kamerlid Marianne Verhaert (Open Vld) om de grensoverschrijdende spoorverbindingen aantrekkelijker te maken.
De mobiliteitsexperte uit Grobbendonk vraagt een duidelijke visie op dat regionaal grensoverschrijdend vervoer, betere tariefformules, moderner materieel en een beter overleg met de buurlanden om de trip over de grens makkelijker te maken.
Bovendien pleit ze ervoor om de studies die de NMBS maakt om het potentieel van grensoverschrijdende lijnen in te schatten openbaar te maken.
Als we dan denken aan grensoverschrijdend spoorverkeer, dan denken we in de eerste plaats aan hogesnelheidstreinen. Aan de snelle verbindingen tussen Brussel en Parijs, Londen, Keulen en Amsterdam. Aan die verbindingen waar de trein een echt alternatief kan zijn voor het vliegtuig. De laatste jaren stijgt ook de populariteit van de nachttreinen. De trein die ons naar verre bestemmingen brengt, terwijl we gewoon kunnen slapen. Avondeten in Brussel en ontbijten in Wenen, Praag of Barcelona.
‘Waar veel minder aandacht voor is, is regionaal grensoverschrijdend spoorvervoer’, vertelt Kamerlid Verhaert (Open Vld). ‘We spreken wel vaak over grote nieuwe verbindingen, zoals Gent-Terneuzen of Hamont-Weert. Grote projecten die broodnodig zijn maar zeer complex zijn en lange tijd vragen om uit te voeren. Zelden wordt er over het bestaande aanbod gesproken dat veel makkelijker en sneller verbeterd kan worden. Het regionaal grensoverschrijdend spoorvervoer is een beetje het achtergestelde kindje van ons spooraanbod.’
De verwaarlozing van de grensoverschrijdende verbindingen is historisch ontstaan. Ooit werd er door private Belgische spoorwegondernemingen spoorlijnen aangelegd doorheen heel Europa. De Grand Central Belge baatte bijvoorbeeld een spoorlijn uit van Brussel naar Amsterdam via Leuven, Herentals, Turnhout, Tilburg en Den Bosch.
In het jaar 1900 telde ons land meer dan 40 grensoverschrijdende spoorwegverbindingen voor reizigers. Met de nationaliseringsgolf van de spoorwegen, versneld door de schade na de Eerste Wereldoorlog plooiden in heel Europa de spoorwegmaatschappijen zich terug op hun eigen binnenlandse netwerk. NMBS, NATIONALE Maatschappij van de BELGISCHE Spoorwegen. De naam zegt eigenlijk genoeg. Het grensoverschrijdende netwerk werd grotendeels afgebouwd, op enkele grote assen na. Rond het jaar 2000 telde België nog maar 8 grensoverschrijdende verbindingen.
Om een voorbeeld te geven. Ooit lagen er sporen tussen Turnhout en Tilburg waar er een trein over reed, beter gekend als het Bels lijntje. Vandaag hebben de sporen plaats gemaakt voor een fietspad en moet je de Flixbus nemen om de grens naar Nederland over te steken. Voor een auto of een fiets is de grens slechts een detail in het landschap, voor reizigers van het openbaar vervoer vaak een harde realiteit.
‘Sindsdien is er beperkte beterschap. In de eerste plaats door de uitbouw van HST-verbindingen en de centrale rol van Brussel daarin. Met deze resolutie pleiten we er niet voor om massaal nieuwe grensoverschrijdende spoorwegverbindingen aan te leggen. Wel om ervoor te zorgen dat de bestaande beter uitgebaat worden.
Dat het aanbod attractiever is voor de reiziger. Die regionale grensoverschrijdende spoorverbindingen worden op dit moment vaak uitgebaat met het oudst mogelijke materieel, aan zeer lage frequenties, met slechte aansluitingen en dat aan een veel te hoge prijs. Een ritje tussen Essen en Roosendaal, Visé en Maastricht, Welkenraedt en Aachen. Het is een echte aanrader … voor liefhebbers van historisch spoormaterieel tenminste’, vertelt Verhaert (Open Vld).
In de resolutie pleit Verhaert (Open Vld) er ook voor om de potentieelstudies die de NMBS maakt openbaar te maken. ‘Nu worden deze studies in het grote geheim gehouden. Potentieelstudies geheimer dan het recept van coca-cola. Het maakt dat we zelfs als parlement maar moeilijk kunnen beoordelen op wat de conclusies van de NMBS gebaseerd zijn.
Dit terwijl er wel duidelijk een publiek belang is. We geven nu een duidelijk signaal aan de NMBS om de potentieelstudies nu ook integraal publiek beschikbaar te maken.’
